O trzech tysiącach i tych dziewięciu, o których niech nas Bóg broni byśmy zapomnieli

 

Minęła 40 rocznica wsprowadzenia Stanu Wojennego i tym samym też 40 lat od czasu gdy podczas strajku w Kopalni „Wujek” rozstrzelano dziewięciu protestujących górników, a ja ten dzisiejszy tekst miałem przypomnieć jeszcze wczoraj, tyle że zmarła Alicja Tysiąc i owa śmierć zrobiła na mnie takie wrażenie, że wiedząc, że jeszcze jeden dzień i zarówno ona jak i ów COVID, który ją akurat spośród tylu przecież innych wybrał, staną się jak zeszłoroczny śnieg, nie mogłem się powstrzymać, by odpowiednio zaznaczyć jej odejście. Przypomniałem więc tamten tekst o najnowszych technologiach i tylko żałuję, że nie poświęciłem więcej uwagi tym, którzy Alicję Tysiąc wynajęli do swojej strasznej i brudnej jak ta święta ziemia która ich nosi, polityki. No ale niech ona już spoczywa w pokoju, a oni niech czekają na swoją karę. Podobnie zresztą jak ci ich pobratymcy, którzy zniszczyli nie jedno, nie dwa, ale naprawdę wiele ludzkich historii. Tymczasem przejdźmy do nich właśnie i wspomnijmy pewne spotkanie.

 

 

       Nie wiem jak inni, ale mam wrażenie, że ile razy powraca pamięć o tamtych dniach, wraz z nią pojawiają się ludzie, którzy w zdecydowanej większości, przez swoją tępą bezmyślność – lub, kto wie, czy niekiedy też nie przez wyrachowanie – do tego, co się wówczas stało doprowadzili, a dziś bardzo pragną krążyć wśród nas w glorii naszych bohaterów, a może i wręcz naszych zbawicieli. Ludzie, którzy kiedy to wszystko się działo, i kiedy tak naprawdę się dopiero zaczynało, siedzieli gdzieś w tych swoich ośrodkach internowania, grali w karty, czytali książki i wzywali tych co na zewnątrz do działania. Ludzi wreszcie, którzy dziś się spotykają w telewizyjnych studiach i jeden z drugim wspinają jak to oni się tam musieli za nas z tymi strażnikami męczyć. A ileż to jeszcze pozostało tych anegdot nieopowiedzianych?

      W tej sytuacji ja opowiem historię o Kopalni „Wujek”, a raczej o pewnym górniku, z którego dziś taki choćby Władek Frasyniuk może się spokojnie pośmiać, że go nie internowano. Ale najpierw Kopalnia. Z Kopalnią „Wujek” jest tak, że tam właściwie nie ma nic ciekawego. Są te dwa kominy, jest ten podwójny krzyż, ten pomnik z dziewięcioma krzyżami, jest ten mur i na tym murze pamiątkowe tablice, za murem główny budynek Kopalni i ten napis „Kopalnia Wujek”, a przed murem te dziwne pudełkowate domy, w których wciąż jeszcze mieszkają ludzie, pamiętający tamten grudzień sprzed 30 lat. To jest naprawdę bardzo mało ciekawe miejsce.

      A zatem, kiedy się tam idzie po raz drugi i trzeci, to właściwie nie ma na co patrzeć i czym się wzruszać, w związku z czym tam się głównie przychodzi i odchodzi. Jak ktoś ma ochotę, robi jeszcze zdjęcie. Ale można też zatrzymać się, postać i tak się zwyczajnie pogapić na ten budynek z czerwonej cegły i ewentualnie popatrzeć na jakichś zawsze się tam po coś kręcących robotników, czy górników. Więc można tak sobie gdzieś tam z boku przysiąść i popatrzeć na ten budynek i tych ludzi, przynajmniej na tyle długo, żeby nabrać odpowiedniego nastroju. A daje słowo, że tam można uzyskać nastrój nie byle jaki.

      No i wreszcie nadejdzie czas, by się ruszyć, zrobić może jeszcze jedno zdjęcie, pokiwać głową i zajść do znajdującego się obok muzeum. Prawdę powiedziawszy, nie jest to muzeum w sensie powszechnie nam znanym. Raczej taka skromna izba pamięci z kilkoma zdjęciami, makietą terenu kopalni z dnia szturmu, jednym przestrzelonym kaskiem, figurą zomowca w pełnym rynsztunku i tą salą projekcyjną, gdzie się wyświetla dokument o tym, jak to swego czasu polskie państwo zabiło dziewięciu górników. Można więc wejść do tego muzeum i, normalnie, tak jak to zawsze bywa, obejrzeć najpierw tę makietę, popatrzyć na zomowca, następnie przyjrzeć się uważnie dziurce w tym biednym górniczym kasku, i wtedy okaże się, że się zepsuł projektor i filmu w żaden sposób nie da się puścić. Można oczywiście spróbować jakoś pomóc, ale wszystko stanęło, i w końcu wyjdzie na to, że nic z tego nie będzie. A potem, tak męcząc się z tym projektorem, raczej z grzeczności, niż z faktycznej potrzeby, można zapytać człowieka, który nas próbuje obsłużyć, i który tam się po tym muzeum kręci, jako ktoś w rodzaju ciecia, czy on był w kopalni, kiedy to wszystko się działo i on nam – nawet nie mrugnąwszy okiem, nawet nie próbując wydąć warg, czy unieść czoła w dumnym geście informowania świata o swoim bohaterstwie, mniej więcej tak, jakby potwierdzał fakt, że owszem, mamy ładną jesień – odpowie, że to on właśnie dowodził tym strajkiem. I że się nazywa Stanisław Płatek.

      I oto, nadszedł właściwie idealny moment, żeby zamknąć ten dzisiejszy tekst zdaniem: „I to by było na tyle”, i pozwolić wszystkim go czytającym zanurzyć się w swoich własnych refleksjach, no ale tak się niestety zrobić nie da, bo trzeba powiedzieć jeszcze parę rzeczy. Koniecznie. Najpierw jednak zajrzyjmy wspólnie do wikipedii:

„Stanisław Płatek, ur. 5 II 1951 w Katowicach. Ukończył Technikum Górnicze dla Pracujących w Katowicach (1979). 1969-1973 pracownik Zakładów Aparatury Doświadczalnej Biprokwas w Katowicach. Od 1973 górnik KWK Wujek. IX 1978 – III 1981 członek PZPR. 1-3 IX 1981 uczestnik strajku w KWK Wujek, od IX 1980 w „S”. XII 1980 – 1981 sekretarz Komisji Rewizyjnej „S” KWK Wujek. 13-16 XII 1981 przewodniczący KS w KWK Wujek; 16 XII 1981 ranny podczas pacyfikacji, internowany, przewieziony do szpitala MSW; 31 XII 1981 aresztowany, przewieziony do Okręgowego Szpitala Więziennego w Bytomiu, gdzie przebywał do VI 1982. 9 II 1982 wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na sesji wyjazdowej w Katowicach skazany na 4 lata więzienia i 3 lata pozbawienia praw publicznych, w VI 1982 przeniesiony do AŚ w Zabrzu, VIII 1982 – II 1983 w ZK we Wrocławiu. W II 1983 zwolniony ze względu na stan zdrowia, VII 1983 objęty amnestią. 1983-1986 pracownik Klubu Sportowego Gwarek Tarnowskie Góry, 1986-1993 AZ Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. 1983-1989 (we współpracy z Ludwikiem Dziwisem) kolporter pism podziemnych (m.in. „Głos Śląsko-Dąbrowski”, „Górnik Polski”, „Wujek”) na terenie Katowic. W II 1989 współzałożyciel, przewodniczący Tymczasowej KZ, następnie do 1991 przewodniczący KZ „S” AZ Sp. z o.o. 1993-2006 zatrudniony w KWK Wujek. 1995-1998 wiceprzewodniczący, 1998-2002 przewodniczący KZ „S” KWK Wujek, 1998-2002 delegat na WZD. 1998-2002 wiceprzewodniczący Regionalnej Komisji Rewizyjnej „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. 1989-1991 członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach Poległych 16 XII 1981, 1991-1998 przewodniczący (od 16 XII 1994 przekształconego w Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981). W 1994 jeden z założycieli, od 2000 przewodniczący Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Organizator Międzynarodowego Memoriału Szachowego Dziewięciu z Wujka (1997-2001). Od 2006 na emeryturze. Współtwórca albumu i przewodnikaKrzyż Górników. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007)”.
      Zostajemy więc z tym zepsutym projektorem i Stanisławem Płatkiem jeszcze dłuższy czas i, czując, jakie to nas szczęście spotkało, że ten projektor się nagle zepsuł, możemy naciągnąć Płatka na wspomnienia. No i opowie nam Płatek, że jak był strajk, to on miał trzydzieści lat, żonę i syna, że, kiedy się pochylał nad rannym kolegą, został trafiony w ramię zomowską kulą – ciekawe, że mówiąc o innych górnikach, używa wyłącznie formy „kolega” – i to pewnie uratowało mu życie, bo inaczej dostałby z boku w okolice brzucha, że w sumie w tych starciach brało udział 3 tysiące górników, że z tych dziewięciu, pięciu dostało w głowę, a dwóch w serce, i że jak go wieźli karetką pogotowia, to milicja karetkę zatrzymała, wyciągnęli go stamtąd i on pamięta, jak przed nim stanął wysoki bardzo milicjant i chciał mu wlać, ale między milicjanta a niego wszedł wojskowy lekarz i go przed tym ciosem zasłonił.

      Opowie nam też Stanisław Płatek, że jeszcze dziś w okolicy kopalni pojawia się niekiedy pewien kolega – tak, właśnie kolega – który nie brał udziału w strajku, bo w tym czasie akurat siedział u siebie w domu, ale zomowcy wrzucili mu przez okno do mieszkania jakiś ciężko trujący gaz i on od tego się pochorował tak, że dziś jest raczej ludzkim wrakiem. No ale, jak mówię – kolega.

      Jak już wspomniałem wyżej, z tym by Stanisława Płatka naciągnąć na wspomnienia nie powinno być problemu, bo to jest miły i grzeczny człowiek. Taki on właśnie jest. Jednak nie możemy się spodziewać, że on nam powie zbyt wiele. My będziemy pytać, on grzecznie i bardzo spokojnie nam będzie odpowiadał, ale trochę tak jakby już dawno znalazł się w świecie, do którego dostępu nie ma nikt z nas. I wtedy też zrozumiemy, dlaczego Stanisław Płatek, emerytowany górnik, ani w jednym momencie naszej rozmowy ani jednym słowem nie wspomniał o bieżącej polityce. Ani nie pluł na Tuska, ani na Kaczyńskiego, ani nic nie mówił o wyborach, ani nawet nie narzekał na ogólną sytuację. Ten temat jakby w jego świadomości w ogóle nie istniał.

      Kiedy już zajmiemy się wszyscy sobą, znajdziemy w sieci informację, że Płatek gardzi PiS-em. Co sądzi o Platformie, nie wiadomo. I nagle może też przyjdzie nam do głowy, że te 3 tys. ludzi, to nie byle co. To musiała być walka, jakiej współczesny świat nie widział. 3 tys. ludzi – takiego starcia nie było nawet w Powstaniu Warszawskim. I ten obraz Stanisława Płatka, jak go wyciągają z karetki, z tym rozpieprzonym w drobny mak ramieniem, i z tym wysokim dowódcą, który zamierza się na niego pałką i tym wojskowym lekarzem, odgradzającym tych dwóch od siebie.

     I co powiedzieć? Co powiedzieć? Wajda z tego filmu nie zrobi. A jak idzie o młodych – oni niech się lepiej za to nawet nie biorą, bo jeszcze im wyjdzie komedia. Może niech kręcą filmy o tym, jak to było w jakimś cholera Jaworzu czy gdzie to Wałęsa siedział? W Arłamowie?

     I to dopiero właśnie teraz  jest ten moment, kiedy musimy kończyć, bo czuję, że jeszcze jedno słowo, a zacznę wzywać do tego, by zacząć strzelać. A to mi na sucho nie ujdzie.

 

O górniku, zomowcu i pewnym wojskowym lekarzu

Miałem być dziś pod Kopalnią Wujek, jednak nasz kolega Kozik, z którym wczoraj spędziłem upojny wieczór, musiał pędzić na umówione spotkanie biznesowe do Sosnowca i wygląda na to, że mu pozostanie już tylko przeczytać poniższy tekst i w ten sposób spróbować wchłonąć atmosferę tego dnia, a ja dziś tam owszem stawię się, jednak już znacznie później, kiedy zapadną zimowe ciemności i przed Kopalnią pojawią się, jak każdego roku w ostatnich latach, tłumy. Dziś więc chciałem przypomnieć swój bardzo już dawny tekst, trochę po tych wszystkich latach zmodyfikowany, ale mam nadzieję, że wciąż odpowiednio dźwięczny. 

      Minęła kolejna rocznica wprowadzenia stanu wojennego, a dziś mija kolejna – rozstrzelania dziewięciu górników z Kopalni „Wujek”. Nie wiem jak inni, ale mam wrażenie, że ile razy powraca pamięć o tamtych dniach, wraz z nią pojawiają się ludzie, którzy w zdecydowanej większości, przez swoją tępą bezmyślność – lub, kto wie, czy niekiedy też nie przez wyrachowanie – do tego, co się wówczas stało doprowadzili, a dziś bardzo pragną krążyć wśród nas w glorii naszych bohaterów, a może i wręcz naszych zbawicieli. Ludzie, którzy kiedy to wszystko się działo, i kiedy tak naprawdę się dopiero zaczynało, siedzieli gdzieś w tych swoich ośrodkach internowania, grali w karty, czytali książki i wzywali tych co na zewnątrz do działania. Ludzi wreszcie, którzy dziś się spotykają w telewizyjnych studiach i jeden z drugim wspinają jak to oni się tam musieli za nas z tymi strażnikami męczyć. A ileż to jeszcze pozostało tych anegdot nieopowiedzianych?

      W tej sytuacji ja opowiem historię o Kopalni „Wujek”, a raczej o pewnym górniku, z którego dziś taki choćby Władek Frasyniuk może się spokojnie pośmiać, że go nie internowano. Ale najpierw Kopalnia. Z Kopalnią „Wujek” jest tak, że tam właściwie nie ma nic ciekawego. Są te dwa kominy, jest ten podwójny krzyż, ten pomnik z dziewięcioma krzyżami, jest ten mur i na tym murze pamiątkowe tablice, za murem główny budynek Kopalni i ten napis „Kopalnia Wujek”, a przed murem te dziwne pudełkowate domy, w których wciąż jeszcze mieszkają ludzie, pamiętający tamten grudzień sprzed 30 lat. To jest naprawdę bardzo mało ciekawe miejsce.

      A zatem, kiedy się tam idzie po raz drugi i trzeci, to właściwie nie ma na co patrzeć i czym się wzruszać, w związku z czym tam się głównie przychodzi i odchodzi. Jak ktoś ma ochotę, robi jeszcze zdjęcie. Ale można też zatrzymać się, postać i tak się zwyczajnie pogapić na ten budynek z czerwonej cegły i ewentualnie popatrzeć na jakichś zawsze się tam po coś kręcących robotników, czy górników. Więc można tak sobie gdzieś tam z boku przysiąść i popatrzeć na ten budynek i tych ludzi, przynajmniej na tyle długo, żeby nabrać odpowiedniego nastroju. A daje słowo, że tam można uzyskać nastrój nie byle jaki.

      No i wreszcie nadejdzie czas, by się ruszyć, zrobić może jeszcze jedno zdjęcie, pokiwać głową i zajść do znajdującego się obok muzeum. Prawdę powiedziawszy, nie jest to muzeum w sensie powszechnie nam znanym. Raczej taka skromna izba pamięci z kilkoma zdjęciami, makietą terenu kopalni z dnia szturmu, jednym przestrzelonym kaskiem, figurą zomowca w pełnym rynsztunku i tą salą projekcyjną, gdzie się wyświetla dokument o tym, jak to swego czasu polskie państwo zabiło dziewięciu górników. Można więc wejść do tego muzeum i, normalnie, tak jak to zawsze bywa, obejrzeć najpierw tę makietę, popatrzyć na zomowca, następnie przyjrzeć się uważnie dziurce w tym biednym górniczym kasku, i wtedy okaże się, że się zepsuł projektor i filmu w żaden sposób nie da się puścić. Można oczywiście spróbować jakoś pomóc, ale wszystko stanęło, i w końcu wyjdzie na to, że nic z tego nie będzie. A potem, tak męcząc się z tym projektorem, raczej z grzeczności, niż z faktycznej potrzeby, można zapytać człowieka, który nas próbuje obsłużyć, i który tam się po tym muzeum kręci, jako ktoś w rodzaju ciecia, czy on był w kopalni, kiedy to wszystko się działo i on nam – nawet nie mrugnąwszy okiem, nawet nie próbując wydąć warg, czy unieść czoła w dumnym geście informowania świata o swoim bohaterstwie, mniej więcej tak, jakby potwierdzał fakt, że owszem, mamy ładną jesień – odpowie, że to on właśnie dowodził tym strajkiem. I że się nazywa Stanisław Płatek.

      I oto, nadszedł właściwie idealny moment, żeby zamknąć ten dzisiejszy tekst zdaniem: „I to by było na tyle”, i pozwolić wszystkim go czytającym zanurzyć się w swoich własnych refleksjach, no ale tak się niestety zrobić nie da, bo trzeba powiedzieć jeszcze parę rzeczy. Koniecznie. Najpierw jednak zajrzyjmy wspólnie do wikipedii:

„Stanisław Płatek, ur. 5 II 1951 w Katowicach. Ukończył Technikum Górnicze dla Pracujących w Katowicach (1979). 1969-1973 pracownik Zakładów Aparatury Doświadczalnej Biprokwas w Katowicach. Od 1973 górnik KWK Wujek. IX 1978 – III 1981 członek PZPR. 1-3 IX 1981 uczestnik strajku w KWK Wujek, od IX 1980 w „S”. XII 1980 – 1981 sekretarz Komisji Rewizyjnej „S” KWK Wujek. 13-16 XII 1981 przewodniczący KS w KWK Wujek; 16 XII 1981 ranny podczas pacyfikacji, internowany, przewieziony do szpitala MSW; 31 XII 1981 aresztowany, przewieziony do Okręgowego Szpitala Więziennego w Bytomiu, gdzie przebywał do VI 1982. 9 II 1982 wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na sesji wyjazdowej w Katowicach skazany na 4 lata więzienia i 3 lata pozbawienia praw publicznych, w VI 1982 przeniesiony do AŚ w Zabrzu, VIII 1982 – II 1983 w ZK we Wrocławiu. W II 1983 zwolniony ze względu na stan zdrowia, VII 1983 objęty amnestią. 1983-1986 pracownik Klubu Sportowego Gwarek Tarnowskie Góry, 1986-1993 AZ Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. 1983-1989 (we współpracy z Ludwikiem Dziwisem) kolporter pism podziemnych (m.in. „Głos Śląsko-Dąbrowski”, „Górnik Polski”, „Wujek”) na terenie Katowic. W II 1989 współzałożyciel, przewodniczący Tymczasowej KZ, następnie do 1991 przewodniczący KZ „S” AZ Sp. z o.o. 1993-2006 zatrudniony w KWK Wujek. 1995-1998 wiceprzewodniczący, 1998-2002 przewodniczący KZ „S” KWK Wujek, 1998-2002 delegat na WZD. 1998-2002 wiceprzewodniczący Regionalnej Komisji Rewizyjnej „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. 1989-1991 członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach Poległych 16 XII 1981, 1991-1998 przewodniczący (od 16 XII 1994 przekształconego w Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981). W 1994 jeden z założycieli, od 2000 przewodniczący Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Organizator Międzynarodowego Memoriału Szachowego Dziewięciu z Wujka (1997-2001). Od 2006 na emeryturze. Współtwórca albumu i przewodnikaKrzyż Górników. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007)”.

      Zostajemy więc z tym zepsutym projektorem i Stanisławem Płatkiem jeszcze dłuższy czas i, czując, jakie to nas szczęście spotkało, że ten projektor się nagle zepsuł, możemy naciągnąć Płatka na wspomnienia. No i opowie nam Płatek, że jak był strajk, to on miał trzydzieści lat, żonę i syna, że, kiedy się pochylał nad rannym kolegą, został trafiony w ramię zomowską kulą – ciekawe, że mówiąc o innych górnikach, używa wyłącznie formy „kolega” – i to pewnie uratowało mu życie, bo inaczej dostałby z boku w okolice brzucha, że w sumie w tych starciach brało udział 3 tysiące górników, że z tych dziewięciu, pięciu dostało w głowę, a dwóch w serce, i że jak go wieźli karetką pogotowia, to milicja karetkę zatrzymała, wyciągnęli go stamtąd i on pamięta, jak przed nim stanął wysoki bardzo milicjant i chciał mu wlać, ale między milicjanta a niego wszedł wojskowy lekarz i go przed tym ciosem zasłonił.

      Opowie nam też Stanisław Płatek, że jeszcze dziś w okolicy kopalni pojawia się niekiedy pewien kolega – tak, właśnie kolega – który nie brał udziału w strajku, bo w tym czasie akurat siedział u siebie w domu, ale zomowcy wrzucili mu przez okno do mieszkania jakiś ciężko trujący gaz i on od tego się pochorował tak, że dziś jest raczej ludzkim wrakiem. No ale, jak mówię – kolega.

      Jak już wspomniałem wyżej, z tym by Stanisława Płatka naciągnąć na wspomnienia nie powinno być problemu, bo to jest miły i grzeczny człowiek. Taki on właśnie jest. Jednak nie możemy się spodziewać, że on nam powie zbyt wiele. My będziemy pytać, on grzecznie i bardzo spokojnie nam będzie odpowiadał, ale trochę tak jakby już dawno znalazł się w świecie, do którego dostępu nie ma nikt z nas. I wtedy też zrozumiemy, dlaczego Stanisław Płatek, emerytowany górnik, ani w jednym momencie naszej rozmowy ani jednym słowem nie wspomniał o bieżącej polityce. Ani nie pluł na Tuska, ani na Kaczyńskiego, ani nic nie mówił o wyborach, ani nawet nie narzekał na ogólną sytuację. Ten temat jakby w jego świadomości w ogóle nie istniał.

