Led Zeppelin, czyli o złodziejach gentlemenach

Tak się złożyło, że parę dni temu w którymś z tekstów wspomniałem o zespole Led Zeppelin, w związku z czym nasz kolega Przemsa na portalu Szkoły Nawigatorów opublikował tekst o rzekomych satanistycznych elementach ukrytych w piosence „Stairway to Heaven”. Zgodnie z przewidywaniami, natychmiast pojawił się komentarz, w którym jego autor określił wielki przebój zespołu, jako „wtórny i nudny”, co sprawiło, że wywiązała się dość nerwowa dyskusja, w której poinformowałem owego komentatora, że wtórny i nudny jest przede wszystkim jego komentarz, na co on nadzwyczj inteligentnie napisał, że nudna i wtórna jest moja książka o rock and rollu, a jakby tego było mało, jest napisana wyłącznie w oparciu o wiadomości wyjęte z Wikipedii. Ja oczywiście wiem, że to wszystko jest wynikiem zdenerowania, co zachowanie owego komentatora właściwie usprawiedliwia, niemniej pomyślałem sobie, że skoro pojawił się popyt na rock and roll, to ja zachęcę do kupowania wspomnianej książki, a w ramach akcji promocyjnej przedstawię jeden z rozdziałów, o zespole Led Zeppelin właśnie. 

      Jeśli wierzyć przekazowi znanemu nam z filmu „Social Network” o powstaniu słynnego społecznościowego portalu Facebook, jego twórca Mark Zuckerberg nigdy by tego czegoś nie stworzył i nie stałby się tym, kim dziś jest, gdyby nie fakt, że któregoś dnia przyszło do niego dwóch braci nazwiskiem Winklevoss i przedstawiło mu propozycję stworzenia dla nich strony internetowej. Chodziło o to jednak, że propozycja ta nie dotyczyła pierwszej lepszej internetowej strony, ale czegoś, co miało wesprzeć projekt braci Winklevoss na rzecz stworzenia portalu doskonałego. Przyszłego Facebooka.

     Zuckerberg propozycję przyjął, jednak zamiast zająć się zleconą mu robotą, skorzystał z dołączonego przez Winklevossów do zlecenia odpowiedniego kodu i w ten sposób świat otrzymał swojego Facebooka. W filmie „Social Network” jest taka scena, kiedy odbywa się jakaś, wewnątrzuczelniana jeszcze, rozprawa przeciwko Zuckerbergowi, wszyscy są podnieceni jak jasna cholera bezczelnością tego, co zrobił Zuckerberg, a on siedzi w milczeniu, bezmyślnie gapi się przez okno, i w pewnym momencie wygłasza ten swój słynny tekst: „Nic z tego nie rozumiem. Skoro mieli taki fajny pomysł, to czemu go nie zrealizowali?” Jakoś tak.

       Przypomina mi się ten Zuckerberg, kiedy słyszę o tym, jak to Led Zeppelin niemal wszystkie swoje najwspanialsze piosenki, piosenki, dzięki którym pokonali niemal wszystko, co było do pokonania w rock’n’rollu, zwyczajnie ukradli mniej wybitnym wykonawcom, i zastanawiam się, ile słuszności jest w tym zdaniu: „Skoro mieli taki fajny pomysł, to czemu go nie zrealizowali?” Skoro zespół Spirit napisał i zagrał tak fantastyczny utwór, jak „Taurus”, a w dodatku miał na rynku pozycję na tyle silną, by w pewnym momencie nawet supportować zespół tak wielki, jak Led Zeppelin, czemu nie wykorzystał tej szansy, nie poszedł za ciosem i nie zrobił światowej kariery, choćby opierając się na tym jednym riffie? Czemu pozwolił na to, by Page mu to coś, zwyczajnie, jak dziecku, wyjął z ręki i napisał „Stairway to Heaven”? Otóż ja wiem, dlaczego. Powody zawsze są te same. Jedni są gorsi, a drudzy lepsi. I zdecydowanie jest lepiej, jeśli to, co dobre, robią lepsi, a nie gorsi.

       Myślę, że to jest świetny moment, by wyjaśnić dwie kwestie. Nie mam najmniejszych wątpliwości, że kradzież to zło, i należy ją tępić gdzie się tylko da. Natomiast nie widzę najmniejszego powodu, by, widząc, że ktoś posiada coś naprawdę wartościowego, czego można użyć w zbożnym celu dla dobra ogółu, czy to dlatego, że ów ktoś to coś znalazł, czy może sobie kupił, a już zwłaszcza wymyślił, i wystarczająco dobitnie udowodnił, że nie ma bladego pojęcia, co z tym zrobić, ani nawet najmniejszego zamiaru, by się za to coś zabrać na poważnie, by mu to zwyczajnie skonfiskować. Mam tu na myśli choćby sytuację, gdzie w środku miasta stoi budynek, którego właściciel z sobie tylko znanych powodów ani nie chce zagospodarować, ani sprzedać, ani nawet wyremontować, i nikt nie może z nim nic zrobić, bo na straży tego syfu stoi tak zwane „święte prawo własności”.