      Kiedy już zajmiemy się wszyscy sobą, znajdziemy w Sieci informację, że Płatek gardzi PiS-em. Co sądzi o Platformie, nie wiadomo. I nagle może też przyjdzie nam do głowy, że te 3 tys. ludzi, to nie byle co. To musiała być walka, jakiej współczesny świat nie widział. 3 tys. ludzi – takiego starcia nie było nawet w Powstaniu Warszawskim. I ten obraz Stanisława Płatka, jak go wyciągają z karetki, z tym rozpieprzonym w drobny mak ramieniem, i z tym wysokim dowódcą, który zamierza się na niego pałką i tym wojskowym lekarzem, odgradzającym tych dwóch od siebie.

     I co powiedzieć? Co powiedzieć? Wajda z tego filmu nie zrobi. A jak idzie o młodych – oni niech się lepiej za to nawet nie biorą, bo jeszcze im wyjdzie komedia. Może niech kręcą filmy o tym, jak to było w jakimś cholera Jaworzu czy gdzie to Wałęsa siedział? W Arłamowie?

     I to dopiero właśnie teraz  jest ten moment, kiedy musimy kończyć, bo czuję, że jeszcze jedno słowo, a zacznę wzywać do tego, by zacząć strzelać. A to mi na sucho nie ujdzie.

O trzech tysiącach, których nikt nie chciał internować

Szczerze powiedziawszy, wspomnienie 13 grudnia 1981, nigdy w moich myślach nie wiązało się z  jakimś szczególnie ponurym przełomem. Pamiętam oczywiście tamten dzień dość dobrze, ale przede wszystkim jednak przez to, że to właśnie wtedy zrozumiałem się, że swoje plany, tak już bliskie ostatecznej realizacji, a związane z opuszczeniem Polski być może na zawsze, mogę odłożyć na półkę, a potem, wraz z upływem lat, nabierałem tylko coraz większego przekonania, że pradoksalnie ten dzień stanowił dla mnie wybawienie, no a dziś to już mogę tylko dziękować Jaruzelskiemu, że mnie tamtej nocy złapał za gardło, przydusił do ziemi i trzymał tak długo aż się opamiętałem. Tak zatem, to nie 13 grudnia jest dla mnie dniem żałoby, lecz ów czas, który nastąpił trzy dni później, a konkretnie to co się wydarzyło tu niedaleko, zaledwie o rzut beretem, a więc rozstrzelanie górników z Kopalni Wujek. Co ciekawe – a daję słowo, że dotychczas nawet nie miałem tego świadomości –  nawet w swoim „Elementarzu” nie znalazłem miejsca dla hasła „Stan Wojenny”. Owszem, są Górnicy z Wujka, jest sama Kopalnia, jest też oczywiście Grzegorz Przemyk, są Jaruzelski i Kiszczak – Stanu Wojennego jako takiego nie ma. Także tu na blogu, jeśli w ogóle wspominałem o Stanie Wojennym, to w kontekście 16 grudnia właśnie. Bardzo zatem proszę, skoro obchodzimy dziś kolejną rocznicę tamtej masakry, przypomnijmy sobie ów tekst, zamieszczony tu przed laty, o trzech tysiącach, których nkt nie zechciał internować.

       Minęła kolejna rocznica wprowadzenia stanu wojennego, a chwilę po niej kolejna – rozstrzelania dziewięciu górników z Kopalni „Wujek”. Nie wiem jak inni, ale mam wrażenie, że ile razy powraca pamięć o tamtych dniach, wraz z nią pojawiają się ludzie, którzy w zdecydowanej większości, przez swoją tępą bezmyślność – lub, kto wie, czy niekiedy też nie przez wyrachowanie – do tego, co się wówczas stało doprowadzili, a dziś bardzo pragną krążyć wśród nas w glorii naszych bohaterów, a może i wręcz naszych zbawicieli. Ludzie, którzy kiedy to wszystko się działo, i kiedy tak naprawdę się dopiero zaczynało, siedzieli gdzieś w tych swoich ośrodkach internowania, grali w karty, czytali książki i wzywali tych co na zewnątrz do działania. Ludzi wreszcie, którzy dziś się spotykają w telewizyjnych studiach i jeden z drugim wspinają jak to oni się tam musieli za nas z tymi strażnikami męczyć. A ileż to jeszcze pozostało tych anegdot nieopowiedzianych?

      W tej sytuacji ja opowiem historię o Kopalni „Wujek”, a raczej o pewnym górniku, z którego dziś prezydent Komorowski może się spokojnie pośmiać, że go nie internowano. Ale najpierw Kopalnia. Z Kopalnią „Wujek” jest tak, że tam właściwie nie ma nic ciekawego. Są te dwa kominy, jest ten podwójny krzyż, ten pomnik z dziewięcioma krzyżami, jest ten mur i na tym murze pamiątkowe tablice, za murem główny budynek Kopalni i ten napis „Kopalnia Wujek”, a przed murem te dziwne pudełkowate domy, w których wciąż jeszcze mieszkają ludzie, pamiętający tamten grudzień sprzed 30 lat. To jest naprawdę bardzo mało ciekawe miejsce.

      A zatem, kiedy się tam idzie po raz drugi i trzeci, to właściwie nie ma na co patrzeć i czym się wzruszać, w związku z czym tam się głównie przychodzi i odchodzi. Jak ktoś ma ochotę, robi jeszcze zdjęcie. Ale można też zatrzymać się, postać i tak się zwyczajnie pogapić na ten budynek z czerwonej cegły i ewentualnie popatrzeć na jakichś zawsze się tam po coś kręcących robotników, czy górników. Więc można tak sobie gdzieś tam z boku przysiąść i popatrzeć na ten budynek i tych ludzi, przynajmniej na tyle długo, żeby nabrać odpowiedniego nastroju. A daje słowo, że tam można uzyskać nastrój nie byle jaki.

      No i wreszcie nadejdzie czas, by się ruszyć, zrobić może jeszcze jedno zdjęcie, pokiwać głową i zajść do znajdującego się obok muzeum. Prawdę powiedziawszy, nie jest to muzeum w sensie powszechnie nam znanym. Raczej taka skromna izba pamięci z kilkoma zdjęciami, makietą terenu kopalni z dnia szturmu, jednym przestrzelonym kaskiem, figurą zomowca w pełnym rynsztunku i tą salą projekcyjną, gdzie się wyświetla dokument o tym, jak to swego czasu polskie państwo zabiło dziewięciu górników. Można więc wejść do tego muzeum i, normalnie, tak jak to zawsze bywa, obejrzeć najpierw tę makietę, popatrzyć na zomowca, następnie przyjrzeć się uważnie dziurce w tym biednym górniczym kasku, i wtedy okaże się, że się zepsuł projektor i filmu w żaden sposób nie da się puścić. Można oczywiście spróbować jakoś pomóc, ale wszystko stanęło, i w końcu wyjdzie na to, że nic z tego nie będzie. A potem, tak męcząc się z tym projektorem, raczej z grzeczności, niż z faktycznej potrzeby, można zapytać człowieka, który nas próbuje obsłużyć, i który tam się po tym muzeum kręci, jako ktoś w rodzaju ciecia, czy on był w kopalni, kiedy to wszystko się działo i on nam – nawet nie mrugnąwszy okiem, nawet nie próbując wydąć warg, czy unieść czoła w dumnym geście informowania świata o swoim bohaterstwie, mniej więcej tak, jakby potwierdzał fakt, że owszem, mamy ładną jesień – odpowie, że to on właśnie dowodził tym strajkiem. I że się nazywa Stanisław Płatek.

      I oto, nadszedł właściwie idealny moment, żeby zamknąć ten dzisiejszy tekst zdaniem: „I to by było na tyle”, i pozwolić wszystkim go czytającym zanurzyć się w swoich własnych refleksjach, no ale tak się niestety zrobić nie da, bo trzeba powiedzieć jeszcze parę rzeczy. Koniecznie. Najpierw jednak zajrzyjmy wspólnie do wikipedii:

      „Stanisław Płatek, ur. 5 II 1951 w Katowicach. Ukończył Technikum Górnicze dla Pracujących w Katowicach (1979). 1969-1973 pracownik Zakładów Aparatury Doświadczalnej Biprokwas w Katowicach. Od 1973 górnik KWK Wujek. IX 1978 – III 1981 członek PZPR. 1-3 IX 1981 uczestnik strajku w KWK Wujek, od IX 1980 w „S”. XII 1980 – 1981 sekretarz Komisji Rewizyjnej „S” KWK Wujek. 13-16 XII 1981 przewodniczący KS w KWK Wujek; 16 XII 1981 ranny podczas pacyfikacji, internowany, przewieziony do szpitala MSW; 31 XII 1981 aresztowany, przewieziony do Okręgowego Szpitala Więziennego w Bytomiu, gdzie przebywał do VI 1982. 9 II 1982 wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na sesji wyjazdowej w Katowicach skazany na 4 lata więzienia i 3 lata pozbawienia praw publicznych, w VI 1982 przeniesiony do AŚ w Zabrzu, VIII 1982 – II 1983 w ZK we Wrocławiu. W II 1983 zwolniony ze względu na stan zdrowia, VII 1983 objęty amnestią. 1983-1986 pracownik Klubu Sportowego Gwarek Tarnowskie Góry, 1986-1993 AZ Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. 1983-1989 (we współpracy z Ludwikiem Dziwisem) kolporter pism podziemnych (m.in. „Głos Śląsko-Dąbrowski”, „Górnik Polski”, „Wujek”) na terenie Katowic. W II 1989 współzałożyciel, przewodniczący Tymczasowej KZ, następnie do 1991 przewodniczący KZ „S” AZ Sp. z o.o. 1993-2006 zatrudniony w KWK Wujek. 1995-1998 wiceprzewodniczący, 1998-2002 przewodniczący KZ „S” KWK Wujek, 1998-2002 delegat na WZD. 1998-2002 wiceprzewodniczący Regionalnej Komisji Rewizyjnej „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. 1989-1991 członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach Poległych 16 XII 1981, 1991-1998 przewodniczący (od 16 XII 1994 przekształconego w Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981). W 1994 jeden z założycieli, od 2000 przewodniczący Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Organizator Międzynarodowego Memoriału Szachowego Dziewięciu z Wujka (1997-2001). Od 2006 na emeryturze. Współtwórca albumu i przewodnikaKrzyż Górników. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007)”.

      Zostajemy więc z tym zepsutym projektorem i Stanisławem Płatkiem jeszcze dłuższy czas i, czując, jakie to nas szczęście spotkało, że ten projektor się nagle zepsuł, możemy naciągnąć Płatka na wspomnienia. No i opowie nam Płatek, że jak był strajk, to on miał trzydzieści lat, żonę i syna, że, kiedy się pochylał nad rannym kolegą, został trafiony w ramię zomowską kulą – ciekawe, że mówiąc o innych górnikach, używa wyłącznie formy „kolega” – i to pewnie uratowało mu życie, bo inaczej dostałby z boku w okolice brzucha, że w sumie w tych starciach brało udział 3 tysiące górników, że z tych dziewięciu, pięciu dostało w głowę, a dwóch w serce, i że jak go wieźli karetką pogotowia, to milicja karetkę zatrzymała, wyciągnęli go stamtąd i on pamięta, jak przed nim stanął wysoki bardzo milicjant i chciał mu wlać, ale między milicjanta a niego wszedł wojskowy lekarz i go przed tym ciosem zasłonił.

      Opowie nam też Stanisław Płatek, że jeszcze dziś w okolicy kopalni pojawia się niekiedy pewien kolega – tak, właśnie kolega – który nie brał udziału w strajku, bo w tym czasie akurat siedział u siebie w domu, ale zomowcy wrzucili mu przez okno do mieszkania jakiś ciężko trujący gaz i on od tego się pochorował tak, że dziś jest raczej ludzkim wrakiem. No ale, jak mówię – kolega.

      Jak już wspomniałem wyżej, z tym by Stanisława Płatka naciągnąć na wspomnienia nie powinno być problemu, bo to jest miły i grzeczny człowiek. Taki on właśnie jest. Jednak nie możemy się spodziewać, że on nam powie zbyt wiele. My będziemy pytać, on grzecznie i bardzo spokojnie nam będzie odpowiadał, ale trochę tak jakby już dawno znalazł się w świecie, do którego dostępu nie ma nikt z nas. I wtedy też zrozumiemy, dlaczego Stanisław Płatek, emerytowany górnik, ani w jednym momencie naszej rozmowy ani jednym słowem nie wspomniał o bieżącej polityce. Ani nie pluł na Tuska, ani na Kaczyńskiego, ani nic nie mówił o wyborach, ani nawet nie narzekał na ogólną sytuację. Ten temat jakby w jego świadomości w ogóle nie istniał.

      Już, kiedy już zajmiemy się wszyscy sobą, znajdziemy w Sieci informację, że Płatek gardzi PiS-em. Co sądzi o Platformie, nie wiadomo. I nagle może też przyjdzie nam do głowy, że te 3 tys. ludzi, to nie byle co. To musiała być walka, jakiej współczesny świat nie widział. 3 tys. ludzi – takiego starcia nie było nawet w Powstaniu Warszawskim. I ten obraz Stanisława Płatka, jak go wyciągają z karetki, z tym rozpieprzonym w drobny mak ramieniem, i z tym wysokim dowódcą, który zamierza się na niego pałką i tym wojskowym lekarzem, odgradzającym tych dwóch od siebie.

      I co powiedzieć? Co powiedzieć? Wajda z tego filmu nie zrobi. A jak idzie o młodych – oni niech się lepiej za to nawet nie biorą, bo jeszcze im wyjdzie komedia. Może niech kręcą filmy o tym, jak to było w jakimś cholera Jaworzu czy gdzie to Wałęsa siedział? W Arłamowie?

      I to właśnie jest ten moment, kiedy musimy kończyć, bo czuję, że jeszcze jedno słowo, a zacznę wzywać do tego, by zacząć strzelać. A to mi na sucho nie ujdzie. 

Zachęcam wszystkich do kupowania moich książek. Wprawdzie wspomniany „Elementarz” jest już wyczerpany, natomiast, owszem, są inne, równie warte uwagi. Tu.

O 3 tysiącach nieznanych żołnierzach

      Ponieważ rocznica „Wujka” była wczoraj, a jak wiemy, „Wujek” to Solidarność, to poniższy tekst zamieściłem wczoraj kurtuazyjnie na portalu „Tygodnika Solidarność”. Ponieważ stało się co się stało i wystarczył jeden dzień, by za sprawą wściekłości gwałtownie zubożałych ubeckich rodzin i ich politycznego tła, z tej rocznicy nie zostało prawie nic, o tych górnikach można by właściwie równie dobrze zapomnieć. No ale my pamiętamy. I dlatego dziś, wbrew tym czarnym próbom zmiany historii, przedstawiam swój najnowszy tekst napisany dla „Warszawskiej Gazety”. A jeśli ktoś sobie życzy, może znaleźć całość, jeszcze sprzed wielu lat tu: http://toyah1.blogspot.com/2011/10/o-gorniku-i-wojskowym-lekarzu-na.html

      Kiedy się myśli o Kopalni „Wujek”, można sobie wyobrażać, że to jest miejsce robiące wrażenie już na pierwszy rzut oka, tymczasem prawda jest taka, że tam naprawdę nie ma nic ciekawego. Są te dwa kominy, podwójny krzyż, pomnik z dziewięcioma krzyżami, jest ten mur, na nim pamiątkowe tablice, dalej główny budynek kopalni z napisem „Kopalnia Wujek”, a przed murem te dziwne pudełkowate domy, w których wciąż jeszcze mieszkają ludzie, pamiętający tamten grudzień sprzed 30 lat. To jest naprawdę mało ciekawe miejsce. A zatem, kiedy się tam idzie po raz drugi i trzeci, to właściwie nie ma na co patrzeć i czym się wzruszać, w związku z czym tam się głównie przychodzi i odchodzi. Jak ktoś ma ochotę, robi jeszcze zdjęcie. Ale można też sobie usiąść na pobliskim murku i pogapić się w ten mur i ten napis: „Kopalnia Wujek”. No a potem, jeśli się ma czas i człowiek nigdzie się nie spieszy, można też zajść do pobliskiego muzeum i od razu zobaczyć, że tam jest tak samo mniej więcej skromnie, jak na zewnątrz i tak samo jak na zewnątrz nie ma co liczyć na to, że się usłyszy choćby pojedynczy krzyk. Znajdziemy tam klasyczną izbę pamięci z kilkoma zdjęciami, makietą terenu kopalni z dnia szturmu, jednym przestrzelonym kaskiem, figurą zomowca w pełnym rynsztunku i tą salą projekcyjną, gdzie się wyświetla dokument o tym, jak to swego czasu polskie państwo zabiło dziewięciu górników.

      Ale można tam też przy odrobinie szczęścia spotkać człowieka nazwiskiem Stanisław Płatek, który może nam opowiedzieć o tamtym dniu dokładnie tak jak go zapamiętał, a zapamiętał bardzo dobrze. Otóż kiedy na „Wujku” wybuchł strajk, on miał trzydzieści lat, żonę i syna i w krytycznym momencie, kiedy się pochylał nad rannym kolegą, został trafiony w ramię zomowską kulą i to pewnie uratowało mu życie, bo gdyby nie zwrócił uwagi na kolegę, ale zajmował się sobą, dostałby z boku w okolice brzucha i dziś nie opowiadałby nam o 16 grudnia 1981 roku.  

       A tak opowiada nam Stanisław Płatek, że w sumie w tamtych starciach brało udział 3 tysiące górników, że z tych dziewięciu, pięciu dostało w głowę, a dwóch w serce, i że jak go wieźli karetką pogotowia, to milicja karetkę zatrzymała, wyciągnęli go stamtąd i on pamięta, jak przed nim stanął wysoki bardzo milicjant i chciał mu wlać, ale między milicjanta a niego wszedł wojskowy lekarz i go przed tym ciosem zasłonił.

A my sobie nagle uświadomimy, że te 3 tys. ludzi, to nie byle co. To musiała być walka, jakiej współczesny świat nie widział. 3 tys. ludzi – takiego starcia nie było nawet w Powstaniu Warszawskim. Proszę pamiętajmy o tym, kiedy będziemy wspominać tamten dzień, bo to jest coś. To jest naprawdę coś.

Proszę pamiętać, że moje książki są stale do kupienia w księgarni na stronie www.coryllus.pl. Zachęcam.

O górniku, zomowcu i wojskowym lekarzu na wietrze

Ponieważ znów wciągnęło mnie życie i nie ma mowy dziś o tym, bym napisał kolejną notkę, korzystając z okazji jedynej takiej w roku, dla nowych czytelników przeklejam stary, bardzo okolicznościowy tekst o górnikach z Wujka. Mam przy tym nadzieję, że wczorajsze wystąpienie premier Szydło w Sejmie wyznacza dla nas wszystkich nowy czas.


div>

Minęła kolejna rocznica wprowadzenia stanu wojennego, a chwilę po niej kolejna – rozstrzelania dziewięciu górników z Kopalni „Wujek”. Nie wiem jak inni, ale mam wrażenie, że ile razy powraca pamięć o tamtych dniach, wraz z nią pojawiają się ludzie, którzy w zdecydowanej większości, przez swoją tępą bezmyślność – lub, kto wie, czy niekiedy też nie przez wyrachowanie – do tego, co się wówczas stało doprowadzili, a dziś bardzo pragną krążyć wśród nas w glorii naszych bohaterów, a może i wręcz naszych zbawicieli. Ludzie, którzy kiedy to wszystko się działo, i kiedy tak naprawdę się dopiero zaczynało, siedzieli gdzieś w tych swoich ośrodkach internowania, grali w karty, czytali książki i wzywali tych co na zewnątrz do działania. Ludzi wreszcie, którzy dziś się spotykają w telewizyjnych studiach i jeden z drugim wspinają jak to oni się tam musieli za nas z tymi strażnikami męczyć. A ileż to jeszcze pozostało tych anegdot nieopowiedzianych?div>

W tej sytuacji ja opowiem historię o Kopalni „Wujek”, a raczej o pewnym górniku, z którego dziś prezydent Komorowski może się spokojnie pośmiać, że go nie internowano. Ale najpierw Kopalnia. Z Kopalnią „Wujek” jest tak, że tam właściwie nie ma nic ciekawego. Są te dwa kominy, jest ten podwójny krzyż, ten pomnik z dziewięcioma krzyżami, jest ten mur i na tym murze pamiątkowe tablice, za murem główny budynek Kopalni i ten napis „Kopalnia Wujek”, a przed murem te dziwne pudełkowate domy, w których wciąż jeszcze mieszkają ludzie, pamiętający tamten grudzień sprzed 30 lat. To jest naprawdę bardzo mało ciekawe miejsce.div>

A zatem, kiedy się tam idzie po raz drugi i trzeci, to właściwie nie ma na co patrzeć i czym się wzruszać, w związku z czym tam się głównie przychodzi i odchodzi. Jak ktoś ma ochotę, robi jeszcze zdjęcie. Ale można też zatrzymać się, postać i tak się zwyczajnie pogapić na ten budynek z czerwonej cegły i ewentualnie popatrzeć na jakichś zawsze się tam po coś kręcących robotników, czy górników. Więc można tak sobie gdzieś tam z boku przysiąść i popatrzeć na ten budynek i tych ludzi, przynajmniej na tyle długo, żeby nabrać odpowiedniego nastroju. A daje słowo, że tam można uzyskać nastrój nie byle jaki.div>

No i wreszcie nadejdzie czas, by się ruszyć, zrobić może jeszcze jedno zdjęcie, pokiwać głową i zajść do znajdującego się obok muzeum. Prawdę powiedziawszy, nie jest to muzeum w sensie powszechnie nam znanym. Raczej taka skromna izba pamięci z kilkoma zdjęciami, makietą terenu kopalni z dnia szturmu, jednym przestrzelonym kaskiem, figurą zomowca w pełnym rynsztunku i tą salą projekcyjną, gdzie się wyświetla dokument o tym, jak to swego czasu polskie państwo zabiło dziewięciu górników. Można więc wejść do tego muzeum i, normalnie, tak jak to zawsze bywa, obejrzeć najpierw tę makietę, popatrzyć na zomowca, następnie przyjrzeć się uważnie dziurce w tym biednym górniczym kasku, i wtedy okaże się, że się zepsuł projektor i filmu w żaden sposób nie da się puścić. Można oczywiście spróbować jakoś pomóc, ale wszystko stanęło, i w końcu wyjdzie na to, że nic z tego nie będzie. A potem, tak męcząc się z tym projektorem, raczej z grzeczności, niż z faktycznej potrzeby, można zapytać człowieka, który nas próbuje obsłużyć, i który tam się po tym muzeum kręci, jako ktoś w rodzaju ciecia, czy on był w kopalni, kiedy to wszystko się działo i on nam – nawet nie mrugnąwszy okiem, nawet nie próbując wydąć warg, czy unieść czoła w dumnym geście informowania świata o swoim bohaterstwie, mniej więcej tak, jakby potwierdzał fakt, że owszem, mamy ładną jesień – odpowie, że to on właśnie dowodził tym strajkiem. I że się nazywa Stanisław Płatek.div>

I oto, nadszedł właściwie idealny moment, żeby zamknąć ten dzisiejszy tekst zdaniem: „I to by było na tyle”, i pozwolić wszystkim go czytającym zanurzyć się w swoich własnych refleksjach, no ale tak się niestety zrobić nie da, bo trzeba powiedzieć jeszcze parę rzeczy. Koniecznie. Najpierw jednak zajrzyjmy wspólnie do wikipedii:

div>

„Stanisław Płatek, ur. 5 II 1951 w Katowicach. Ukończył Technikum Górnicze dla Pracujących w Katowicach (1979). 1969-1973 pracownik Zakładów Aparatury Doświadczalnej Biprokwas w Katowicach. Od 1973 górnik KWK Wujek. IX 1978 – III 1981 członek PZPR. 1-3 IX 1981 uczestnik strajku w KWK Wujek, od IX 1980 w „S”. XII 1980 – 1981 sekretarz Komisji Rewizyjnej „S” KWK Wujek. 13-16 XII 1981 przewodniczący KS w KWK Wujek; 16 XII 1981 ranny podczas pacyfikacji, internowany, przewieziony do szpitala MSW; 31 XII 1981 aresztowany, przewieziony do Okręgowego Szpitala Więziennego w Bytomiu, gdzie przebywał do VI 1982. 9 II 1982 wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na sesji wyjazdowej w Katowicach skazany na 4 lata więzienia i 3 lata pozbawienia praw publicznych, w VI 1982 przeniesiony do AŚ w Zabrzu, VIII 1982 – II 1983 w ZK we Wrocławiu. W II 1983 zwolniony ze względu na stan zdrowia, VII 1983 objęty amnestią. 1983-1986 pracownik Klubu Sportowego Gwarek Tarnowskie Góry, 1986-1993 AZ Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. 1983-1989 (we współpracy z Ludwikiem Dziwisem) kolporter pism podziemnych (m.in. „Głos Śląsko-Dąbrowski”, „Górnik Polski”, „Wujek”) na terenie Katowic. W II 1989 współzałożyciel, przewodniczący Tymczasowej KZ, następnie do 1991 przewodniczący KZ „S” AZ Sp. z o.o. 1993-2006 zatrudniony w KWK Wujek. 1995-1998 wiceprzewodniczący, 1998-2002 przewodniczący KZ „S” KWK Wujek, 1998-2002 delegat na WZD. 1998-2002 wiceprzewodniczący Regionalnej Komisji Rewizyjnej „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. 1989-1991 członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach Poległych 16 XII 1981, 1991-1998 przewodniczący (od 16 XII 1994 przekształconego w Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981). W 1994 jeden z założycieli, od 2000 przewodniczący Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Organizator Międzynarodowego Memoriału Szachowego Dziewięciu z Wujka (1997-2001). Od 2006 na emeryturze. Współtwórca albumu i przewodnikaKrzyż Górników. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007)”.

div>

Zostajemy więc z tym zepsutym projektorem i Stanisławem Płatkiem jeszcze dłuższy czas i, czując, jakie to nas szczęście spotkało, że ten projektor się nagle zepsuł, możemy naciągnąć Płatka na wspomnienia. No i opowie nam Płatek, że jak był strajk, to on miał trzydzieści lat, żonę i syna, że, kiedy się pochylał nad rannym kolegą, został trafiony w ramię zomowską kulą – ciekawe, że mówiąc o innych górnikach, używa wyłącznie formy „kolega” – i to pewnie uratowało mu życie, bo inaczej dostałby z boku w okolice brzucha, że w sumie w tych starciach brało udział 3 tysiące górników, że z tych dziewięciu, pięciu dostało w głowę, a dwóch w serce, i że jak go wieźli karetką pogotowia, to milicja karetkę zatrzymała, wyciągnęli go stamtąd i on pamięta, jak przed nim stanął wysoki bardzo milicjant i chciał mu wlać, ale między milicjanta a niego wszedł wojskowy lekarz i go przed tym ciosem zasłonił.div>

Opowie nam też Stanisław Płatek, że jeszcze dziś w okolicy kopalni pojawia się niekiedy pewien kolega – tak, właśnie kolega – który nie brał udziału w strajku, bo w tym czasie akurat siedział u siebie w domu, ale zomowcy wrzucili mu przez okno do mieszkania jakiś ciężko trujący gaz i on od tego się pochorował tak, że dziś jest raczej ludzkim wrakiem. No ale, jak mówię – kolega.div>

Jak już wspomniałem wyżej, z tym by Stanisława Płatka naciągnąć na wspomnienia nie powinno być problemu, bo to jest miły i grzeczny człowiek. Taki on właśnie jest. Jednak nie możemy się spodziewać, że on nam powie zbyt wiele. My będziemy pytać, on grzecznie i bardzo spokojnie nam będzie odpowiadał, ale trochę tak jakby już dawno znalazł się w świecie, do którego dostępu nie ma nikt z nas. I wtedy też zrozumiemy, dlaczego Stanisław Płatek, emerytowany górnik, ani w jednym momencie naszej rozmowy ani jednym słowem nie wspomniał o bieżącej polityce. Ani nie pluł na Tuska, ani na Kaczyńskiego, ani nic nie mówił o wyborach, ani nawet nie narzekał na ogólną sytuację. Ten temat jakby w jego świadomości w ogóle nie istniał.div>

Kiedy już zajmiemy się wszyscy sobą, znajdziemy w Sieci informację, że Płatek gardzi PiS-em. Co sądzi o Platformie, nie wiadomo. I nagle może też przyjdzie nam do głowy, że te 3 tys. ludzi, to nie byle co. To musiała być walka, jakiej współczesny świat nie widział. 3 tys. ludzi – takiego starcia nie było nawet w Powstaniu Warszawskim. I ten obraz Stanisława Płatka, jak go wyciągają z karetki, z tym rozpieprzonym w drobny mak ramieniem, i z tym wysokim dowódcą, który zamierza się na niego pałką i tym wojskowym lekarzem, odgradzającym tych dwóch od siebie.div>

I co powiedzieć? Co powiedzieć? Wajda z tego filmu nie zrobi. A jak idzie o młodych – oni niech się lepiej za to nawet nie biorą, bo jeszcze im wyjdzie komedia. Może niech kręcą filmy o tym, jak to było w jakimś cholera Jaworzu czy gdzie to Wałęsa siedział? W Arłamowie?div>

I to właśnie jest ten moment, kiedy musimy kończyć, bo czuję, że jeszcze jedno słowo, a zacznę wzywać do tego, by zacząć strzelać. A to mi na sucho nie ujdzie.

Zachęcam do kupowania moich książek. Wszystkie do nabycia w księgarni na stronie www.coryllus.pl.

sobota, 14 grudnia 2013

O trzech tysiącach, których nikt nie zechciał internować - repryza

Właśnie wróciłem ze spotkania u Franciszkanów, i muszę przyznać, że było z jednej strony dokładnie tak, jak się spodziewałem, a więc Ślązacy się spietrali i żaden z nich nie dość, że się nie pokazał osobiście, to nawet nie wysłał umyślnego, który mógł w ten czy inny sposób zakłócić spotkanie. Jedyne na co ich było stać, to wysłać donos do proboszcza Bazyliki z pretensjami, że przyjmuje na swoim terenie typków takich jak ja i Gabriel, na szczęście jednak proboszcz się listem nie przejął i wszystko poszło, jak z płatka. To, jeśli idzie o oczekiwania. A teraz o płatku. Rzecz w tym, że samo spotkanie udało się zupełnie wyjątkowo. Publiczność dopisała, atmosfera była wyjątkowo przyjazna, i szkoda tylko, że po dwóch godzinach trzeba było odstąpić salę duszpasterstwu rodzin, no i spotkanie zakończyło się dużo zbyt szybko. No i jeszcze jedno. Mam otóż jedną małą satysfakcję, która musze się podzielić. Wbrew zapowiedziom Ślązków, organizator spotkania, pan Ciok z Kongresu Nowej Prawicy, który miał mnie, jako Ślązak z krwi i kości, wdeptać w ziemię, machnął na te moje antyśląskie złośliwości ręką. Może dlatego, że, jak sam mi powiedział, sam tak naprawdę pochodzi z mojego Podlasia.

A więc jesteśmy po spotkaniu, ja wróciłem do domu, Gabriel pojechał do Grodziska, a przed nami – no i też już trochę za nami – grudzień, a wraz z grudniem rocznica Stanu Wojennego, a przede wszystkim masakry 16 grudnia. No i płatek, a dokładnie Płatek. Z tej okazji, chciałbym bardzo przypomnieć tekst, którego tu akurat nie było, ale jego historia sięga w rzeczywistości tego bloga. Otóż któregoś dnia odwiedził mnie tu w Katowicach mój serdeczny przyjaciel, i też przyjaciel tego bloga LEMMING, i wspólnie poszliśmy pod Kopalnię Wujek, gdzie spotkaliśmy człowieka nazwiskiem Płatek. Kiedy LEMMING odjechał, napisałem tekst będący refleksją na to, cośmy przeżyli i zamieściłem go tutaj. W następnym roku, właśnie z okazji rocznicy Stanu Wojennego nieco go przeedytowałem i zamieściłem – moim zdaniem, w wersji znacznie bardziej przejmującej – w Salonie24. Myślę, że to jest idealny moment, żeby go przypomnieć – właśnie tutaj. Bardzo proszę się wsłuchać w tę opowieść.

Minęła kolejna rocznica wprowadzenia stanu wojennego, a chwilę po niej kolejna – rozstrzelania dziewięciu górników z Kopalni „Wujek”. Nie wiem jak inni, ale mam wrażenie, że ile razy powraca pamięć o tamtych dniach, wraz z nią pojawiają się ludzie, którzy w zdecydowanej większości, przez swoją tępą bezmyślność – lub, kto wie, czy niekiedy też nie przez wyrachowanie – do tego, co się wówczas stało doprowadzili, a dziś bardzo pragną krążyć wśród nas w glorii naszych bohaterów, a może i wręcz naszych zbawicieli. Ludzie, którzy kiedy to wszystko się działo, i kiedy tak naprawdę się dopiero zaczynało, siedzieli gdzieś w tych swoich ośrodkach internowania, grali w karty, czytali książki i wzywali tych co na zewnątrz do działania. Ludzi wreszcie, którzy dziś się spotykają w telewizyjnych studiach i jeden z drugim wspinają jak to oni się tam musieli za nas z tymi strażnikami męczyć. A ileż to jeszcze pozostało tych anegdot nieopowiedzianych?

W tej sytuacji ja opowiem historię o Kopalni „Wujek”, a raczej o pewnym górniku, z którego dziś prezydent Komorowski może się spokojnie pośmiać, że go nie internowano. Ale najpierw Kopalnia. Z Kopalnią „Wujek” jest tak, że tam właściwie nie ma nic ciekawego. Są te dwa kominy, jest ten podwójny krzyż, ten pomnik z dziewięcioma krzyżami, jest ten mur i na tym murze pamiątkowe tablice, za murem główny budynek Kopalni i ten napis „Kopalnia Wujek”, a przed murem te dziwne pudełkowate domy, w których wciąż jeszcze mieszkają ludzie, pamiętający tamten grudzień sprzed 30 lat. To jest naprawdę bardzo mało ciekawe miejsce.

A zatem, kiedy się tam idzie po raz drugi i trzeci, to właściwie nie ma na co patrzeć i czym się wzruszać, w związku z czym tam się głównie przychodzi i odchodzi. Jak ktoś ma ochotę, robi jeszcze zdjęcie. Ale można też zatrzymać się, postać i tak się zwyczajnie pogapić na ten budynek z czerwonej cegły i ewentualnie popatrzeć na jakichś zawsze się tam po coś kręcących robotników, czy górników. Więc można tak sobie gdzieś tam z boku przysiąść i popatrzeć na ten budynek i tych ludzi, przynajmniej na tyle długo, żeby nabrać odpowiedniego nastroju. A daje słowo, że tam można uzyskać nastrój nie byle jaki.

No i wreszcie nadejdzie czas, by się ruszyć, zrobić może jeszcze jedno zdjęcie, pokiwać głową i zajść do znajdującego się obok muzeum. Prawdę powiedziawszy, nie jest to muzeum w sensie powszechnie nam znanym. Raczej taka skromna izba pamięci z kilkoma zdjęciami, makietą terenu kopalni z dnia szturmu, jednym przestrzelonym kaskiem, figurą zomowca w pełnym rynsztunku i tą salą projekcyjną, gdzie się wyświetla dokument o tym, jak to swego czasu polskie państwo zabiło dziewięciu górników. Można więc wejść do tego muzeum i, normalnie, tak jak to zawsze bywa, obejrzeć najpierw tę makietę, popatrzyć na zomowca, następnie przyjrzeć się uważnie dziurce w tym biednym górniczym kasku, i wtedy okaże się, że się zepsuł projektor i filmu w żaden sposób nie da się puścić. Można oczywiście spróbować jakoś pomóc, ale wszystko stanęło, i w końcu wyjdzie na to, że nic z tego nie będzie. A potem, tak męcząc się z tym projektorem, raczej z grzeczności, niż z faktycznej potrzeby, można zapytać człowieka, który nas próbuje obsłużyć, i który tam się po tym muzeum kręci, jako ktoś w rodzaju ciecia, czy on był w kopalni, kiedy to wszystko się działo i on nam – nawet nie mrugnąwszy okiem, nawet nie próbując wydąć warg, czy unieść czoła w dumnym geście informowania świata o swoim bohaterstwie, mniej więcej tak, jakby potwierdzał fakt, że owszem, mamy ładną jesień – odpowie, że to on właśnie dowodził tym strajkiem. I że się nazywa Stanisław Płatek.

I oto, nadszedł właściwie idealny moment, żeby zamknąć ten dzisiejszy tekst zdaniem: „I to by było na tyle”, i pozwolić wszystkim go czytającym zanurzyć się w swoich własnych refleksjach, no ale tak się niestety zrobić nie da, bo trzeba powiedzieć jeszcze parę rzeczy. Koniecznie. Najpierw jednak zajrzyjmy wspólnie do wikipedii:

„Stanisław Płatek, ur. 5 II 1951 w Katowicach. Ukończył Technikum Górnicze dla Pracujących w Katowicach (1979). 1969-1973 pracownik Zakładów Aparatury Doświadczalnej Biprokwas w Katowicach. Od 1973 górnik KWK Wujek. IX 1978 – III 1981 członek PZPR. 1-3 IX 1981 uczestnik strajku w KWK Wujek, od IX 1980 w „S”. XII 1980 – 1981 sekretarz Komisji Rewizyjnej „S” KWK Wujek. 13-16 XII 1981 przewodniczący KS w KWK Wujek; 16 XII 1981 ranny podczas pacyfikacji, internowany, przewieziony do szpitala MSW; 31 XII 1981 aresztowany, przewieziony do Okręgowego Szpitala Więziennego w Bytomiu, gdzie przebywał do VI 1982. 9 II 1982 wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na sesji wyjazdowej w Katowicach skazany na 4 lata więzienia i 3 lata pozbawienia praw publicznych, w VI 1982 przeniesiony do AŚ w Zabrzu, VIII 1982 – II 1983 w ZK we Wrocławiu. W II 1983 zwolniony ze względu na stan zdrowia, VII 1983 objęty amnestią. 1983-1986 pracownik Klubu Sportowego Gwarek Tarnowskie Góry, 1986-1993 AZ Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. 1983-1989 (we współpracy z Ludwikiem Dziwisem) kolporter pism podziemnych (m.in. „Głos Śląsko-Dąbrowski”, „Górnik Polski”, „Wujek”) na terenie Katowic. W II 1989 współzałożyciel, przewodniczący Tymczasowej KZ, następnie do 1991 przewodniczący KZ „S” AZ Sp. z o.o. 1993-2006 zatrudniony w KWK Wujek. 1995-1998 wiceprzewodniczący, 1998-2002 przewodniczący KZ „S” KWK Wujek, 1998-2002 delegat na WZD. 1998-2002 wiceprzewodniczący Regionalnej Komisji Rewizyjnej „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. 1989-1991 członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach Poległych 16 XII 1981, 1991-1998 przewodniczący (od 16 XII 1994 przekształconego w Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981). W 1994 jeden z założycieli, od 2000 przewodniczący Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Organizator Międzynarodowego Memoriału Szachowego Dziewięciu z Wujka (1997-2001). Od 2006 na emeryturze. Współtwórca albumu i przewodnikaKrzyż Górników. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007)”.

Zostajemy więc z tym zepsutym projektorem i Stanisławem Płatkiem jeszcze dłuższy czas i, czując, jakie to nas szczęście spotkało, że ten projektor się nagle zepsuł, możemy naciągnąć Płatka na wspomnienia. No i opowie nam Płatek, że jak był strajk, to on miał trzydzieści lat, żonę i syna, że, kiedy się pochylał nad rannym kolegą, został trafiony w ramię zomowską kulą – ciekawe, że mówiąc o innych górnikach, używa wyłącznie formy „kolega” – i to pewnie uratowało mu życie, bo inaczej dostałby z boku w okolice brzucha, że w sumie w tych starciach brało udział 3 tysiące górników, że z tych dziewięciu, pięciu dostało w głowę, a dwóch w serce, i że jak go wieźli karetką pogotowia, to milicja karetkę zatrzymała, wyciągnęli go stamtąd i on pamięta, jak przed nim stanął wysoki bardzo milicjant i chciał mu wlać, ale między milicjanta a niego wszedł wojskowy lekarz i go przed tym ciosem zasłonił.

Opowie nam też Stanisław Płatek, że jeszcze dziś w okolicy kopalni pojawia się niekiedy pewien kolega – tak, właśnie kolega – który nie brał udziału w strajku, bo w tym czasie akurat siedział u siebie w domu, ale zomowcy wrzucili mu przez okno do mieszkania jakiś ciężko trujący gaz i on od tego się pochorował tak, że dziś jest raczej ludzkim wrakiem. No ale, jak mówię – kolega.

Jak już wspomniałem wyżej, z tym by Stanisława Płatka naciągnąć na wspomnienia nie powinno być problemu, bo to jest miły i grzeczny człowiek. Taki on właśnie jest. Jednak nie możemy się spodziewać, że on nam powie zbyt wiele. My będziemy pytać, on grzecznie i bardzo spokojnie nam będzie odpowiadał, ale trochę tak jakby już dawno znalazł się w świecie, do którego dostępu nie ma nikt z nas. I wtedy też zrozumiemy, dlaczego Stanisław Płatek, emerytowany górnik, ani w jednym momencie naszej rozmowy ani jednym słowem nie wspomniał o bieżącej polityce. Ani nie pluł na Tuska, ani na Kaczyńskiego, ani nic nie mówił o wyborach, ani nawet nie narzekał na ogólną sytuację. Ten temat jakby w jego świadomości w ogóle nie istniał.

Już, kiedy już zajmiemy się wszyscy sobą, znajdziemy w Sieci informację, że Płatek gardzi PiS-em. Co sądzi o Platformie, nie wiadomo. I nagle może też przyjdzie nam do głowy, że te 3 tys. ludzi, to nie byle co. To musiała być walka, jakiej współczesny świat nie widział. 3 tys. ludzi – takiego starcia nie było nawet w Powstaniu Warszawskim. I ten obraz Stanisława Płatka, jak go wyciągają z karetki, z tym rozpieprzonym w drobny mak ramieniem, i z tym wysokim dowódcą, który zamierza się na niego pałką i tym wojskowym lekarzem, odgradzającym tych dwóch od siebie.

I co powiedzieć? Co powiedzieć? Wajda z tego filmu nie zrobi. A jak idzie o młodych – oni niech się lepiej za to nawet nie biorą, bo jeszcze im wyjdzie komedia. Może niech kręcą filmy o tym, jak to było w jakimś cholera Jaworzu czy gdzie to Wałęsa siedział? W Arłamowie?

I to właśnie jest ten moment, kiedy musimy kończyć, bo czuję, że jeszcze jedno słowo, a zacznę wzywać do tego, by zacząć strzelać. A to mi na sucho nie ujdzie.

Bardzo proszę o to, by o nas nie zapominać i w miarę możliwości wspierać ten blog pod podanym obok numerem konta. Dziękuję.

sobota, 17 grudnia 2011

Wojna

30. rocznica wprowadzenia stanu wojennego i śmierci dziewięciu górników z Kopalni Wujek, choć z początku wydawała się świetną okazją do wywołania poważniejszych refleksji i powiedzenia kilku mocnych myśli, w rezultacie okazała się jedynie czymś co kogoś, czyim codziennym zajęciem jest łączenie myśli w słowa, a słów w zdania, wyłącznie wiąże i spala, zanim jeszcze pojawiła się okazja, by wydobyć z siebie choć jedno westchnienie. Szykowałem się do tego dnia, który wczoraj minął, od dłuższego już czasu, a już zwłaszcza od dnia, kiedy z moim kumplem LEMMINGIEM udaliśmy się pod Kopalnię i tam spotkaliśmy Stanisława Płatka, który nam opowiedział, jak się żyje 30 lat po tym, jak najpierw cudem uniknęło się śmierci z rąk państwa i jego służb, a następnie stało się twarzą w twarz naprzeciwko dowódcy plutonu ZOMO z pogruchotanym i zalanym krwią ramieniem, i wiedziało, że teraz to już litości nie będzie.

No i nadszedł ten dzień, i okazało się, że przez te lata, a już zwłaszcza przez ostatnie miesiące, wszystko stało się tak straszliwie oczywiste, że aż trywialne… i wychodzi na to, że naprawdę nie ma tak prostych słów, które byłyby w stanie opisać coś tak dramatycznie prostego właśnie.

Minęło najpierw dziesięć lat, potem kolejnych dziesięć, i dalsze dziesięć, i jesteśmy nagle tu gdzie nas widać, a mi już jest zwyczajnie wstyd, by po raz nie wiadomo który załamywać ręce nad czymś tak banalnym, jak obrazem Polski podzielonej równo na dwa obozy – jeden, w blasku świec i w kompletnym zapatrzeniu, wznoszący biało-czerwone sztandary i, w poszukiwaniu ratunku, śpiewający słowa Roty, i drugi, w blasku świateł i w równie pełnym zapatrzeniu, również w poszukiwaniu ratunku, przemierzający pasaże handlowych galerii. Kiedy jedni krzyczą: „Polska, Polska, Polska” – a gdzieś z boku dobiega pomruk: „Faszyzm”, a drudzy – widząc prawdopodobnie, że i tak już nic z tego nie będzie – zwracają się już bezpośrednio do tych, co akurat mają władzę i siłę, i proszą o to, by zechcieli się nami zaopiekować. Za jakąkolwiek cenę.