       Wydaje mi się, że gdy idzie o kwestię plagiatów, a więc piosenki, które zrobiły wielką, międzynarodową karierę, a zostały skopiowane z czegoś, co ktoś gdzieś tam wcześniej wymyślił, ale nie miał ani wystraczająco dużo talentu, determinacji, czy zwykłej woli, by to coś skutecznie pociągnąć, a czasem choćby nawet i odpowiednio docenić, sprawa jest jeszcze prostsza. Jeśli ja nagle nauczę się wreszcie grać na gitarze, wymyślę jakąś ładną melodię, zacznę ją wygrywać pod katowickim dworcem i któregoś dnia ktoś bez porównania ode mnie ważniejszy ją usłyszy, któryś fragment z niej uzna za wyjątkowo ciekawy, gdy idzie o ewentualne pomysły, zrobi z niej wielki, międzynarodowy i historycznie istotny przebój, to, przepraszam bardzo, ale uważam, że dokonała się sprawiedliwość. I to, że będę mógł się zawsze chwalić, że na początku tego wszystkiego stałem akurat ja, powinno mi w całości wystarczyć.

       Oczywiście, może być też tak, że ktoś coś komuś zabierze, a później to sam kompletnie zmarnuje, tak jak to niejednokrotnie mieliśmy okazję obserwować w przypadku choćby polskich artystów muzyki, kina, czy literatury. Jednak my tu dziś nie o nich, prawda? Dziś mówimy o zespole Led Zeppelin, który poszukał wokoło, poznajdywał całą kupę zapomnianych, nikomu niepotrzebnych śmieci, i stworzył z nich prawdziwy skarb.

      Słyszę dziś, że cała pierwsza płyta Led Zeppelin to od początku do końca plagiat. Przepraszam bardzo, ale co mnie to obchodzi? Jakie to ma dla mnie znaczenie, gdzie oni posłyszeli tę, czy inną melodię, ten czy inny riff, ten czy inny fragment tekstu, a z tego stworzyli takie piosenki, jak „You Shook Me”, „Dazed and Confused”, czy „How Many More Times”? Słyszę, że w „Whole Lotta Love” jest fragment tekstu przepisany z Willie Dixona. Z Willie Dixona??? Rozumiem, że Dixon wszystko, co napisał, wziął z wnętrza swojej głowy. Nie żartujmy.

       No i wreszcie, wspomniane „Dazed and Confused”. Okazuje się, że gdzieś w Ameryce nagrywał kiedyś piosenkarz nazwiskiem Jake Holmes i któregoś dnia udało mu się wymyślić coś absolutnie fantastycznego, i nadał temu tytuł „Dazed and Confused”. Na to pojawili się Page z Plantem i zrobili z tego coś, co znamy wszyscy, jako jedną ze sztandarowych kompozycji Led Zeppelin. Zabrali mu tę piosenkę, włącznie z samym tytułem, i oczywiście można tu się dziś okropnie oburzać, natomiast ja bym chciał wiedzieć, czemu ów Holmes, skoro nagle wpadł na coś tak fantastycznego, za szczytowe – Co ja mówię, szczytowe? Jedyne! – swoje artystyczne osiągnięcie musi już do końca życia uważać fakt, że Led Zeppelin ukradli mu piosenkę.

      Jeśli popatrzymy na historię muzyki rock’n’rollowej, zauważymy, że tak naprawdę większość ze znanych nam twórców – zaczynając od starych bluesmenów, przez Beatlesów, Rolling Stonesów, Boba Dylana, a kończąc na zupełnie współczesnych wykonawcach, jak jakieś Oasis, czy coś w tym stylu – znaczną część swoich sukcesów zawdzięcza temu, że gdzieś tam coś podsłyszeli, i odpowiednio wykorzystali. Ciekawe jest też to, że kiedy rozmawiamy o plagiatach, na tapecie zawsze mamy tych największych z wielkich. O całej tej mizerii nikt nawet nie potrzebuje wspominać. Oni pozostają zawsze poza wszelkim podejrzeniem. Tyle że przy okazji, jedyne na co mogą liczyć, to że coś im skapnie przy okazji wreszcie któregoś wygranego procesu. No i że ktoś tam się dowie, że oni w ogóle istnieją.  

       Led Zeppelin. Cóż to za fantastyczny zespół! Oglądam sobie po raz dziesiąty jeden z ich pierwszych występów dla duńskiej telewizji. Stoją tam ściśnięci jeden obok drugiej, przed nimi na podłodze siedzi zaproszona do studia publiczność, z których większość pewnie wciąż się zastanawia, czy to co przed nimi, to jest może jeszcze stare Yardbirds, czy coś zupełnie nowego, a ja jestem pewien, że oni słyszą tę muzykę, ten śpiew, i czują, że oto tworzy się historia. I – jeszcze raz przeproszę wszystkich oburzonych – cóż to kogo obchodzi, co się dzieje poza tym studiem?

        No i jeszcze coś. Z pewnością wszyscy znamy słynne logo Rolling Stonesów – owe czerwone usta i wywalony na zewnątrz, równie czerwony, język. Popularna opinia głosi, ze to jest projekt Andy Warhola. Że ci Rolling Stonesi byli tak wielcy, że sam Andy Warhol zrobił im logo. I że to słynne logo – ten język i te usta – to robota Andy’ego Warhola. Otóż nie. To coś zaprojektował i wykonał niejaki John Pasche, który, jak głosi wieść, za tę robotę dostał jakieś 50 dolarów. No i dobrze. Niech ma.

      A co my? My słuchamy muzyki. Jak zawsze.

Książkę „Rock and roll, czyli podwójny nokaut” można zamawiac bezpośrednio u mnie pod nowym adresem k.osiejuk@gmail.com, oraz oczywiście, jak zawsze, w księgarni www.basnjakniedzwiedz.pl. Polecam gorąco.