We wczorajszym tekście wspomniałem o Januszu Palikocie, który właściwie już zupełnie otwarcie zwrócił się do symbolicznego pana Schmidta o to, by, gdyby nagle w Polsce doszło do przejęcia władzy przez Prawo i Sprawiedliwość, zechciał nasz kraj wziąć w zarząd. I oczywiście łatwo jest – sam uległem tej pokusie – uznać, że oto mamy zdrajcę, którego wystarczy rozstrzelać, czy powiesić, i nastanie sprawiedliwy spokój. Ale przecież to nieprawda. Palikot wcale nie jest przyczyną, lecz skutkiem. To nie on tworzy świat. To świat stworzył jego. On nie jest chorobą, on jest zaledwie choroby objawem. Gdyby świat był zdrowy, zarówno sam Palikot, jak i wszyscy ci, uważają, że Polska jest wyłącznie echem jakichś naszych starych kompleksów, zostaliby z tej Polski usunięci, jeszcze zanim dali się poznać.

30. rocznica ogłoszenia stanu wojennego, wbrew wszelkim pozorom spokoju, zastaje Polskę w stanie praktycznej wojny. Wojny w najbardziej klasycznym rozumieniu, jako agresji i obrony, z agresorem jak najbardziej zewnętrznym, wspomaganym przez lokalnych kolaborantów – i to obojętnie, czy to działających z pobudek wyższych, czy niższych – i zwykłych głupców, dla których i tak wszystko zawsze się sprowadzało do konsumpcji, i których wszędzie jest cała masa, z tą różnicą, że gdzieś w Niemczech, we Francji, czy Holandii tę masę tworzyła głównie obca imigracja, a u nas są to niemal wyłącznie tak zwani „nasi”. Symbolem tej wojny jest przede wszystkim oczywiście wrak rządowego samolotu spoczywający gdzieś pod Smoleńskiem we krwi zamordowanych Polaków, i wszystko, co się wokół niego dzieje, a więc z jednej strony cały ów zgiełk mający zagłuszyć owo wołanie o prawdę i sprawiedliwość, a z drugiej ten nieustanny szept modlitw.

Wczoraj przed Kopalnią Wujek odbywały się rocznicowe uroczystości, a ja tam nie poszedłem. Planowałem być na miejscu już od dłuższego czasu, jednak ostatecznie nie poszedłem. Powiem szczerze, że przede wszystkim bałem się, że ów dysonans między prawdą tego miejsca a kłamstwem oficjalnego przekazu, który tam niewątpliwie na mnie czekał, wyprowadzi mnie z równowagi i już nie będę umiał skupić się na tym, co naprawdę ważne. A więc na fakcie, że mija 30 lat od tamtych wydarzeń i wszystko jest jasne jak nigdy przedtem. Wszystko jest takie jasne i takie czyste i takie oczywiste. Tych dziewięciu zastrzelonych wtedy, tych 96 rozerwanych na strzępy dziś, i to całe tak bardzo brutalne kłamstwo, które te dwa wymiary już na zawsze połączyło.

A i tak jednak nie udało mi się uniknąć tego bólu. Wieczorem, trochę zaciekawiony może jakimiś obrazkami sprzed świętującej Kopalni, zajrzałem do telewizora i wprawdzie tego akurat nie znalazłem, natomiast trafiłem na rozmowę trzech bohaterów naszej historii – Zbigniewa Romaszewskiego, Zbigniewa Janasa i Jana Rulewskiego z bohaterem już historii mniej naszej, dziennikarzem TVN-u Maciejem Knapikiem. Tematem rozmowy – tak, tak – była kwestia braku odpowiedzialności autorów stanu wojennego za ich zbrodnie, a konkretnie, pytanie, jak w ogóle mogło do tego dojść, że ani Wojciech Jaruzelski, ani Czesław Kiszczak, ani Jerzy Urban ani w gruncie rzecz nikt z nich, nie poniósł jakiejkolwiek odpowiedzialności za to zło. 30 lat po tamtych wydarzeniach, 20 lat po odzyskaniu przez Polskę wolności… no i 10 lat po powstaniu pierwszej prawdziwie profesjonalnej telewizji informacyjnej, nadszedł czas na rozpoczęcie poważnej dyskusji na temat tego, dlaczego? Nie umiem powiedzieć, do czego ostatecznie panowie doszli, bo odpowiednio wcześnie wyłączyłem telewizor, ale wydaje mi się, że mogę mieć tu pewne podejrzenia. Otóż w pewnym momencie, widząc, jak trudna i skomplikowana jest ta sprawa, red. Knapik zaproponował następujące wyjaśnienie tego wstydu. Mianowicie, żeby zrozumieć powody, dla których Jaruzelski i Kiszczak zdychają dokładnie tak jak większość z nas, należy się cofnąć jeszcze do początku lat 90-tych, kiedy to Jarosław Kaczyński – tak, on! – zamiast starać się o postawienie przed odpowiednim trybunałem Kiszczaka, Jaruzelskiego, czy Urbana, zajmował się paleniem kukły Lecha Wałęsy…

Nie. To nie był moment w którym wyłączyłem telewizor. Zanim to zrobiłem, poczekałem jeszcze na to, co powie, jak na te słowa zareaguje Zbigniew Romaszewski. Dopiero gdy zobaczyłem, że on nie powiedział na to nic, i tylko patrzył w kompletnym milczeniu prosto przed siebie, by wreszcie się ożywić, kiedy Zbigniew Janas – kiedyś maszynista kolejowy i elektromonter, następnie wieloletni działacz najpierw Unii Wolności, a potem Partii Demokratycznej, a dziś właściciel firmy „Zbigniew Janas Konsultacje Doradztwo” – zarzucił mu, że jako człowiek PiS-u, reprezentuje interes partyjny, podczas gdy on przecież nigdy z PiS-em nie miał nic wspólnego, lecz jest zwykłym polskim patriotą. Jak każdy. Dopiero wtedy.

No więc to jest Polska, która tak boli. To ona. Z tymi górnikami, tym Knapikiem, tym Janasem i Romaszewskim, tym samolotem, tymi marszami, tym gniewem i tym śmiechem. Przede wszystkim jednak z tym szyderstwem, z tym kłamstwem i z tym bezczelnym spojrzeniem prosto w oczy. I z tym wszechobecnym oślepiającym nas światłem, niesionym przez tego kto je niesie. Niemal od samego początku.

Jest oczywiście niewesoło, ale za to Święta, a z nimi wieczna nadzieja na zwycięstwo, wciąż przed nami. Zachęcam do kupowania książki o siedmiokilowym liściu – czy to na prezent, czy ot tak, na zimowe wieczory – i proszę o wspomaganie tego bloga finansowo pod podanym obok numerem konta. Dziękuję.

sobota, 22 października 2011

O górniku, zomowcu i wojskowym lekarzu na wietrze

Z pewnego bardzo szczególnego punktu widzenia, dwa minione dni były dla mnie czymś, co można porównać tylko do wakacji. Wakacji wiecznych. Przeżywam ten stan za każdym razem, gdy albo mam okazję tu w Katowicach gościć kogoś, kogo uważam za przyjaciela, lub samemu u tego swojego przyjaciela spędzać czas. A zatem chodzi o to spędzanie czasu. Bez żon, bez dzieci, bez presji, bez trosk. Z jednej strony bardzo intensywne, z drugiej wręcz bezmyślne, a to wszystko odpowiednio uzupełniane równie odpowiednim jedzeniem i piciem. I też tu w znacznym stopniu o to jedzenie i picie chodzi. Sam, jak wiemy, jestem biedny, ale tak się jakoś szczęśliwie zdarzyło, że większość moich przyjaciół wręcz odwrotnie, więc z tym nigdy nie ma problemu. Jakoś się więc tu uzupełniamy, i to też bardzo pomaga tworzyć tę wakacyjną atmosferę.

Miniony czwartek i piątek spędziłem z naszym kolegą LEMMINGIEM, któremu pewne dość specyficzne względy biznesowe kazały wyjechać na chwilę z Warszawy, a zatem uznał on, że tylko Katowice pozwolą mu pobożnie połączyć pracę z przyjemnością, no i przyjechał tutaj. W dodatku zameldował się w hotelu, który znajduje się niemal dokładnie naprzeciwko naszego okna, więc właściwie, gdybyśmy byli w odpowiednim wieku, czasie i nastroju, moglibyśmy nawet sobie między naszymi balkonami pociągnąć sznurek i przesyłać sobie wiadomości. Tak to było. Very impressive!

No ale trzeba też powiedzieć, że poza pracą i przyjemnościami – tak, tak, pracą też, bo wbrew pozorom, nie jest tak, że ja w ogóle na co dzień nic nie robię; wbrew pozorom, ja mam szczęśliwie pewne drobne zajęcia nie dość że codziennie, to jeszcze i w sobotę i niedzielę nawet – a więc, poza pracą i przyjemnościami, postanowiliśmy poświęcić też trochę czasu na sprawy duchowe, a to w naszym wypadku oznaczało wspólne udanie się pod wspominaną tu już parokrotnie Kopalnię Wujek i zanurzenie się w tym wietrze, który – co do tego nie może być wątpliwości – wieje tam stale. I stało się tak, że właściwie wszystko co się po kolei działo, robiło wrażenie jakiegoś niezwykłego fatum, zupełnie, jakby ten wiatr nas tam postanowił przytrzymać i dać nam siebie poczuć w sposób szczególny. Proszę posłuchać.

Z Kopalnią Wujek jest tak, że tam właściwie nie ma nic ciekawego. Są te dwa kominy, jest ten podwójny krzyż, ten pomnik z dziewięcioma krzyżami, jest ten mur i na tym murze pamiątkowe tablice, za murem główny budynek kopalni i ten napis „Kopalnia Wujek”, a przed murem te dziwne pudełkowate domy, w których wciąż jeszcze mieszkają ludzie, pamiętający tamten grudzień sprzed 30 lat. To jest naprawdę bardzo mało ciekawe miejsce. A zatem, kiedy się tam idzie po raz drugi i trzeci, to właściwie nie ma na co patrzeć i czym się wzruszać, w związku z czym tam się głównie przychodzi i odchodzi. Jak ktoś ma ochotę, robi jeszcze zdjęcie. Tym razem jednak stało się tak, że kiedy stawiliśmy się na miejscu, do LEMMINGA zadzwoniła pani LEMMINGOWA i zaczęli rozmawiać. Rozmawiać dość długo. LEMMING stał, gapił się na ten budynek z czerwonej cegły i na pracujących przy nim – zbliża się rocznica – robotników, i rozmawiał ze swoją żoną. Ja, ponieważ stać mi się nie chciało, sobie usiadłem na pobliskim murku, też zacząłem się gapić w ten mur i ten napis: „Kopalnia Wujek”, no i oczywiście nie rozmawiałem z nikim. Tam i tak, jak to się zwykle dziej, nie było nikogo. Nie wiem, ile czasu tam spędziliśmy, nie robiąc nic, tylko patrząc się i patrząc na ten budynek i tych robotników, ale wiem że trwało to wystarczająco długo, żeby nabrać odpowiedniego nastroju. A daje słowo, że był to nastrój nie byle jaki.

No i wreszcie nadszedł czas, by się ruszyć. LEMMING zrobił jeszcze zdjęcie, pokiwaliśmy głowami i zaszliśmy do znajdującego się obok muzeum. Prawdę powiedziawszy, nie jest to muzeum w sensie powszechnie znanym. Raczej taka skromna izba pamięci z kilkoma zdjęciami, makietą terenu kopalni z dnia szturmu, jednym przestrzelonym kaskiem, figurą zomowca w pełnym rynsztunku i tą salą projekcyjną, gdzie się wyświetla dokument o tym, jak to swego czasu polskie państwo zabiło dziewięciu górników. Poleźliśmy więc do tego muzeum i, normalnie, tak jak to zawsze bywa, obejrzeliśmy najpierw tę makietę, popatrzyliśmy na zomowca, następnie przyjrzeliśmy się uważnie dziurce w tym biednym górniczym kasku, i wtedy okazało się, że się zepsuł projektor i filmu w żaden sposób nie da się puścić. Próbowaliśmy jakoś pomagać, ale wszystko stanęło, i w końcu wyszło na to, że nic z tego nie będzie. Kiedy tak się wszyscy męczyliśmy z tym projektorem, raczej z grzeczności, niż z faktycznej potrzeby, zapytałem człowieka, który nas próbował obsłużyć, i który tam się po tym muzeum kręcił, jako ktoś w rodzaju ciecia, czy on był w kopalni, kiedy to wszystko się działo i on mi odpowiedział – nawet nie mrugnąwszy okiem, nawet nie próbując wydąć warg, czy unieść czoła w dumnym geście informowania świata o swoim bohaterstwie, mniej więcej tak, jakby potwierdzał fakt, że owszem, mamy ładną jesień – że to on właśnie dowodził tym strajkiem. I że się nazywa Stanisław Płatek. I oto, nadszedł właściwie idealny moment, żeby zamknąć ten dzisiejszy tekst zdaniem: „I to by było na tyle”, i pozwolić wszystkim go czytającym zanurzyć się w swoich własnych refleksjach, no ale tak się niestety zrobić nie da, bo trzeba powiedziec jeszcze parę rzeczy. Koniecznie. Najpierw jednak zajrzyjmy wspólnie do wikipedii:

„Stanisław Płatek, ur. 5 II 1951 w Katowicach. Ukończył Technikum Górnicze dla Pracujących w Katowicach (1979). 1969-1973 pracownik Zakładów Aparatury Doświadczalnej Biprokwas w Katowicach. Od 1973 górnik KWK Wujek. IX 1978 – III 1981 członek PZPR. 1-3 IX 1981 uczestnik strajku w KWK Wujek, od IX 1980 w „S”. XII 1980 – 1981 sekretarz Komisji Rewizyjnej „S” KWK Wujek. 13-16 XII 1981 przewodniczący KS w KWK Wujek; 16 XII 1981 ranny podczas pacyfikacji, internowany, przewieziony do szpitala MSW; 31 XII 1981 aresztowany, przewieziony do Okręgowego Szpitala Więziennego w Bytomiu, gdzie przebywał do VI 1982. 9 II 1982 wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na sesji wyjazdowej w Katowicach skazany na 4 lata więzienia i 3 lata pozbawienia praw publicznych, w VI 1982 przeniesiony do AŚ w Zabrzu, VIII 1982 – II 1983 w ZK we Wrocławiu. W II 1983 zwolniony ze względu na stan zdrowia, VII 1983 objęty amnestią. 1983-1986 pracownik Klubu Sportowego Gwarek Tarnowskie Góry, 1986-1993 AZ Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. 1983-1989 (we współpracy z Ludwikiem Dziwisem) kolporter pism podziemnych (m.in. „Głos Śląsko-Dąbrowski”, „Górnik Polski”, „Wujek”) na terenie Katowic. W II 1989 współzałożyciel, przewodniczący Tymczasowej KZ, następnie do 1991 przewodniczący KZ „S” AZ Sp. z o.o. 1993-2006 zatrudniony w KWK Wujek. 1995-1998 wiceprzewodniczący, 1998-2002 przewodniczący KZ „S” KWK Wujek, 1998-2002 delegat na WZD. 1998-2002 wiceprzewodniczący Regionalnej Komisji Rewizyjnej „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. 1989-1991 członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach Poległych 16 XII 1981, 1991-1998 przewodniczący (od 16 XII 1994 przekształconego w Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek Poległych 16 XII 1981). W 1994 jeden z założycieli, od 2000 przewodniczący Zarządu Krajowego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego. Organizator Międzynarodowego Memoriału Szachowego Dziewięciu z Wujka (1997-2001). Od 2006 na emeryturze. Współtwórca albumu i przewodnikaKrzyż Górników. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007) ”.

Zostaliśmy więc z tym zepsutym projektorem i Stanisławę Płatkiem jeszcze dłuższy czas i, czując, jakie to nas szczęście spotkało, że ten projektor się nagle zepsuł, naciągnęliśmy Płatka na wspomnienia. No i powiedział nam Płatek, że jak był strajk, to on miał trzydzieści lat, żonę i syna, że, kiedy się pochylał nad rannym kolegą, został trafiony w ramię zomowską kulą – ciekawe, że, mówiąc o innych górnikach, używał wyłącznie formy „kolega” – i to pewnie uratowało życie, bo inaczej dostałby z boku w okolice brzucha, że w sumie w tych starciach bralo udział 3 tysiące górników, że z tych dziewięciu, pięciu dostało w głowę, a dwóch w serce, i że jak go wieźli karetką pogotowia, to milicja karetkę zatrzymała, wyciągnęli go stamtąd i on pamięta, jak przed nim stanął wysoki bardzo milicjant i chciał mu wlać, ale między milicjanta a niego wszedł wojskowy lekarz i go przed tym ciosem zasłonił. Opowiedział nam też, że jeszcze dziś w okolicy kopalni pojawia się niekiedy pewien kolega – tak, właśnie kolega – który nie brał udziału w strajku, bo w tym czasie akurat siedział u siebie w domu, ale zomowcy wrzucili mu przez okno do mieszkania jakiś ciężko trujący gaz i on od tego się pochorował tak, że dziś jest raczej ludzkim wrakiem. No ale, jak mówię – kolega.

Powiedziałem wyżej, że Płatka naciągnęliśmy na wspomnienia. I tak właśnie było. On sam nie mówił zbyt wiele. Pytaliśmy, on grzecznie i bardzo spokojnie odpowiadał i – co do tego zgodziliśmy się z LEMMINGIEM w pełni – zachowywał się, jakby już dawno znalazł się w świecie, do którego dostępu nie ma nikt z nas. I wtedy też zrozumiałem, dlaczego Stanisław Płatek, emerytowany górnik, ani w jednym momencie naszej rozmowy – a trwała ona naprawdę długo – ani jednym słowem nie wspomniał o bieżącej polityce. Ani nie pluł na Tuska, ani na Kaczyńskiego, ani nic nie mówił o wyborach, ani nawet nie narzekał na ogólną sytuację. Ten temat jakby w jego świadomości w ogóle nie istniał. Później, kiedy już zajęliśmy się wszyscy sobą, znaleźliśmy w Sieci informacje, że Płatek gardzi PiS-em. Co sądzi o Platformie, nie wiadomo. Rozmawialiśmy jeszcze chwilę o tym niezwykłym spotkaniu i przyszło nam do głowy, że te 3 tys. ludzi, to nie byle co. To musiała być walka, jakiej współczesny świat nie widział. 3 tys. ludzi – takiego starcia nie było nawet w Powstaniu Warszawskim I ten obraz Stanisława Płatka, jak go wyciągają z karetki, z tym rozpieprzonym w drobny mak ramieniem, i z tym wysokim dowódcą, który zamierza się na niego pałką i tym wojskowym lekarzem, odgradzającym tych dwóch od siebie. I co powiedzieć? Co powiedzieć? Wajda z tego nie zrobi. A jak idzie o młodych – oni niech się lepiej za to nawet nie biorą, bo jeszcze im wyjdzie komedia.

Skoro o komedii mowa, właśnie przeczytałem, że żona prezydenta Sarkozego urodziła mu córeczkę i, wbrew żądaniom Francuzów, by dziecko miało na imię Europa, nazwała dziecko Julia. W związku z tym wydarzeniem, i w sprawie tego imienia, nasze media zwróciły się do specjalisty od tego typu wydarzeń, Eryka Mistewicza z prośbą o komentarz, i Mistewicz powiedział co następuje: „Julia to jest bardzo dobre, wspaniałe imię, o dużym potencjale narracyjnym. Można fantastyczne historie opowiadać, niczym Romeo i Julia. Tak jak Sarkozy w każdej swojej kampanii opowiada piękne historie. Za tym ludzie idą”

I to właśnie jest ten moment, kiedy musimy kończyć, bo czuję, że jeszcze jedno słowo, a zacznę wzywać do tego, by zacząć strzelać. A to by mi na sucho nie mogło ujść.

Jeśli ktoś przeżył tę historię tak jak ja, może ma ochotę poczytać sobie więcej tekstów na podobnym poziomie emocji. Znajdzie je w książce, która jest reklamowana tuż obok i nazywa się "O siedmiokilogramowym liściu i inne historie". Kto jednak tę książkę już ma, albo z jakiegoś powodu nie będzie jej kupował, niech wspomaga ten blog inaczej. Na przykład przez zasilanie podanego też obok numeru konta. Dziękuję.

niedziela, 18 września 2011

Powstrzymać Szatana

Rok który nam właśnie upływa, jest oczywiście ważny, ze względu na bardzo wyraźnie rysująca się możliwość wyrwania Polski z rąk tej bandy bezczelnych uzurpatorów, ale również należy go pielęgnować tak jak każdy inny mijający rok, ze względu na kolejne rocznice, czy to naszej hańby, czy też naszego tryumfu. A często jednego i drugiego – tak niezwykle paradoksalnie – równocześnie. Dopiero co minęła – jak zawsze ledwo zauważona – rocznica sowieckiej napaści na Polskę, a już za chwilę, w grudniu będziemy obchodzić równą, trzydziestą rocznicę rzezi na kopalni „Wujek”, i choć do tego dnia zostało nam jeszcze sporo czasu na myślenie o różnych sprawach, wydaje mi się, że okres przedwyborczy powinien nas tu odpowiednio zainspirować. Chodzi mi oto, że nie mam najmniejszej wątpliwości, że sposób w jaki będziemy obchodzić tę rocznicę, ranga jaka tym obchodom zostanie nadana, czy wreszcie ich uroczysty charakter, to wszystko będzie w znacznym stopniu zależało od tego, kto te wybory wygra i kto będzie przez kolejne miesiące Polską rządził. Jeśli to będzie Platforma Obywatelska, możemy być pewni, że wszystko skończy się na tym, że całością zajmie się „Solidarność”, a władza, ze strachu przed wściekłością ludzi, wyśle tam, z jednej strony, ministra Nowaka, z drugiej ministra Boniego, obaj zostawią tam odpowiednie wieńce i zwieją w ciągu dziesięciu minut. I tak minie 30 lat od dnia, w którym komunistyczne państwo polskie dołączyło do długiej listy najbardziej krwawych reżimów powojennej Europy, i jak się okazuje, całkowicie bezkarnie.

Dlaczego uważam, że jeśli po najbliższych wyborach Platforma Obywatelska zachowa władzę, pamięć po tamtych dziewięciu górnikach zostanie ostatecznie sprywatyzowana, a więc oddana w ręce nielicznych rodzin i grupy lokalnych związkowców? Pierwszy powód jest oczywiście taki, że kulturowy i cywilizacyjny wymiar tego projektu, w swoim kalendarzu tego typu zdarzeń nie uwzględnia. A jeśli, ni stąd ni zowąd, gdzieś ktoś coś na ten temat bąknie, to wyłącznie po to, by mieć czystsze sumienie w przypadku, gdy, w ramach codziennej walki, trzeba będzie kogoś oszukać, okraść, czy zwyczajnie zabić. Ludzie tworzący Platformę Obywatelską, i to nie na zasadzie większości, ale wszyscy – od pierwszego do ostatniego – polską historię, polskie bohaterstwo, polską walkę, polskie cierpienie, i w ogóle Polskę, mają w głębokiej pogardzie, a jeszcze częściej w najgłębszej obojętności. Wszyscy oni, jeśli dotychczas jeszcze nie wystawili sztandaru z napisem „Solidarność” na jakiejś aukcji, to wyłącznie dlatego, że jakoś podskórnie czują, że bez tej „Solidarności”, oni dziś byliby najwyżej jakimiś lokalnymi sekretarzami partii, lub kierownikami miejscowego gieesu.

Drugi powód, dla którego uważam, że, w przypadku przegranej Prawa i Sprawiedliwości, jakiekolwiek poważne państwowe obchody 30. rocznicy nie wchodzą w grę, jest taki, że, czy to będzie Donald Tusk, czy ktoś, kto Donalda Tuska po tych wyborach z partii usunie, będzie siłą rzeczy miał na głowie ważniejsze rzeczy, niż zajmowanie się jakimiś górnikami, jakąś kopalnią i jakimiś historiami sprzed 30 lat. No, może prezydent Komorowski coś tam każe Nałęczowi przygotować, ale na tym koniec. Pozostaje jeszcze jedna kwestia. Taka mianowicie, dlaczego ja nagle zacząłem myśleć o „Wujku” i o tej rocznicy? Otóż to akurat jest, moim zdaniem, na tyle ciekawe, że warto tej sprawie poświęcić najpierw osobny akapit, a następnie już resztę wpisu.

Tak się złożyło, że w zeszłym tygodniu przez trzy dni gościliśmy u siebie dwóch Włochów z Sardynii. Przyjechali oni do Polski, bo chcieli zobaczyć, jak tu jest, a forma ich tu pobytu oparta była na czymś, co się nazywa „couch surfing”. Polega to na tym, że w dzień się zwiedza świat, a w nocy śpi nie w hotelach, lecz u poznanych przez Internet ludzi – oczywiście na zasadzie wzajemności. Tak się złożyło jednak, że starsza Toyahówna, która ich tu zaprosiła, właściwie w przeddzień ich przyjazdu ciężko się rozchorowała, a ponieważ pani Toyahowa pracuje, a młody Toyah i jego najmłodsza siostra się wstydzili, wyszło na to, że Sardyńczykami zajmować mam się ja. W sumie, nie było to ciężkie zadanie, choćby z tego względu, że obaj Sardyńczycy jakoś tam potrafili mówić po angielsku, wszystko ich interesowało i nie byli zbyt wymagający, jak idzie o towarzyszenie im stale i wszędzie. Moja rola właściwie sprawdziła się do tego, by im opowiedzieć o Katowicach i o Polsce, pokazać im jedyne miejsce, którego prawdopodobnie nikt inny by im nie pokazał, a więc okolice kopalni „Wujek” i znajdujące się obok muzeum, a na końcu tego ich pobytu zaprowadzić ich do miejsca, skąd mieli pojechać busem do Auschwitz.

I, powiem szczerze, że jeśli to Auschwitz zrobiło na nich większe wrażenie, niż wizyta w muzeum przy kopalni „Wujek”, to ja nie bardzo sobie mogę wyobrazić, jak to musiało wyglądać. Ja nie mówię, że oni sobie wyrywali włosy z głowy i zalewali się łzami, bo tak oczywiście nie było, natomiast najzwyczajniej w świecie byli wstrząśnięci. Co jednak ciekawsze, oni byli niemal w tym samym stopniu wstrząśnięci tym, czego się dowiedzieli podczas tej wizyty, na temat tego, co się niespełna 30 lat temu wydarzyło w samym środku naszej wspólnej Europy, jak i tym, że oni na temat tych wydarzeń nie mieli dotychczas bladego pojęcia. I wciąż mnie pytali, dlaczego nikt w Europie – a mają wszelkie powody, by tak przypuszczać – nie dość że nie wie, że to w Polsce, a nie pod berlińskim murem, zaczęły się przemiany roku 1989, to nigdy nie miał okazji usłyszeć, że tak jeszcze niedawno, bo zaledwie w grudniu roku 1981, gdzieś w Europie doszło do tego, że z rozkazu władzy, strzałem z odległości 90 metrów snajper zabił strajkującego górnika. Że kiedy zakończyła się pacyfikacja kopalni, milicja i wojsko wywlekało z karetek pogotowia rannych górników, a ratujących ich lekarzy i sanitariuszy biło i zastraszało. Że, kiedy już ci którzy mieli zostać rozstrzelani, rozstrzelani zostali, wszyscy ci, którym udało się ujść z życiem, zostali w majestacie prawa wsadzeni do paki. Oni mnie o to pytali, a ja jedyne co im mogłem na to powiedzieć, to to, że tak się to jakoś porobiło, że przez minione dwadzieścia lat – przez znaczną większość tego czasu władzę w Polsce sprawowali, ludzie, dla których przyszłość – a może jeszcze bardziej teraźniejszość – była znacznie ważniejsza, niż jakieś tam bzdury sprzed lat.

Zresztą oni to mogli zobaczyć bez moich wyjaśnień, zwiedzając to muzeum. Oczywiście, ono nie jest tak wystawne, jak, powiedzmy, Muzeum Powstania Warszawskiego, ale, na swoją własną miarę, stara się być atrakcyjne. A zatem, dla wzmocnienia nastroju, cały czas słychać warkot tych helikopterów, i jest pięknie zrobiona, wielka makieta, przedstawiająca teren kopalni w dokładnie takim kształcie, w jakim zastały go wkraczające czołgi, są zdjęcia, są pamiątki… no i jest ten nieprawdopodobny film. A nad tym wszystkim ten niezwykły krzyż w krzyżu. No i jest człowiek, który tam sobie siedzi i czeka, najczęściej niestety, zupełnie nieskutecznie, na ewentualnych zwiedzających, żeby przyszli i – zupełnie za darmo – zobaczyli ten kawałek historii Polski, Europy i świata. Dlaczego nieskutecznie? No więc właśnie. Odpowiedź jest jedyna i logiczna. Bo tak to się jakoś przez te dwadzieścia lat stało, że Polska straciła dla tych wydarzeń zainteresowanie. A skoro Polska, to i Polacy. A skoro Polacy, to wszyscy – nauczyciele, dziennikarze, politycy, artyści, filmowcy, pisarze… . Opowiedziałem to wszystko naszym gościom z Sardynii, oni na to pokiwali głowami i – jak już wspomniałem wcześniej – pojechali do Auschwitz.

Zbliżają się te wybory, i wedle najświeższych prognoz, jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że wygra je Prawo i Sprawiedliwość. Wydaje się też jednak możliwe, że do Sejmu wejdzie Janusz Palikot i paru jego ludzi. Jest oczywiste, że – tak czy inaczej – bardzo silną grupę w Sejmie będzie tworzyć Platforma Obywatelska i SLD, a kto wie, czy znowu nie PSL. Ostatnio przestrzeń publiczną wypełnia debata na temat tego, czy to iż niejaki Darski – satanista i bohater kultury masowej – zasłużył na to, by zostać jedną z gwiazd publicznej telewizji. A ja się boję, że – może jeszcze nie w tym roku, ale już niedługo – dojdzie do tego, że przy okazji którejś z kolejnych rocznic rozprawy, jaką w roku 1981 Polska urządziła strajkującym górnikom, władze zorganizują na terenie kopalni „Wujek” wielki wspomnieniowy koncert, przed rozpoczęciem którego uroczyste słowo wygłosi minister Sławomir Nowak z Kancelarii Prezydenta, a którego główną gwiazdą będzie zespół Behemoth.

Jak niektórzy wiedzą, to co ja na tym blogu wypisuję, sprawiło, że straciłem pracę, a jednocześnie możliwość utrzymywania rodziny. Dzięki solidarnej pomocy czytelników tego bloga – a więc też, paradoksalnie, przez te teksty – zarówno my, jak i sam blog, jakoś żyjemy. Dziękując za wszystko, proszę jednocześnie o dalszą pamięć. Kiedy ona się skończy, ten blog umrze śmiercią naturalną. Jednocześnie, zachęcam do kupowania mojej książki. Jest naprawdę dobra. Wystarczy kliknąć w okładkę obok. Tuż nad numerem konta.

Subskrybuj: Posty (Atom)

The Chosen, czyli Wybrani

          Informacja, że PKW, po raz kolejny, i to dziś w sposób oczywisty w obliczu zbliżających się wyborów prezydenckich, odebrała Prawu ...

• 

  x. Rafał Krakowiak: Świadectwo

           W związku z aktualnymi tragicznymi zdarzeniami, jakie spadły na naszą Polskę, ogarniają nas najróżniejsze refleksje oraz wspomnieni...
• 

  O wolnej Polsce w totalitarnej Europie

            W dawnych jeszcze czasach, za gnijącej komuny, ale też później, gdy jakże błędnie zdawało się, że owa komuna odeszła już w komplet...
• 

  Świadectwo

        Jako że, jak to mówią Amerykanie, „long time no see”, przyszedł czas, by się odezwać i wytłumaczyć, a jednocześnie dorzucić do tego ki...

Szukaj na tym blogu

• Strona główna

Współtwórcy

• 2,718
• Arek
• Gerard Warcok
• Ginewra
• Grudeq
• Her Man
• Integrator
• J.Z.
• Jo
• Jola Plucińska
• Juliusz Wnorowski
• Kozik
• Magazynier
• Mateusz
• Pavel
• SilentiumUniversi
• Tobiasz11
• Unknown
• bozenan
• crimsonking
• don Paddington
• ikspepe
• marcin d.
• orjan
• przemsa
• toyah
• umami
• yesfan
• zofijo

Notki

• ▼  2024 (30)
  • ▼  listopada 2024 (2)
    • The Chosen, czyli Wybrani
    • O obywatelskości co stawia oczy jak złodziej
  • ►  października 2024 (1)
  • ►  września 2024 (5)
  • ►  sierpnia 2024 (3)
  • ►  czerwca 2024 (1)
  • ►  maja 2024 (1)
  • ►  kwietnia 2024 (2)
  • ►  marca 2024 (3)
  • ►  lutego 2024 (6)
  • ►  stycznia 2024 (6)

• ►  2023 (51)
  • ►  grudnia 2023 (3)
  • ►  października 2023 (2)
  • ►  września 2023 (1)
  • ►  sierpnia 2023 (8)
  • ►  lipca 2023 (5)
  • ►  czerwca 2023 (5)
  • ►  maja 2023 (4)
  • ►  kwietnia 2023 (2)
  • ►  marca 2023 (7)
  • ►  lutego 2023 (7)
  • ►  stycznia 2023 (7)

• ►  2022 (102)
  • ►  grudnia 2022 (5)
  • ►  listopada 2022 (6)
  • ►  października 2022 (7)
  • ►  września 2022 (12)
  • ►  sierpnia 2022 (6)
  • ►  lipca 2022 (3)
  • ►  czerwca 2022 (8)
  • ►  maja 2022 (11)
  • ►  kwietnia 2022 (10)
  • ►  marca 2022 (9)
  • ►  lutego 2022 (11)
  • ►  stycznia 2022 (14)

• ►  2021 (216)
  • ►  grudnia 2021 (18)
  • ►  listopada 2021 (15)
  • ►  października 2021 (16)
  • ►  września 2021 (15)
  • ►  sierpnia 2021 (16)
  • ►  lipca 2021 (11)
  • ►  czerwca 2021 (18)
  • ►  maja 2021 (22)
  • ►  kwietnia 2021 (22)
  • ►  marca 2021 (17)
  • ►  lutego 2021 (22)
  • ►  stycznia 2021 (24)

• ►  2020 (336)
  • ►  grudnia 2020 (23)
  • ►  listopada 2020 (29)
  • ►  października 2020 (32)
  • ►  września 2020 (29)
  • ►  sierpnia 2020 (28)
  • ►  lipca 2020 (35)
  • ►  czerwca 2020 (28)
  • ►  maja 2020 (30)
  • ►  kwietnia 2020 (28)
  • ►  marca 2020 (24)
  • ►  lutego 2020 (23)
  • ►  stycznia 2020 (27)

• ►  2019 (285)
  • ►  grudnia 2019 (23)
  • ►  listopada 2019 (25)
  • ►  października 2019 (25)
  • ►  września 2019 (29)
  • ►  sierpnia 2019 (28)
  • ►  lipca 2019 (25)
  • ►  czerwca 2019 (26)
  • ►  maja 2019 (27)
  • ►  kwietnia 2019 (21)
  • ►  marca 2019 (19)
  • ►  lutego 2019 (18)
  • ►  stycznia 2019 (19)

• ►  2018 (342)
  • ►  grudnia 2018 (19)
  • ►  listopada 2018 (27)
  • ►  października 2018 (28)
  • ►  września 2018 (28)
  • ►  sierpnia 2018 (32)
  • ►  lipca 2018 (31)
  • ►  czerwca 2018 (28)
  • ►  maja 2018 (33)
  • ►  kwietnia 2018 (27)
  • ►  marca 2018 (32)
  • ►  lutego 2018 (28)
  • ►  stycznia 2018 (29)

• ►  2017 (347)
  • ►  grudnia 2017 (28)
  • ►  listopada 2017 (29)
  • ►  października 2017 (30)
  • ►  września 2017 (30)
  • ►  sierpnia 2017 (31)
  • ►  lipca 2017 (27)
  • ►  czerwca 2017 (27)
  • ►  maja 2017 (31)
  • ►  kwietnia 2017 (26)
  • ►  marca 2017 (30)
  • ►  lutego 2017 (28)
  • ►  stycznia 2017 (30)

• ►  2016 (314)
  • ►  grudnia 2016 (28)
  • ►  listopada 2016 (28)
  • ►  października 2016 (31)
  • ►  września 2016 (30)
  • ►  sierpnia 2016 (23)
  • ►  lipca 2016 (26)
  • ►  czerwca 2016 (26)
  • ►  maja 2016 (27)
  • ►  kwietnia 2016 (27)
  • ►  marca 2016 (20)
  • ►  lutego 2016 (23)
  • ►  stycznia 2016 (25)

• ►  2015 (315)
  • ►  grudnia 2015 (25)
  • ►  listopada 2015 (28)
  • ►  października 2015 (27)
  • ►  września 2015 (24)
  • ►  sierpnia 2015 (27)
  • ►  lipca 2015 (20)
  • ►  czerwca 2015 (30)
  • ►  maja 2015 (31)
  • ►  kwietnia 2015 (27)
  • ►  marca 2015 (27)
  • ►  lutego 2015 (22)
  • ►  stycznia 2015 (27)

• ►  2014 (312)
  • ►  grudnia 2014 (26)
  • ►  listopada 2014 (25)
  • ►  października 2014 (25)
  • ►  września 2014 (26)
  • ►  sierpnia 2014 (28)
  • ►  lipca 2014 (26)
  • ►  czerwca 2014 (33)
  • ►  maja 2014 (26)
  • ►  kwietnia 2014 (20)
  • ►  marca 2014 (25)
  • ►  lutego 2014 (26)
  • ►  stycznia 2014 (26)

• ►  2013 (231)
  • ►  grudnia 2013 (24)
  • ►  listopada 2013 (17)
  • ►  października 2013 (21)
  • ►  września 2013 (19)
  • ►  sierpnia 2013 (15)
  • ►  lipca 2013 (17)
  • ►  czerwca 2013 (18)
  • ►  maja 2013 (18)
  • ►  kwietnia 2013 (21)
  • ►  marca 2013 (21)
  • ►  lutego 2013 (18)
  • ►  stycznia 2013 (22)

• ►  2012 (258)
  • ►  grudnia 2012 (20)
  • ►  listopada 2012 (24)
  • ►  października 2012 (26)
  • ►  września 2012 (14)
  • ►  sierpnia 2012 (26)
  • ►  lipca 2012 (18)
  • ►  czerwca 2012 (22)
  • ►  maja 2012 (18)
  • ►  kwietnia 2012 (21)
  • ►  marca 2012 (20)
  • ►  lutego 2012 (23)
  • ►  stycznia 2012 (26)

• ►  2011 (303)
  • ►  grudnia 2011 (16)
  • ►  listopada 2011 (19)
  • ►  października 2011 (27)
  • ►  września 2011 (21)
  • ►  sierpnia 2011 (19)
  • ►  lipca 2011 (26)
  • ►  czerwca 2011 (25)
  • ►  maja 2011 (30)
  • ►  kwietnia 2011 (26)
  • ►  marca 2011 (34)
  • ►  lutego 2011 (30)
  • ►  stycznia 2011 (30)

• ►  2010 (319)
  • ►  grudnia 2010 (29)
  • ►  listopada 2010 (26)
  • ►  października 2010 (26)
  • ►  września 2010 (30)
  • ►  sierpnia 2010 (40)
  • ►  lipca 2010 (27)
  • ►  czerwca 2010 (16)
  • ►  maja 2010 (29)
  • ►  kwietnia 2010 (26)
  • ►  marca 2010 (25)
  • ►  lutego 2010 (22)
  • ►  stycznia 2010 (23)

• ►  2009 (232)
  • ►  grudnia 2009 (13)
  • ►  listopada 2009 (18)
  • ►  października 2009 (28)
  • ►  września 2009 (21)
  • ►  sierpnia 2009 (14)
  • ►  lipca 2009 (10)
  • ►  czerwca 2009 (23)
  • ►  maja 2009 (20)
  • ►  kwietnia 2009 (18)
  • ►  marca 2009 (22)
  • ►  lutego 2009 (21)
  • ►  stycznia 2009 (24)

• ►  2008 (241)
  • ►  grudnia 2008 (26)
  • ►  listopada 2008 (20)
  • ►  października 2008 (24)
  • ►  września 2008 (27)
  • ►  sierpnia 2008 (23)
  • ►  lipca 2008 (20)
  • ►  czerwca 2008 (28)
  • ►  maja 2008 (21)
  • ►  kwietnia 2008 (29)
  • ►  marca 2008 (22)
  • ►  lutego 2008 (1)

Posty

• ▼  2024 (30)
  • ▼  listopada (2)
    • The Chosen, czyli Wybrani
    • O obywatelskości co stawia oczy jak złodziej
  • ►  października (1)
  • ►  września (5)
  • ►  sierpnia (3)
  • ►  czerwca (1)
  • ►  maja (1)
  • ►  kwietnia (2)
  • ►  marca (3)
  • ►  lutego (6)
  • ►  stycznia (6)

• ►  2023 (51)
  • ►  grudnia (3)
  • ►  października (2)
  • ►  września (1)
  • ►  sierpnia (8)
  • ►  lipca (5)
  • ►  czerwca (5)
  • ►  maja (4)
  • ►  kwietnia (2)
  • ►  marca (7)
  • ►  lutego (7)
  • ►  stycznia (7)

• ►  2022 (102)
  • ►  grudnia (5)
  • ►  listopada (6)
  • ►  października (7)
  • ►  września (12)
  • ►  sierpnia (6)
  • ►  lipca (3)
  • ►  czerwca (8)
  • ►  maja (11)
  • ►  kwietnia (10)
  • ►  marca (9)
  • ►  lutego (11)
  • ►  stycznia (14)

• ►  2021 (216)
  • ►  grudnia (18)
  • ►  listopada (15)
  • ►  października (16)
  • ►  września (15)
  • ►  sierpnia (16)
  • ►  lipca (11)
  • ►  czerwca (18)
  • ►  maja (22)
  • ►  kwietnia (22)
  • ►  marca (17)
  • ►  lutego (22)
  • ►  stycznia (24)

• ►  2020 (336)
  • ►  grudnia (23)
  • ►  listopada (29)
  • ►  października (32)
  • ►  września (29)
  • ►  sierpnia (28)
  • ►  lipca (35)
  • ►  czerwca (28)
  • ►  maja (30)
  • ►  kwietnia (28)
  • ►  marca (24)
  • ►  lutego (23)
  • ►  stycznia (27)

• ►  2019 (285)
  • ►  grudnia (23)
  • ►  listopada (25)
  • ►  października (25)
  • ►  września (29)
  • ►  sierpnia (28)
  • ►  lipca (25)
  • ►  czerwca (26)
  • ►  maja (27)
  • ►  kwietnia (21)
  • ►  marca (19)
  • ►  lutego (18)
  • ►  stycznia (19)

• ►  2018 (342)
  • ►  grudnia (19)
  • ►  listopada (27)
  • ►  października (28)
  • ►  września (28)
  • ►  sierpnia (32)
  • ►  lipca (31)
  • ►  czerwca (28)
  • ►  maja (33)
  • ►  kwietnia (27)
  • ►  marca (32)
  • ►  lutego (28)
  • ►  stycznia (29)

• ►  2017 (347)
  • ►  grudnia (28)
  • ►  listopada (29)
  • ►  października (30)
  • ►  września (30)
  • ►  sierpnia (31)
  • ►  lipca (27)
  • ►  czerwca (27)
  • ►  maja (31)
  • ►  kwietnia (26)
  • ►  marca (30)
  • ►  lutego (28)
  • ►  stycznia (30)

• ►  2016 (314)
  • ►  grudnia (28)
  • ►  listopada (28)
  • ►  października (31)
  • ►  września (30)
  • ►  sierpnia (23)
  • ►  lipca (26)
  • ►  czerwca (26)
  • ►  maja (27)
  • ►  kwietnia (27)
  • ►  marca (20)
  • ►  lutego (23)
  • ►  stycznia (25)

• ►  2015 (315)
  • ►  grudnia (25)
  • ►  listopada (28)
  • ►  października (27)
  • ►  września (24)
  • ►  sierpnia (27)
  • ►  lipca (20)
  • ►  czerwca (30)
  • ►  maja (31)
  • ►  kwietnia (27)
  • ►  marca (27)
  • ►  lutego (22)
  • ►  stycznia (27)

• ►  2014 (312)
  • ►  grudnia (26)
  • ►  listopada (25)
  • ►  października (25)
  • ►  września (26)
  • ►  sierpnia (28)
  • ►  lipca (26)
  • ►  czerwca (33)
  • ►  maja (26)
  • ►  kwietnia (20)
  • ►  marca (25)
  • ►  lutego (26)
  • ►  stycznia (26)

• ►  2013 (231)
  • ►  grudnia (24)
  • ►  listopada (17)
  • ►  października (21)
  • ►  września (19)
  • ►  sierpnia (15)
  • ►  lipca (17)
  • ►  czerwca (18)
  • ►  maja (18)
  • ►  kwietnia (21)
  • ►  marca (21)
  • ►  lutego (18)
  • ►  stycznia (22)

• ►  2012 (258)
  • ►  grudnia (20)
  • ►  listopada (24)
  • ►  października (26)
  • ►  września (14)
  • ►  sierpnia (26)
  • ►  lipca (18)
  • ►  czerwca (22)
  • ►  maja (18)
  • ►  kwietnia (21)
  • ►  marca (20)
  • ►  lutego (23)
  • ►  stycznia (26)

• ►  2011 (303)
  • ►  grudnia (16)
  • ►  listopada (19)
  • ►  października (27)
  • ►  września (21)
  • ►  sierpnia (19)
  • ►  lipca (26)
  • ►  czerwca (25)
  • ►  maja (30)
  • ►  kwietnia (26)
  • ►  marca (34)
  • ►  lutego (30)
  • ►  stycznia (30)

• ►  2010 (319)
  • ►  grudnia (29)
  • ►  listopada (26)
  • ►  października (26)
  • ►  września (30)
  • ►  sierpnia (40)
  • ►  lipca (27)
  • ►  czerwca (16)
  • ►  maja (29)
  • ►  kwietnia (26)
  • ►  marca (25)
  • ►  lutego (22)
  • ►  stycznia (23)

• ►  2009 (232)
  • ►  grudnia (13)
  • ►  listopada (18)
  • ►  października (28)
  • ►  września (21)
  • ►  sierpnia (14)
  • ►  lipca (10)
  • ►  czerwca (23)
  • ►  maja (20)
  • ►  kwietnia (18)
  • ►  marca (22)
  • ►  lutego (21)
  • ►  stycznia (24)

• ►  2008 (241)
  • ►  grudnia (26)
  • ►  listopada (20)
  • ►  października (24)
  • ►  września (27)
  • ►  sierpnia (23)
  • ►  lipca (20)
  • ►  czerwca (28)
  • ►  maja (21)
  • ►  kwietnia (29)
  • ►  marca (22)
  • ►  lutego (1)

Etykiety

• polskawyboryprawo i sprawiedliwośćplatforma obywatelska
• . Jerzy Owsiak
• ...
• "Fakt"
• "O siedmiokilogramowym liściu"
• #MeToo
• 1 maja
• 100 lat Polsko
• 11 listopada
• 11 stycznia
• 16 grudnia
• 17 września
• 1968
• 2 miliony odsłon
• 2016
• 240 tysięcy
• 3 dni Kondora
• 39 wypraw
• 4 czerwca
• 4 tys. złotych
• 500+
• 8 mm
• A-Tem
• Abas El Fassi
• Abbey Road
• abdykacja
• Abe Vigoda
• Abelard Giza
• abonament telewizyjny
• aborcja
• aborcja poporodowa
• Aborcyjny Dream Team
• abp Marek Jędraszewski
• abp Życiński
• Absolwent
• ABW
• ACTA
• Ada Śmigiel
• Adam "Nergal" Darski
• Adam Banach
• Adam Bielan
• Adam Boniecki
• Adam Darski
• Adam Hofman
• Adam Konkol
• Adam Lanza
• Adam Małysz
• Adam Mazguła
• Adam Michnik
• Adam Niedzielski
• Adam Słomka
• Adam Strzembosz
• Adam Szejnfeld
• Adam Szustak
• Adam Wielomski
• Adam Zagajewski
• Adele
• adopcja
• Adrian
• Adrian Klarenbach
• Adrian Zandberg
• ADX Florence
• afera
• afera gruntowa
• afera hazardowa
• afera lekowa
• afera podsłuchowa
• afera Profumo
• Afryka
• Afryka Południowa
• Agata
• Agata Adamek
• Agata Bogacka
• Agata Komosa
• Agata Młynarska
• Agata Mróz
• Agata Stremecka
• Agencja Gazeta
• Agencja Rozwoju Pomorza
• agentura
• Agnes Obel
• Agnieszka Bilska
• Agnieszka Chłoń Domińczak
• Agnieszka Dudzińska
• Agnieszka Frykowska
• Agnieszka Holland
• Agnieszka Pomaska
• Agnieszka Radwańska
• Agnieszka Romaszewska
• Agnieszka Szulim
• Agora
• Agora. Metro
• agresja
• AIDS
• Ain't No Sunshine
• akapit
• Akcent
• aktorzy
• Al Pacino
• Alan Peters
• Alan Szwejkowski
• alarmy bombowe
• Alaverdi
• Alberto Giubilini
• Albicla
• Aldi
• Alejandro González Iñárritu
• Aleksander Dembski
• Aleksander Gudzowaty
• Aleksander Kwasniewski
• aleksander kwaśniewski
• Aleksander Majewski
• Aleksander Pociej
• Aleksander Seniuk
• Aleksander Ścios
• Aleksander Wolszczan
• Aleksandra Jakubowska
• Aleksandra Jesionowska
• Aleksandra Waliszewska
• alexa.com
• Alexander
• Alfabet
• Alfabet Seawolfa
• Alfie Evans
• Alicja Tysiąc
• Alina Cała
• alkohol
• alkoholizm
• Allan Octavian Hume
• Allen Ravenstein
• Alvin Gajadhur
• amatorzy
• Ambasada Rosyjaska
• ambasador
• ambasadorowie
• AMber Gold
• ambicja
• America's got talent
• Ameryka
• amnestia
• Amy Winehouse
• An Evening with
• anarchia
• Anders Behring Breivik
• Andersen
• Andre Agassi
• Andrew Michta
• Andrzej Arendarski
• Andrzej Bobola
• Andrzej Braun
• andrzej celiński
• Andrzej Czaja
• Andrzej Czuma
• Andrzej Duda
• Andrzej Gelberg
• Andrzej Gwiazda
• Andrzej Hadacz
• Andrzej Halicki
• Andrzej Kern
• Andrzej Lepper
• andrzej mazurkiewicz
• Andrzej Mleczko
• Andrzej Morozowski
• Andrzej Nowak
• Andrzej Olechowskai
• Andrzej Olechowski
• Andrzej Rozenek
• Andrzej Rzepliński
• Andrzej Samson
• Andrzej Saramonowicz
• Andrzej Sekuła
• Andrzej Stankiewicz
• Andrzej Stasiuk
• Andrzej Trzaskowski
• Andrzej Turski
• Andrzej Wajda
• Andrzej Waligórski
• Andrzej z Działdowa
• ANdrzej Zoll. Kar4olina Lewicka
• Andrzej Zybertowicz
• Andrzej Żydek
• Andy Gill
• andy murray
• Angela Merkel
• Angelina Jolie
• Angelique Kerber
• angielski kompas
• angielskie napisy
• Anglia
• Anglicy
• Ania Bałon
• Ania Rusowicz
• Anita Werner
• ankieta
• ankiety
• Anna Dymna
• Anna Dziadzia - Komorowska
• Anna Fotyga
• Anna Godzwon
• Anna Grodzka
• Anna Komorowska
• Anna Kwiecień
• Anna Raźny
• Anna Walentynowicz
• Anna Walentynowicz. Solidarność
• Anna Zalewska
• Anne Applebaum
• anoreksja
• Antelope
• Anton LaVey
• antoni dudek
• Antoni Krauze
• Antoni Macierewicz
• Antoni Mężydło
• antoni rachmajda
• Antonina Krzysztoń
• anty-PiS
• antyklerykalizm
• Antykomor
• antykościół
• antynatalizm
• antypis
• antypolonizm
• antysemityzm
• antysystemowość
• antyszczepionkowcy
• antyszczepionowcy
• apel artystów
• Apel Poległych
• APN service
• apostazja
• apteki
• Arabia Saudyjska
• archipelagi polskości
• Arctic Monkeys
• arcybiskup
• arcybiskup Petz
• arcybiskup Sawa
• Aretha Franklin
• Argentyna
• Arkadiusz Protasiuk
• Arkadiusz Stempin
• Arleta Zalewska
• Armada Polska
• Armagedon
• Arno Wellens
• Arnold Schwarzenegger
• arogancja
• Artur Andrus
• Artur Boruc
• Artur Wosztyl
• Artur Zawisza
• artyści
• Ashli Babbitt
• ask.fm
• aspiracje
• Astor
• Asz Dziennik
• atak
• ateizm
• atlas kotów
• Atletico Madryd
• Auchan
• audyt
• Augustyn Pelanowski
• Auschwitz
• Australia
• Australian Open
• austria
• autanazja
• autorytety
• autorzy niepokorni
• autostrady
• autyzm
• awaria
• AWS
• Axel Springer
• Ayo
• Azerbejdżan
• azrael
• B.B. King
• Baader-Meinhof
• baczyński
• Bal Wolności
• balony
• Balotelli
• Bandera
• Bangladesz
• Baniak
• bank
• Bank ING
• bank of America
• Bank Pekao
• banki
• bankructwo
• Barack Obama
• Barak Obama
• Barbara Blida
• Barbara Borowiecka
• Barbara Engelking
• Barbara Falandysz
• Barbara Kurdej-Szatan
• Barbara Nowacka
• Barcelona
• Bardzo poszukiwany człowiek
• Barłomiej Misiewicz
• Bart Staszewski
• Bartek Rajewski
• Bartek Sabela
• Bartłomiej Misiewicz
• Bartosz Arłukowicz
• Bartosz Kownacki
• Bartosz Kramek
• Bartosz Kurek
• Bartosz Marczuk
• Bartosz Węglarczyk
• Barwy Ochronne
• base jump
• batman
• bazylika w Pszowie
• BBC
• BCC
• Beata Fido
• beata kempa
• Beata Michniewicz
• beata sawicka
• Beata Szydło
• Behemoth
• Beksiński
• Belgia
• Belweder
• Ben Howard
• Benedykt XVI
• Benedyktyni
• Benelux
• benzopiren
• Bernard Madoff
• Bernie Sanders
• Bernjamin Netanjahu
• Bertold Brecht
• Bertold Kittel
• Beth Ditto
• Beth Gibbons
• Bettencourt
• Bez cenzury
• bez tagów
• bezczelność
• bezdomni
• bezdomność
• bezduszność
• bezkarność
• bezpieczeństwo
• bezprawie
• bezradność
• bezrobocie
• bezsilność
• Bhagwan Shree Rajneesh
• Biała Księga
• Biała Podlaska
• białoczerwona
• Białoczerwoni
• Białoruś
• Bidzina Iwaniszwili
• bieda
• bieda. patriotyzm
• Biedronka
• bieganie
• biegowa opowieść wigilijna.
• Bielsko Biała
• Biełsat TV
• Bieszczady
• big beat
• Big Brother
• Big Picture
• Bilderberg
• Bill Clinton
• billboardy
• Billie Eilish
• Bing
• BioTe21
• biotechnologia
• Bisiorek
• biskupi
• Bisogna Morire
• biurokracja
• biznes
• biznesmeni
• biznesy
• Black Lives Matter
• black metal
• Black Sabbath Matters
• Blade Runner
• Blasik
• Blog
• Blog Forum Gdańsk
• Blog Palikota
• blog roku
• bloger
• blogerzy
• blogi
• blogosfera
• blogowanie
• bloszewizm
• Blues
• Blumsztajn
• bluźnierstwo
• Błasik
• błędy
• Bob Dylan
• Bob Geldof
• Bob Greene
• boeing
• Bogdan Arnold
• Bogdan Borusewicz
• Bogdan Chazan
• Bogdan Rymanowski
• Bogdan Wenta
• Bogdan Zdrojewski
• bogi
• Bogowie
• Boguław Wolniewicz
• Bogusław Kowalski
• Bogusław Wolniewicz
• Bogusław Wołoszański
• Bogusław Zagórski
• bohater
• bohaterowie
• bohaterzy
• Bohdan Butenko
• Bohdan Dembiński
• Bohdan Maruszewski
• Bohdan Rymanowski
• Bohdan Tomaszewski
• bojkot
• bolek
• Bolesław Leśmian
• Bolesław Piecha
• bolgi
• Bollywood
• Bono
• borubar
• Borys Budka
• Borys Szyc
• boska tv
• boston.com
• Botoks
• boty
• Boża Opatrzność
• Boże Ciało
• Boże Narodzenie
• Bóg
• bracia Bunker
• bracia Coen
• bracia Karnowscy
• brak etykiety
• brama
• Braniccy
• branża muzyczna
• bratobójstwo
• Bratysława
• Brave New World
• Brazylia
• Breivik
• Brenda Ann Spencer
• Britain First
• Brodnica
• Bronislaw Komorowski
• Bronisław Cieślak
• bronisław komorowski
• Bronisław Wildstein
• Bronisław Wildsteinm
• Bronka Nowicka
• Bronkobus
• Brothers in Arms
• Bruksela
• Brunon Hołyst
• Brytyjczycy
• Brytyjskie Imperium
• brzydota
• BTS
• Buckingham Palace
• Budka Suflera
• budowa
• budźety
• budżet
• bul
• buractwo
• Burning Man
• business
• Business Cener Club
• business English
• busy
• buty
• Bydgoszcz
• bydło
• bynajmniej
• Bytom
• BZWBK
• Całun Turyńsdki
• Canal +
• Canal+
• Cannes
• Catfish
• CBA
• CBOS
• celebryci
• celibat
• Centrum Edukacji Obywatelskiej
• Centrum Słowian i Wikingów
• ceny
• cenzura
• Cerkiew
• cesarz Naruhito
• Cezary Gmyz
• Cezary Grabarczyk koleje
• Cezary Krysztopa
• Cezary Łazarewicz
• Cezary Michalski
• Cezary Pazura
• Cezary Stypułkowski
• CezaryPazura
• chamstwo
• chamy
• chaos
• Charie Hebdo
• Charles Crawford
• Charles Ponzi
• Charles Whitman
• Charlie Gard
• Charlie Haden
• Charlie Hebdo
• charyzmatycy
• Chase
• Cheek and Jowl
• Chelsea Clinton
• Chicago Bulls
• Chick-fill-A
• Chilly Gonzales
• Chiny
• Chińczycy
• Chobielin
• Chobielin Dwór
• Chochoły
• Choir Choir Choir
• cholera
• choroba
• choroby
• Chorzów
• Chris Cieszewski
• Chris Rock
• Christopher Carver
• Chrystus
• Chrzczonowice
• chrześcijaństwo
• Chuck Norris
• CHWDP
• Chwin
• ciało
• cierpienie
• cinkciarz.pl
• cis
• cisza
• cisza wyborcza
• Clay Travis
• CNN
• CO2
• Coca Cola
• Coldplay
• Colin Rose
• come dine with me
• Connecticut
• consolamentum
• Corey Griffin
• Coryllus
• Coryllus. książki
• coryllus.pl
• Counter Strike
• Coventry
• COVID
• COVID-19
• COVID19
• Cream
• cropp
• cud
• cuda
• cudzołóstwo
• Cugier-Kotka
• cukierek
• Current 53
• Current 93
• cwaniactwo
• cygara
• cyrk
• cyrkiel
• cyrylica
• cystersi
• cywilizacja
• cywilizacja śmierci
• czarne marsze
• czarni
• czarny marsz
• czary
• czas
• Czas Honoru
• czasy
• czaszki
• Czechy
• Czeczenia
• czerwiec 1989
• Czerwony Kapturek
• Czesiu
• Czesław Bielecki
• Czesław Kiszczak
• Czesław Mozil
• Czesław Niemen
• Częstochowskie Zakłady Przemysłu Zapalczanego
• człowieczeństwo
• człowiek
• Człowiek Bóbr
• Człowiek Motyl
• Człowiek Wolności
• Czterdziestolatek
• czułość
• czyściciele kamienic
• czytanie
• czytelnictwo
• czytelnicy
• Ćwiczenie na wyobraźnię
• Dalajlama
• Damian Żukiewicz
• Daniel Andrews
• Daniel Galus
• Daniel Obajtek
• Daniel Olbrychski
• Daniel Passent
• Daniel Pełka
• Danuta Holecka
• Danuta Siedzikówna
• darek arest
• Daria Bułka
• Daria Dugin
• Dariusz Przywieczerski
• Dariusz Szpakowski
• Dave Matthews
• Dave Schultz
• David Bowie
• David Cameron
• David Eugene Edwards
• David Tibet
• Dawid Kostecki
• dąb wolności
• Death Grips
• death metal
• debata
• Debata w Opolu
• Debilizm
• Decapitated
• Deepak Chopra
• degeneracja
• Dekalog
• dekonstrukcja
• dekonstruktywizm
• demografia
• demokraci.pl
• demokracja
• demonstracja
• demonstracje
• demoralizacja
• Denon
• denver
• depopulacja
• depresja
• desperacja
• deszcz
• Deutschland
• Dhaka
• diabel
• diabeł
• dialog
• dick
• Dinner for One
• dinozaury
• Dire Straits
• disco polo
• dlug publiczny
• dług
• Do rzecczy
• Do Rzeczy
• dobra śmierć
• dobra zmiana
• dobro
• dobroczynnośc
• dobroczynność
• dobroczynność.com
• dobroć
• doda
• doktor Chazan
• Doktor G
• doktor house
• Dolina Krzemowa
• dom
• Dominik Tarczynski
• Dominik Tarczyński
• Dominik Zdort
• Dominika Figurska
• Dominika Wielowieyska
• Dominikanie
• Dominique Strauss-Kahn
• Don Paddingron
• Don Paddington
• Dona Paddington
• Donald Trump
• donald tusk
• Donalda Tusk
• Donbas
• dopalacze
• doping
• Dorota Arciszewska-Mielewczyk
• Dorota Jarecka
• Dorota Kania
• Dorota Łosiewicz
• Dorota Masłowska. spot o Warszawie
• Dorota Nieznalska
• Dorota Osińska
• Dorota Rabczewska
• dorzynanie watah
• Dostojewski
• dotacje
• dowcip
• Dr Watkins
• Dr. House
• Dr. Watkins
• Dreamliner
• Druga Wojna Światowa
• Duch
• Duch Święty
• Duda2020
• Duhigg
• duma narodowa
• durnie
• durnota
• dusza
• dutkiewicz
• Duży Format
• dworzec w Katowicach
• dyktatura
• Dym
• dynamit
• dyplomaci
• dyplomacja
• dyrektorzy
• dyscyplina
• dyskryminacja
• dyskusja
• dystrybucja
• dywersja
• dziady
• Dziadzia
• Działdowo
• działkowcy
• dzieci
• dzieci kwiaty
• Dziecko Rosemary
• Dzieje Apostolskie
• dzienniikarze
• dziennik
• Dziennik Zachodni
• dziennikarstwo
• dziennikarze
• dziennikarze ekonomiczni
• dziennikarze niepokorni
• dziennkarze
• Dzień Matki
• Dzień świra
• Dziewczyna
• Dziewczyna która podeptała chleb
• dziewiąty krąg
• Dziewięciu z Wujka
• dżihad
• e-sąd
• e.e. cummings
• Eaton
• ebay
• echo chamber
• ECM
• Eddie Adams
• Edmond Safra
• Edmund Klich
• Edmund Wnuk-Lipiński
• edukacja
• Edward Babiuch
• Edward Gierek
• Edward Stachura
• Edward Staniek
• Edward VIII
• eDziecko
• Egipt
• egzorcyzm
• ekipa
• eko nazizm
• ekologia
• ekologizm
• ekonomiści
• ekshumacja
• ekshumacje
• eksperci
• eksploatacja
• ektoplazma
• El Chapo
• elektorat
• elektoraty
• Elementarz
• Elen Degeneres
• Elig
• Eligiusz Niewiadomski
• elity
• Eliza Kungajewa
• Elle Darby
• Eluana Englaro
• Elvis Presley
• Elzbieta Bieńkowska
• Elżbieta Bieńkowska
• Elżbieta Jakubiak
• Elżbieta Kruk
• Elżbieta Radziszewska
• emeryci
• emeryt
• emerytury
• emigracja
• Emil Stępień
• Emmanuel Macron
• emocje
• EMPiK
• energetyka
• energia
• epidemia
• Episkopat
• Eric Clapton
• Ernest Skalski
• Erwin Wencel
• Eryk Mistewicz
• Erytrea
• esemesy
• Eska
• ESPN
• Ethan Klein
• etos
• eugenika
• Eugeniusz Wróbel
• Euro
• Euro 2012
• euro 2016
• Europa
• Europa Wschodnia
• Europejska Stolica Kultury
• Eurowizja
• eutanazaj
• eutanazja
• Everton
• Ewa Bugała
• Ewa Chodakowska
• Ewa Czaczkowska
• Ewa Drzyzga
• Ewa Hołuszko
• Ewa Kłobukowska
• Ewa Kolodziej
• Ewa Kołodziej
• ewa kopacz
• Ewa Marciniak
• Ewa Milewicz
• Ewa Stankiewicz
• Ewa Tylman
• Ewangelia
• Ewangelie
• ewangelizacja
• Ewaryst Fedorowicz
• Ewelina Marciniak
• expose
• Facebook
• fake news
• fakt
• Fakty
• fakty i mity
• Falklandy
• fałszerstwo
• fałszerstwo wyborcze
• fanatyzm
• fani
• Farfał
• fargo
• faryzeizm
• faryzeusze
• faszyn
• faszyzm
• Fawlty Towers
• FC Liverpool
• Fedak
• feminazizm
• feministki
• feminizm
• Fenicjanie
• Ferdynand Barbasiewicz
• Ferrero
• Ferrero Rocher
• festiwal w opolu
• Fifa
• Figurski
• film
• film o Kuklińskim
• film polski
• filozofia
• filozofowie
• Finlandia
• firma
• flaga
• Flower power
• footpaths
• Forbes
• Forum Obywatelskiego Rozwoju
• forum w krynicy
• Forum Żydów Polskich
• frak shows
• Francesca Minerva
• Francis Fukuyama
• Franciszek
• Franciszek Cybula
• Franciszek Longchamps de Berier
• Franciszek z Asyżu
• Franciszkanie w Katowicach
• Francja
• Franco
• François-Marie Banier
• Franfurt
• Franiszek
• Frank McCourt
• frank szwajcarski
• Franz Timmermans
• Fratria
• Fredzia Phi-Phi
• Free To Be You And Me
• Free You
• free your mind
• Fronda
• fronda.pl
• Fryderyk Chopin
• Fundacja Braci Collinsów
• Fundacja Konrada Adenaura
• Fundacja Niezależne Media
• Fundacja Obywatelskiego Rozwoju
• Fundacja Tone
• fundacje
• Fundusz Górnosląski
• futra
• Futu Creative
• FYM
• G. Orwell. Rok 2024
• Gabriel Maciejewski
• Gabriel Narutowicz
• Gabriela Lenartowicz
• Gadowski
• Gajadhur
• Gala
• galerianki
• galerie handlowe
• Gall Anonim
• galopujący major
• Gangnam Style
• Gardas
• Gavin Bryars
• Gavin Bryers
• gawiedź
• Gazeta Finansowa
• Gazeta Polska
• Gazeta Warszawska
• Gazeta Wyborca
• gazeta wyborcza
• Gazeta Żydowska
• gazeta.pl. Katastrofa Smoleńska
• gdańsk
• Gdynia - Witomin
• Geant
• geje
• gender
• generał Papała
• Genezy
• geniusz
• Geoffrey Fisher
• Geopolitical Journey
• geopolityka
• George Ezra
• George Floyd
• George Friedman
• George Orwell
• George Soros
• George Tiller
• George W Bush
• Gerard Bernacki
• Gerard Warcok
• gerund
• Getin Bank
• Gilbert Bécaud
• Gilberto
• gimnazja
• Giordano Bruno
• Girl from Ipanema
• Glamour
• glejak
• Gliwice
• Global Citizen
• Globo
• głodni wolności
• Głos Wielkopolski
• głód
• głupota
• gniew
• gnusność
• gnuśność
• Godfather
• godność
• godzina W
• Gogol Bordello
• Gok Wan
• Golden Line
• Golders Green
• Golgota Jasnogórska
• Golonka
• gołębie
• Gontarczyk
• google
• Goralenvolk
• gorący kartofel
• gorszy sort
• Goryllus
• Gorzelik
• Gorzów Wielkopolski
• gospodarka
• Gość Niedzielmny
• Gość Niedzielny
• Gotham City
• Gotthard Basistunnel
• Gotthard-Tunnel
• Górecki
• górnicy
• górnicy z Wujka
• Graham N. Webb
• Graham Webb
• Grammy
• Granby
• Granica
• Grażyna
• Green Energy
• Greg Lake
• Greta Thunberg
• Greta Van Fleet
• grillowanie
• Gronkiewicz Waltz
• Gronkiewicz-Waltz
• Gross-Rosen
• groźby
• Grudeq
• Gruzja
• Grycanki
• grzech
• grzech przeciwko Duchowi Świętemu
• Grzegorz Braun
• Grzegorz Górny
• Grzegorz Górski
• Grzegorz Hajdarowicz
• Grzegorz Jankowski
• Grzegorz Kajdanowicz
• Grzegorz Kramer
• Grzegorz Markowski
• grzegorz miecugow
• Grzegorz Napieralski
• Grzegorz Przemyk
• Grzegorz Ryś
• Grzegorz Schetyna
• Grzegorz Tobiszowski
• Guardian
• Gudrun Burwitz
• gusta
• Gustaw Herling Grudziński
• Guy Fawkes
• Guy Verhofstadt
• gwałt
• gwiazdy
• Gwiezdne Wojny
• h3h3Productions
• Hagenbuch
• Hala Parkowa
• Halina Bortnowska
• hallowe'en
• handel
• handel emisjami
• handel organami
• handel w niedzielę
• handel.GośćNiedzielny
• hanka i tomek
• Hanna
• Hanna Gronkiewicz Waltz
• Hanna Gronkiewicz-Waltz
• Hanna Lis
• Hanna Łukowska-Karniej
• Hans Christian Andersen
• Harmyto
• Harry Potter
• harvey milk
• Harvey Weinstein
• hazard
• hejt
• hejterzy
• Helena Łuczywo
• Helimed
• Hellfest
• Hello Kitty
• Helmut Kentler
• Helmut Kohl
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka
• Henry Kissinger
• Henryk Górecki
• Henryk Jankowski
• Henryk Krzeczkowski
• Henryk Mikołaj Górecki
• Henryk Sawka
• Henryk Sienkiewicz
• henryk sławik
• henryk wujec
• Henryka Broniatowska
• Henryka Krzywonos
• herbert
• Herod
• Hey Jude
• Highway 61 Revisited
• Hila Klein
• Hillary Clinton
• himalaizm
• Hinduja
• Hiob
• histeria
• historia
• Historia i Współczesność
• Historia Roja
• Hofman
• Holenderska Kompania Wschodnioindyjska
• Hollywood
• Holocaust
• homo sovieticus
• homoseksualiści
• homoseksualizm
• honor
• honorowe obywatelstwo
• Horubała
• Hostia
• Hot16Challenge
• Howard Dean
• Hubert H
• Hubert H.
• Hubert Hurkacz
• hubert k.
• hubert.k
• Hugh Grant
• humanizm
• Hypatia z Aleksandrii
• I am second
• I don't like Mondays
• i.pl
• i.pl. unsound
• Ice Bucket Challenge
• Ida
• idee
• ideolodzy
• ideologia
• ideologie
• idioci
• Ignacy Karpowicz
• Ignacy Tokarczuk
• ignorancja
• Igor
• Igor Janke
• Igor Ostachowicz
• Igor Ostachowiczm Donald Tusk
• Igor Tuleya
• Igor Zalewski
• II Wojna Światowa
• III RP
• IKEA
• Imagine
• imieniny
• imigracja
• imigranci
• imiona
• imnternet
• imperium
• Imperium Brytyjskie
• in vitro
• incydent na lotnisku
• Indie
• inflacja
• informacja
• informacje
• ING
• Ingemar Johansson
• Inka 1946
• Inland Customs Line
• innpoland.pl
• Institute for Jewish Research
• Instytut Colina Rose
• Instytut Książki
• Instytut Obywatelski
• Instytut Zdrowia Św. Barbary
• Integrator
• intelektualiści
• inteligencja
• inteligencja katolicka
• interesy
• internet
• internet Lilianne Ploumen
• intrusive r
• inwigilacja
• IPN
• IQ
• Ira Einhorn
• Irena Sendlerowa
• Irena Szafrańska
• Irena Szewińska
• Ireneusz Dudek
• Ireneusz Krzemiński
• irlandia
• Iskry
• islam
• Islandia
• iti
• IV RP
• Iwona Cygan
• Iwusia
• Izabella Łukomska-Pyżalska
• Izrael
• J.K. Rowling
• Ja Pospieszalski
• Jabłeczna
• Jacek Bazan
• Jacek Bromski
• Jacek Dehnel
• Jacek Drobny
• Jacek Fedorowicz
• Jacek Jaśkowiak
• Jacek Kaczmarski
• Jacek Karnowski
• Jacek Krzysztofowicz
• Jacek Kucharczyk
• Jacek Kuroń
• Jacek Kuroń. chamstwo
• Jacek Kurski
• Jacek Międlar
• Jacek Niszczota
• jacek olszewski
• Jacek Pałasiński
• Jacek Podsiadło
• Jacek Protasiewicz
• Jacek Rostowski
• Jacek S
• Jacek Santorski
• Jacek Saryusz-Wolski
• Jacek Sasin
• Jacek Stryczek
• Jacek Żakowski
• Jacek Żalek
• Jacintha Saldanha
• Jackass
• Jadwiga Staniszkis
• Jadźka
• jagielonowie
• Jagna Wróblewska
• Jaguar
• Jair Bolsonaro
• jajko
• jak za komuny
• jakość
• Jakub Kornhauser
• Jakub Lubelski
• Jakub Śpiewak
• Jakub Żulczyk
• jałmużna
• Jamel Hill
• James Corden
• James Woods
• Jan Balicki
• Jan Bodakowski
• Jan Chrzciciel
• Jan Cieński
• Jan Dworak
• Jan Gross
• Jan Hartman
• Jan Hatman
• Jan Klata
• Jan Krzysztof Bielecki
• Jan Kulczyk
• Jan Lityński
• Jan Maciej Piotrowski
• Jan Maletka
• Jan Maria Rokita
• Jan Maria Vianney
• Jan Matejko
• Jan Mitręga
• Jan Olszewski
• Jan Ordyński
• Jan Osiecki
• Jan Paweł II
• Jan Paweł Lenge
• Jan Pietrzak
• Jan Piński
• Jan Polkowski
• Jan Pospieszalski
• Jan Szyszko
• Jan Tomasz Gross
• Jan Tomaszewski
• Jan Vincent Rostowski
• jan wróbel
• Jan Zimmermann
• Jane Fonda
• Janina Jankowska
• Janina Ochojska
• janina paradowska
• Janukowycz
• Janusz
• Janusz Czapiński
• Janusz Czapliński
• Janusz Gajos
• Janusz Józefowicz
• Janusz Kaczmarek
• Janusz Kijowski
• Janusz Korczak
• Janusz Korwin Mike
• Janusz Korwin Mikke
• Janusz Korwin-Mike
• Janusz Korwin-Mikke
• Janusz Korwinn Mikke
• Janusz Krasiński
• Janusz Lewandowski
• janusz palikot
• Janusz Rewiński
• japiszony
• Japonia
• japońscy męczennicy
• jarmark franciszkański
• Jaroslaw Kaczyński
• Jarosław Gowin
• Jarosław Gowin. podłość
• jarosław kaczyński
• Jarosław Kaczyńśki
• Jarosław Kulczycki
• jarosław kurski
• Jarosław Kuźniar
• Jarosław Marek Rymkiewicz
• Jarosław Sokołowski
• Jaruzelski
• Jasienica
• Jasna Góra
• jaspis
• jazz
• Jean-Claude Juncker
• Jeffrey Dahmer
• Jeffrey Lee Wood
• Jeremy Clarkson
• Jeremy Kyle
• Jerome Jarre
• Jerry Lee Lewis
• Jersey City
• Jerzy Bartmiński
• Jerzy Buzek
• Jerzy Duda Gracz
• Jerzy Engelking
• Jerzy Gorzelik
• Jerzy Iwaszkiewicz
• Jerzy Izdebski
• Jerzy Janowicz
• Jerzy Kowalczyk
• Jerzy Kropiwnicki
• Jerzy Markowski
• Jerzy Mazgaj
• Jerzy Owsiak
• Jerzy Owsiak. Magdalena Wolińska Riedi
• Jerzy Pilch
• Jerzy Popiełuszko
• Jerzy Sosnowski
• Jerzy Stuhr
• Jerzy Śmiałek
• Jerzy Targalski
• Jerzy Urban
• Jerzy Vetulani
• Jerzy Zalewski
• Jerzy Zięba
• Jerzy Ziętek
• JerzyTargalski
• Jestem drugi
• Jethro Tull
• Jeyda Fransen
• jeziorki
• jezuici
• Jezus Chrystus
• Jezus z Manopello
• Jeżowski
• jędze
• język
• język angielski
• język nienawiści
• język polski
• języka angielski
• języki obce
• Jim Caviezel
• Jim Morrison
• Jimi Hendrix
• Jimmy Fallon
• Jimmy Savile
• Jo Frederiks
• Joachim Brudziński
• Joachim Loew
• Joanna Gwiazda
• Joanna Kluzik
• Joanna Kluzik Rostkowska
• Joanna Kluzik-Rostkowska
• joanna kluzik-rostowska
• Joanna Krupa
• Joanna Kulig
• Joanna Lichocka
• Joanna Mucha
• Joanna Rajkowska
• Joanna Scheuring Wielgus
• Joanna Słowińska
• Joanna Wnuk-Nazarowa
• João Gilberto
• Jobim
• Jodie Foster
• Joe Biden
• Joel Osteen
• John Bingham
• John Cassavetes
• John Christie
• John du Pont
• John Ford
• John Godson
• John Lee Hooker
• John Lennon
• John Lydon
• John McCain
• Johnny Cash
• Johnny Marr
• Jolanta Brzeska
• Jolanta Kwasniewska
• Jolanta Pieńkowska
• Jolanta Turczynowicz-Kieryłło
• Jordan Peterson
• Jordi Savall
• José „Joselito” Sánchez del Río
• Jose Feliciano
• Josef Lubojanski
• Joseph Goebbels
• Jowita Kacik
• Joy Division
• Józef Chałupka
• Józef Gruszka
• Józef Michalik
• Józef Moneta
• Józef Orzeł
• Józef Skrzek
• Józef Tischner
• Józek
• józsef antall
• Juan Manuel Santos
• jubileusz
• Judasz
• julia pitera
• Julia Tymoszenko
• Julian Chwalewski
• Julian Gembalski
• Julian Matej
• Julie Hykiel
• Juliusz Fuczik
• Juliusz Machulski
• Julka
• juma
• Jurgen Klopp
• Jürgen Rotha
• Jurij Budanow
• Justin Bieber
• Justin Timberalke
• Justyna Klimasara
• Justyna Kopińska
• K-Pop
• kabała
• kabaret
• kabaret Limo
• Kabaret Młodych Panów
• kabarety
• kaczyńscy
• Kaja Godek
• Kaja Malanowska
• Kajdanowicz
• Kajetan Poznański
• Kalwaria Pacławska
• Kambodża
• Kamienna Góra
• Kamil Durczok
• Kamil Fejfer
• Kamil Kobylarz
• Kamil Kurosz
• Kamil SIpowicz
• Kamil Stoch
• Kamilek
• Kamiński
• Kamiuszek
• kampania
• kampania wyborcz
• kampania wyborcza
• Kancelaria Premiera
• kandydaci
• kanonizacja
• Kantar
• Kapela ze wsi Warszawa
• kapitalizm
• Kapitol
• kapitulacja
• Kapituła nagrody św. brata Alberta
• kapłani
• kapuśniak
• kara
• kara śmierci
• kardynał Nycz
• kardynał Nycz. Jadwiga Staniszkis
• kariera
• kariery
• Karnowscy
• Karnowski
• Karol Antoniewicz
• Karol Guzikiewicz
• Karol III
• Karol Karski
• karol Modzelewski
• Karol Szostak-Gąsienica
• Karolina Korwin Piotrowska
• Karolina Michalczuk
• Karta Dużej Rodziny
• Kasia Moś
• Kasia Tusk
• Kasjusz Życiński
• Kasta
• Katar
• Kataryna
• Katarzyna Bratkowska
• Katarzyna Dowbor
• Katarzyna Grochola
• Katarzyna Hall
• Katarzyna Kolenda-Zaleska
• Katarzyna Kukieła
• Katarzyna Kukieła. KOD
• Katarzyna Lubnauer
• Katarzyna Nosowska
• Katarzyna Sadło
• Katarzyna Szymańska Zybertowicz
• Katarzyna Żukiewicz
• katastrofa
• katastrofa kolejowa
• katastrofa smoleńska
• Katastrofa Smoleńska. Jarosław Kaczyński
• katastrofa w Bangladeszu
• Kate
• Kate Middleton
• Katechizm
• Katechon
• Katedra Polowa
• Katmandu
• katolicy
• katolicyzm
• katoprawica
• Katowice
• Katyń
• kawa na ławę
• kazanie
• Kazik
• Kazimierz Grześkowiak
• Kazimierz Kutz
• Kazimierz Marcinkiewicz
• Kazimierz Marcinkioewicz
• Kazimierz Nycz
• Kazimierz Sowa
• Kazimierz Szczerba
• Kazimierz Świtoń
• kazimierz ujazdowski
• Kazimierz Wóycicki
• Kazio
• kazirodztwo
• Kehinde Andrews
• Keri Smith
• Kevin Skinner
• kibice
• kibicowanie
• kibol uczy jak się bić
• kibole
• kicz
• Kid Protect
• Kidbrown
• Kielce
• kierk Kristiansen
• kierowcy
• Killdozer
• Killing Fields
• King Crimson
• King of Comedy
• Kinga Dunin
• Kinga Rusin
• Kinnady Devine
• kino
• Kisiel
• klamstwo
• klapsy
• Klaudia Jachira
• klawiterapia
• Klementyna Suchanow
• Kler
• klimat
• Klinika Języka
• Klub Ronina
• kłamstwo
• kłamstwo. propaganda
• Knives Out
• koalicja
• Koalicja Europejska
• Koalicja Obywatelska
• kobiety
• Kobranocka
• Kobylański
• KOD
• Kodeń
• koedukacja
• Kohl
• koksowniki
• kolaboracja
• kolagen
• kolejka
• Kolenda - Zaleska
• Kolenda-Zaleska
• kolęda
• kolędy
• Kolumbia
• kołczing
• kołczing patriotyczny
• komercja
• Komis płytowy w Katowicach
• Komisja Trójstronna
• Komisja Wenecka
• Komitet Obrony Demokracji
• kompleksy
• kompromis
• Komuna
• komunikat
• komunikat episkopatu
• Komunistyczna Partia Polski
• komuniści
• komunizm
• konceptualizm
• kondominium
• Konfederacja
• konflikt francusko-turecki
• konformizm
• koniec historii
• konkurs
• Konrad Kornatowski
• konserwatyzm
• Konstanty Gebert
• Konstanty Radziwiłł
• Konstutucja
• konstytuacja
• konstytucja
• kontrola urodzin
• konwencja
• Kopalnia Wujek
• Kopyt/Kowalski
• Kora
• Korab-Karpowicz
• Korea
• Korea. K-Pop. śmierć
• Kornel Morawiecki
• Korona
• Korona Brytyjska
• Korona Królów
• koronacja
• koronawiirus
• koronawirus
• korupcja
• Kosciół
• Kosiniak-Kamysz
• kosmici
• Koszalin
• kościoły
• Kościól
• Kościół
• Kościół Anglikański
• Kościół Garnizonowy
• Kościół Garnizonowy w Katowicach
• Kościół Katolicki
• Kościół Latającego Potwora Spaghetti
• Kościół Św. Anny
• Kościół. apostazja
• Koścół
• Kotarski
• kpn
• KPO
• kradzież
• Kraina Grzybów
• KrainaGrzybówTV
• Kraj
• Krakchemia
• Krakowskie Przedmieście
• Kraków
• Krasnystaw
• kredyt
• kredyty
• kredyty frankowe
• Kreml
• Krew męczenników
• krew na rekach
• Krężołek
• kropka.hu
• Krośnice
• króciaki
• Król Lew
• król puchu
• król Szwecji
• królowa Szwecji
• krótkie kawałki
• Krucjata Modlitewna
• kryptowaluty
• Krystalina Georgijewa
• Krystian Brodacki
• Krystyna Bochenek
• Krystyna Chigier
• Krystyna Janda
• Krystyna Pawłowicz
• krytycy
• krytycy filmowi
• krytyka
• Krytyka Pol tyczna
• Krytyka Polityczna
• kryzys
• Krzysiek
• Krzysio
• Krzysztof Bosak
• Krzysztof Charamsa
• Krzysztof Cugowski
• Krzysztof Czabański
• Krzysztof Daukszewicz
• Krzysztof Feusette
• Krzysztof Iwaneczko
• Krzysztof Kieślowski
• Krzysztof Krawczyk
• Krzysztof Kwiatkowski
• Krzysztof Leski
• Krzysztof Łapiński
• Krzysztof Madel
• Krzysztof Materna
• Krzysztof Mądel
• Krzysztof Mendel
• Krzysztof Mieszkowski
• Krzysztof Olewnik
• Krzysztof Olkowicz
• Krzysztof Osiejuk
• Krzysztof Pieczyński
• krzysztof piesiewicz
• Krzysztof Rutkowski
• Krzysztof Rybiński
• Krzysztof Simon
• Krzysztof Solecki
• Krzysztof Stanowski
• Krzysztof Teodore Toeplitz
• Krzysztof Zanussi
• krzyż
• krzyż na Krakowskim Przedmieściu
• ks abp Jan Tyrawa
• ks. Andrzej Kobyliński
• ks. Isakowicz-Zaleski
• ks. Robert Necek
• ks.płk Sławomir Żarski. patriotyzm
• Ksiądz
• ksiądz Bochyński
• ksiądz Cybula
• ksiądz Henryk Jankowski
• ksiądz Isakowicz-Zaleski
• Ksiądz Jerzy Niedzielski
• ksiądz Mordziaka
• ksiądz Przemysław Drąg
• ksiądz Robert Mokrzycki
• ksiądz Sławomir Żarski
• ksiądz Sowa
• ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zaleski
• ksiądz Tymoteusz Szydło
• ksiądz Waldemar Chrostowski
• ksiądz Walenty Marciniak
• ksiądz Wociech Lemański
• ksiązki
• Książe William
• książka
• książki
• Księga Hioba
• Księgarnia Latarnik
• księgowość
• księża
• księżna Kate
• kto się boi angielskiego listonosza
• Kuba Badach
• Kuba Błaszczykowski
• Kuba Rozpruwacz
• Kuba Wojewodzki
• Kuba Wojewódzki
• kubańskie cygara
• Kubuś Puchatek
• Kuczok
• kult
• kultura
• kultura pop
• kultura popularna
• kupa
• Kurier Galicyjski
• Kurpielowie
• Kwartet Śląski
• Kyle MacDonald
• Kylie Minogue
• KZK GOP Katowice
• L.G.Alexander
• L'Oréal
• labrador
• Lady Gaga
• Lady Godiva
• Lakewood Church. Kościół
• Lanza
• laptop
• Larry Einhorn
• Las Smoleński
• Latający potwór spaghetti
• Latkowski
• Laur Kompetencji
• Laura Breszka
• Lchlip
• lech kaczyński
• Lech Kaczyńśki
• Lech Walesa
• Lech Wałesa
• Lech Wałęsa
• lecznicza marihuana
• Led Zeppeli
• Led Zeppelin
• legalizacja
• legendy
• Legia Warszawa
• Lego Group
• Lejb Fogelman
• lekarstwa
• lekarze
• lemingi
• LEMMING
• Lemmy Kilmister
• Lena Kolarska-Bobińska
• Leni Riefenstahl
• Lenin
• lenistwo
• Leon XIII
• leon zawodowiec
• Leonard Cohen
• Leonardo DiCaprio
• Leonia Pawlak
• Leopold Socha
• Leszczyński
• Leszek Balcerowicz
• Leszek Czarnecki
• Leszek Jażdżewski
• Leszek Kolakowski
• Leszek Miller
• Leszek Miller. TVN24
• Leszek Pękalski
• Letnia Szkoła Ludzi Mądrych
• Lew Gerszman
• Lew Starowicz
• lewactwo
• lewica
• lewy czerwcowy
• Lex Czarnek
• LGBT
• LGBTQ
• liberalizm
• liberałowie
• Libicki
• libkizm
• Lidia Geringer de Oedenberg
• Lidl
• lifesitenews
• Like A Rolling Stone
• lingwistyka
• Lionel Messi
• Lisicki
• list
• list ambasadorów
• List do kobiet
• List do Tygodnika
• listy
• listy od Zyty
• listy Platformy
• literatura
• Liverpool
• lobbying
• lockdown
• logical fallacies
• logo święta niepodległości
• lojalność
• Lolec UOrkestra
• lombardy
• London City
• London Eye
• Londyn
• Longina Putka
• Lord Ashcroft
• Los Angeles Times
• LOT
• Louis CK
• Louis Jordan
• Louise Woodward
• Loża Wielkopolska
• Lubomy
• Lucyfer
• Ludmiła Kozłowska
• ludobójstwo
• Ludomy
• Ludwik Dorn
• Ludwik Wciórka
• ludzie
• ludzie inteligentni z dużych miast
• Lufthansa
• Luis Abel Delgado
• Luis Suarez
• Luka Rayski
• lustracja
• lwów
• Lynette Ledford
• ład
• łajzy
• Łania
• łaska
• Łomnica
• Łowca Androidów
• Łowca jeleni
• Łowca smoków
• Łowicz
• Łódź
• Łuczak
• Łukasz Adamski
• Łukasz Berezak
• Łukasz Foltyn
• Łukasz Gibała
• Łukasz Jakóbiak
• Łukasz Janik
• Łukasz Schreiber
• Łukasz Szumowski
• Łukasz Warzecha
• M. Night Shayamalan
• m. night shyamalan
• Maanam
• Maastricht
• MaBeNa
• machorka
• Maciej Gdula
• Maciej Jabłoński
• maciej kaczka
• Maciej Knapik
• Maciej Knapisk
• Maciej Kuroń
• Maciej Maleńczuk
• Maciej Pawlicki
• Maciej Płażyński
• Maciej Rybiński
• Maciej Solczak
• Maciej Stuhr
• Maciej Wąsik
• Maciej Zembaty
• Maciej Żięba
• macierzyństwo
• madia
• Madonna
• Madzia. mama Madzi
• mafia
• mafia vatowska
• Magazyn Kryminalny 997
• Magda
• Magda Figurska
• Magda Ogórek
• Magda Wiśniewska
• Magda Żuk
• Magdalena Adamowicz
• Magdalena Ogórek
• Magdalena Środa
• magia
• Mahmud Abbas
• Mahogany Sessions
• mainstream
• Maja
• Maja Narbutt
• Majdan
• Majewski
• MAK
• Malezja
• Malisiewicz
• małe zwycięstwa
• Małgorzata Chmielewska
• Małgorzata Gersdorf
• Małgorzata Kidawa Błońska
• Małgorzata Kidawa-Błońska
• Małgorzata Osiejuk
• Małgorzata Płysa
• Małgorzata Szumowska
• Małgorzata Terlikowska
• Małgorzata Terlikowski
• Małgorzata Tusk
• Małgorzata Wasserman
• Małgośka Szumowska
• małostkowość
• małżeństwo
• mam talent
• Mama Madzi
• Man Booker Prize
• Manchester
• Manfred Eicher
• Mango TV
• manifa
• manipulacja
• manipulackja
• Manuela Gretkowska
• mapa pogody
• Marc Bolan
• Marc Mezvinsky
• Marcial Maciel Degollado
• Marcin Celiński
• Marcin Dubieniecki
• Marcin Dudziak
• Marcin Hałaś
• Marcin Held
• Marcin Jaroszewski
• Marcin Kędryna
• Marcin Król
• Marcin Krupa
• Marcin Kydryński
• Marcin Luter
• Marcin Mastalerek
• Marcin Matczak
• Marcin Meller
• Marcin Patrzałek
• Marcin Plichta
• Marcin Prokop
• Marcin Sztetter
• Marcin Wikło
• Marcin Wolski
• Marcin Wrona
• Marcinkiewicz
• Marek Borowski
• Marek Czachor
• Marek Goliszewski
• Marek Hołuszko
• Marek Jędraszewski
• Marek Jurek
• Marek Karp
• Marek Kondrat
• Marek Krajewski
• Marek Kuchciński
• Marek Lisiński
• Marek Michalak
• Marek Migalski
• Marek Piwowski
• Marek Raczkowski
• Marek Rosiak
• Marek Suski
• Marek Wieczorek
• Marek Zagrobelny
• Marek Żylicz
• Margaret Thatcher
• Margaret Thatcher. Leszek Balcerowicz
• Margot
• Maria Czubaszek
• Maria Dłużniewska
• Maria Dzielska
• Maria Egipcjanka
• Maria Goniewicz
• Maria Klimowicz
• Maria Nurowska
• Maria Okońska
• Maria Peszek
• Maria Sokołowska
• Maria Stepan
• maria szyszkowska
• Maria Wiktoria Wałęsa
• Maria Zawartko
• Marian Janicki
• Marian Kowalski
• Marian Opania
• Marian Turski
• marian zacharski
• Marian Zembala
• Marianna Linde
• marihuana
• Mariusz Błaszczak
• Mariusz Jędrysek
• Mariusz Kalaga
• Mariusz Kamiński
• Mariusz Max Kolonko
• Mariusz Solecki
• Mariusz Trynkiewicz
• Mariusz Wlazły
• Mark Feld
• marketing narracyjny
• Marki dolary
• marki dolary banany
• marksizm
• Markury
• Markus Marcinkiewicz
• Marlo Thomas
• Mars
• Marshall Helff Applewhite
• Marshall McLuhan
• Marsjanie atakują
• marsz KOD
• Marsz Niepodległości
• Marsz Wolności
• Marszałek
• Marta Kaczyńska
• Marta Złakowska
• Martin Bryant
• Martin Schultz
• Martin Scorsese
• Marvin Heemayer
• Marvin Heemeyer
• Maryla Rodowicz
• Marysia Sokołowska
• Marzanna Pogorzelska
• marzec
• Marzec 68
• Marzena Nykiel
• marzenia
• Masa
• masakra
• maseczki
• Masha Gessen
• masnoneria
• masoneria
• mastektomia
• MasterKom
• Mata
• matematyka
• Materna
• Mateusz Kijowski
• Mateusz Morawiecki
• Mateusz Ochman
• Mateusz Pazdan
• Mateusz Szczurek
• Matka Boska Częstochowska
• Matka Boska Kodeńska
• Matka Boska Nieustającej Pomocy
• Matka Kurka
• Matmos
• matura
• matury
• Mazurek z Zalewskim
• mądrość
• mądrość ludowa
• McSkillet
• mecz
• media
• Media Narodowe
• media prawicowe
• Medicine
• medycyna
• megadisc
• Meghan Markle
• Meksyk
• Mel Craig
• Mel Gibson
• Mel Greig
• memy
• MEN
• Meseret Defar
• Messenger
• Met Gala
• Metallica
• metalowe słomki
• metoda
• MeToo
• Metro
• Metro Wilanowska
• męczennicy japońscy
• męskość
• męstwo
• mężczyźni
• mgła
• Mia Farrow
• Miastko
• miasto Gdynia
• Michael Bloomberg
• Michael Christian
• Michael Jackson
• michael palin
• Michal Kamiński
• Michał Boni
• Michał Broniatowski
• Michał Cichy
• Michał Dembiński
• michał figurski
• Michał Kamiński
• Michał Karnowski
• Michał Kleiber
• Michał Maciejewski
• Michał Majewski
• Michał mazowiecki
• Michał Misiak
• Michał Pieróg
• Michał Piróg
• Michał Rachoń
• Michał SIniecki
• Michał Skibiński
• Michał Sz
• Michał Sz.
• Michał Szczerba
• Michał Szczurek
• Michał Szułdrzyński
• Michał Tusk
• Michał Urbaniak
• Michał Witkowski
• Michał Zieliński
• Michałów
• micheil saakaszwili
• Micheil Sakaszwili
• Michel Ferrero
• Michele Ferrero
• Mick Jagger
• microsoft
• Miecugow
• Mieczysław Broniatowski
• Mieczysław Łuczak
• mieczysław wachowski
• Miejsce Chwila
• miesięcznice
• Międzynarodowy Strajk Kobiet
• Międzyzdroje
• Miętne
• Mija Kabat
• Mikołaj Lizut
• Mikołaj Przybył
• Mikołaj Przybył Bronisław Komorowski
• Mikołaj Sapieha
• Mikołaj Syn Kasi
• Milczenie
• Miley Cyrus
• milicja
• Milicja Obywatelska
• Milly Dowler
• milosierdzie
• miłosierdzie
• miłość
• minister Bieńkowska
• minister Karpiński
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych
• Mirel Wagner
• Miriam Shaded
• Miropsław Drzewiecki
• mirosław drzewiecki
• Mirosław Hermaszewski
• Mirosława Grabowska
• mistrzostwa
• mistrzostwo
• Miś
• mit
• mity
• mlodzież
• młodość
• Młody Papież
• młodzi
• młodzi wykształceni
• młodzież
• młotek
• MMiecugow
• mobbing
• moda
• moderacja komentarzy
• modernizacja
• modlitwa
• mohery
• molestowanie
• Monako
• monciak
• Money Plus
• Monika Adamczyk
• Monika Jaruzelska
• Monika Kern
• Monika Kurska
• Monika Olejnik
• Monika Rakowska
• Monty Python
• MOPS
• moralność
• morderstwo
• morderstwo w Rakowiskach
• More Blood More Tracks
• More Music Agency
• Morgan Stanley
• Moritz Erhardt
• Morliny
• Morozowski
• Morrissey
• most
• most w Warszawie
• Motörhead
• mowa pogrzebowa
• Mrowiny
• msza
• msza za prezydenta Komorowskiego
• MTV
• Muddy Waters
• muhammad ali
• Mukhande Singh
• Mukhtar Mai
• multikulti
• multipleksy
• murator
• Muskatos
• Muzeum
• Muzeum Powstania Warszawskiego
• Muzeum Sztuki Nowoczesnej
• Muzeum Terroru
• muzyka
• muzyka pop
• my
• My Little Pony
• mycie okien
• Myra Hindley
• Na Temat
• na wnuczka
• nacjonalizm
• nadzieja
• nadzieje
• naftalina
• nagonka
• nagroda feniksa
• Nagroda Kisiela
• nagroda nobla
• nagroda Onetu
• nałęcz
• namiot solidarnych
• Nanni Moretti
• Naomi Osaka
• narkotyki
• narodowcy
• narodowcy w Katowicach
• naród
• nasi
• NASK
• nasza klątwa
• Nasze matki nasi ojcowie
• naszyjnik
• Natalia Broniarczyk
• Natalia LL
• Natalia Przybysz
• Natasza Urbańska
• natemat.pl
• National Geographic
• NATO
• natura
• nauczanie zintegrowane
• nauczyciele
• nauka
• nauka języka angielskiego
• nauka języków
• nauka języków obcych
• nawrócenia
• nawrócenie
• nazizm
• Nelly Rokita
• neo-liberalizm
• Neo-Nówka
• neoliberalizm
• nepotyzm
• Nergal
• Nergal. Behemoth
• nerwy
• Netflix
• netykieta
• Neveraland
• Neverland
• new age
• New Jersey
• New York Times
• newsweek
• Newsweek. Kuba Wojewódzki
• Newtown
• nędza
• NFZ
• Nguyễn Ngọc Loan
• Nguyễn Văn Lém
• Nick Cave
• Nick Hornby
• Nie świruj
• Nie wstydzę się Jezusa
• Niebo istnieje naprawdę
• nieczystość
• Niedzica
• niedzielne recenzje
• niedzielny handel
• niekompetencja
• Niemcy
• Niemcy. suwerenność
• niemiectwo
• nienaw
• Nienawiśc
• nienawiść
• niepełnosprawni
• niepełnosprawność
• niepodleglość
• niepodległość
• nierząd
• niesprawiedliwość
• nieśmiertelność
• nietolerancja
• nieuctwo
• niewdzięczność
• niewola
• niewolnictwo
• niewrażliwość
• niezależna.pl
• niezależność
• niezrozumienie
• Nike
• Niklas Frank
• Niko Ulm
• Nikodem
• Nikolas Cruz
• nisza
• Nitras
• Nizninkiewicz
• no future
• nobel
• Noc Wolności
• Nocna Zmiana
• Nord Stream
• Norwegia
• Nosowska
• NOSPR
• nowa książka
• nowa piosenka
• Nowa Wieś
• Nowe Miasto
• nowe pogaństwo
• Nowoczesna
• nowoczesność
• Nowy Ekran
• Nowy Jork
• Nowy Ład
• Nowy Meksyk
• Nowy Rok
• nowy rząd
• Nowy Wspaniały Świat
• Nuga Best
• Nusyn Wekselman
• O siedmiokilogramowym liściu
• o. Maciej Zięba
• Obama
• obiektywizm
• obietnice wyborcze
• Oblaci
• obluda
• obłąkanie
• obłęd
• obłuda
• obojetność
• obojętność
• obóz patriotyczno-narodowy
• Obra
• obsesja
• obsesje
• obsługa klienta
• OBWE
• obyczaje
• obywatel
• Obywatele RP
• ochrona danych
• ochrona środowiska
• ochrona zwierząt
• ochrona życia
• ocieplenie
• oda do radości
• odejścia
• odkupienie
• odpowiedzialność
• odprawa
• odszkodowania
• odszkodowanie
• odwaga
• odzież
• OFE
• Off Festival. satanizm
• ofiara
• ofiary PRL
• ogłoszenie
• ogródki działkowe
• OJ Simpson
• ojciec Bocheński
• Ojciec Chrzestny
• ojciec Karol Antoniewicz
• ojciec Knabit
• Ojciec Rydzyk
• ojciec Szustak
• Ojcze Nasz
• ojczyzna
• okaleczenia
• Okean Elzy
• Oklahoma CIty
• okładka
• Okrągły stół
• okulary
• okultyzm
• okupacja
• okupacja Sejmu
• Ola Kwaśniewska
• oleńsk
• Olga Tokarczuk
• Olga Tokarczuk. Nagroda Nike
• Olimpiada
• Olivier Janiak
• onet
• Onet. Gazeta Wyborcza
• Onet. wpadka
• onet.pl
• oni
• ONR
• Onyx
• Open'er
• opera
• operacja
• Operon
• opętanie
• opieka zdrowotna
• opinia publiczna
• opinie
• Opole
• Opolszczyzna
• opona
• opozycja
• opór
• Orange
• order
• Order Orła Białego
• Ordynariat Polowy
• orędzie noworoczne
• organizacje pozarządowe
• organizacje sieciowe
• Orjan
• Orlen
• Orliński
• Orły
• ortografia
• Orwell
• Osama Bin Laden
• Oscar Pistorius
• Oscary
• Oshee
• osiejuk
• OSIS
• Oskar W.
• Oskary
• oszustwa wyborcze
• oszustwo
• oświadczenia majątkowe
• oświadczenie
• oświata
• Otis Redding
• Otwarty Dialog
• outsourcing
• owsiak
• Oxford
• Pachamama
• Pakistan
• palenie książek
• Palikot
• Palimy licho
• Palmiry
• paltforma
• pałac młodzieży
• pamież Franciszek
• pamięć
• Pan Bóg
• pandemia
• pani Toyahowa
• panika
• Panny Wyklęte
• Pantryjota
• państwo
• państwo dobrobytu
• państwo w ruinie
• Papiez Franciszek
• papież
• papież Franciszek
• papug.pl
• parada równości
• paragon
• Paranormalne
• Parkland
• Parlament
• Parlament Europejski
• parówki
• Partia Rewolucyjno-Instytucjonalna
• partie
• Parulski
• Paryż
• pasja
• pastafarianie
• pastuch
• Pat Metheny
• patologia
• Patrick McGoohan
• patrioci
• patriotyzm
• Patryk Jaki
• Patryk Vega
• Patty
• Paul Johnson
• Paul McCartney
• Paul Stenson
• Paulina Młynarska
• Paulina Pruska
• Paulinho
• Paweł
• Paweł Abramowicz
• Paweł Adamowicz
• Paweł Czarnecki
• Paweł Deląg
• Paweł Górzyński
• Paweł Graś
• Paweł Gużyński
• Paweł Huelle
• Paweł Krutul
• Paweł Kukiz
• Paweł Kukiza
• Paweł Lisicki
• Paweł Łukasik
• Paweł Moczydłowski
• Paweł Olszewski
• Paweł Ozdoba
• Paweł Pawlikowski
• Paweł Pocyliusz
• Paweł Poncyliusz
• Paweł Przywara
• Paweł Rabiej
• Paweł Reszka
• Paweł Spiewak
• Paweł Szychalski
• Paweł Śpiewak
• Paweł Wojciechowski
• Paweł Wypych
• Paweł Zyzak
• pedofilia
• Peemka
• peerel
• Pegasus
• Peggy Noonan
• Pentagram
• Pere Ubu
• perspektywy
• peru
• perwersja
• Peter Gabriel
• Peter Sutclffe
• Peter Thiel
• Pękalski
• Pępek Europy
• PFRON
• Philip K. Dick
• Philip Seymour Hoffman
• Phillpot
• Phineas Taylor Barnum
• piar
• Piaseczno
• Piazzola
• piekno
• pielgrzymka
• pieniądze
• pierdząca baba
• piersi
• pierścień Prymasa
• pies
• pijany Duda
• pijaństwo
• Pilch
• pilot boeinga
• piłka
• piłka nozna
• piłka nożna
• Pinezki
• Pink Panther
• piosenka
• piosenka patriotyczna
• piosenki
• piosenki dla dzieci
• Piotr Bachurski
• Piotr Bratkowski
• Piotr Fuglewicz
• piotr gabryel
• Piotr Gliński
• piotr gociek
• Piotr Gontarczyk
• Piotr Gursztyn
• Piotr Jegliński
• Piotr Kozanecki
• Piotr Krysiak
• Piotr Lisiewicz
• Piotr Metz
• Piotr Najsztub
• Piotr Natanek
• Piotr Pietrasz
• Piotr Pytlakowski
• Piotr Rogowski
• Piotr S.
• Piotr Semka
• Piotr Skwieciński
• Piotr Strumieński
• Piotr Szczęsny
• Piotr Szeligowski
• Piotr Śmiłowicz
• Piotr Uszok
• Piotr Wielgucki
• Piotr Wolwowicz
• Piotr Woyciechowski
• Piotr Zaremba
• Piotr Zychowicz
• Piotrek Ginalski
• piramida finansowa
• pis
• pisanie
• pisarstwo
• PISF
• Pitbull
• piwo
• Pixel GSM
• PJ Harvey
• PJN
• PKO SA
• PKP
• PKW
• Plac Synagogi
• plagiat
• plan
• plandemia
• planetarium
• platforma
• platforma obywatelska
• Platforma Obywatelska. Prawo i Sprawiedliwość
• Platforma VOD
• Platinum Apartments
• Platofrma Obywatelska
• Platon
• plotka
• plotki
• Plymouth
• płaskoziemcy
• Płużański
• płyty
• PO
• pobożność
• Poczta Polska
• pocztówki dźwiękowe
• poczytaj mi mamo
• podatek telewizyjny
• podatki
• Podlasie
• podpalenie
• podręcznik
• podwójny nokaut
• podwórko
• podwyżki
• podziekowania
• podziękowania
• pogaństwo
• pogarda
• poglądy
• pogrzeb
• pokolenia
• Pokot
• pokuta
• Pol'and'Rock
• polactwo
• Polacy
• Polak w Plymouth
• policja
• Polin
• politycy
• polityczna poprawność
• polityka
• polityka historyczna
• Polonia Christiana
• Polonia Warszawa
• Polsa
• Polsat
• Polsat Cafe
• polscy prawosławni
• polsilver
• polska
• polska bieda
• Polska Dziennik Łódzki
• Polska Fundacja Narodowa
• Polska Grupa Pocztowa
• polska kinematografia
• polska literatura
• Polska międzywojenna
• Polska Niepodlegla
• Polska Niepodległa
• Polska Niepodległą
• Polska Partia Przyjaciół Piwa
• Polska piłóka nożna
• Polska Policja
• polska prawica
• Polska Press
• polska sztuka
• Polska w budowie
• polska w ruinie
• polska wieś
• polska XI
• Polska-Niemcy
• polska.pl
• polskaXI
• Polski Bus
• polski film
• Polski Ład
• polski szowinizm
• polskie kino
• polskie morze
• polskie państwo
• polszczyzna
• poltyka
• pomidor
• pomnik
• pomnik katyński
• pomnik światła
• pomoc
• pomoc socjalna
• pomoc społeczna
• Pomocnicy Matki Kościoła
• pop
• pop kultura
• pop music
• popis
• popkultura
• poprawność polityczna
• porażka
• porno
• pornografia
• porozumienie
• porozumienie centrum
• Portishead
• porządki
• posłuszeństwo
• post-fact era
• post-kolonializm
• post-komunizm
• post-polityka
• post-prawda
• post-PRL
• postęp
• postkomuna
• postkomunizm
• postpolityka
• pościel Beatlesów
• poświęcenie
• potępienie
• Potoniec
• Powązki
• powódź
• powroty z emigracji
• Powstanie w Getcie
• Powstanie Warszawski
• Powstanie Warszawskie
• Poznań
• Poznań. Jan Filip Libicki
• Poznański Czerwiec
• pożar
• Półwysep Helski
• praca
• praca w niedzelę
• praca w niedzielę
• Praga
• pranie
• prawda
• prawdziwa prawica
• prawica
• prawica katolicka
• prawica narodowa
• prawicowe dziennikarstwo
• prawicowe media
• prawnicy
• prawo
• prawo farmaceutyczne
• Prawo i Spraiwedliwość
• Prawo i Sprawiedliwosć
• Prawo i Sprawiedliwośc
• Prawo i Sprawiedliwości
• prawo i sprawiedliwość
• Prawo i Sprawiedlwiość
• praworządność
• Prawosławie
• prawybory
• premie
• Premier League
• press
• prestiż
• prezes belka PRL
• prezes Krawiec
• prezesi sądów
• prezydent
• Prezydent 2010
• prezydent Kaczorowski
• Prezydent RP
• prezydent Uszok
• prima aprilis
• Prince
• prisoner
• PRL
• PRL Bis
• PRL III RP
• procedury
• Prochy Angeli
• profanacja
• profesorowie
• profesorowie lwowscy
• programy
• prokuratura
• prokuratura wojskowa
• promocja
• propaganda
• propaganda antykościelna
• propaganda.
• prostytuacja
• prostytucja
• proszepani.blogspot.com
• Proszę Pani
• prości ludzie
• protest
• protest lekarzy
• protest niepełnosprawnych
• protest przed Sejmem
• protest rodziców w Sejmie
• protest w Sejmie
• protesty
• Provident
• prowokacja
• prowokacja sprawiedliwość
• prowokacje
• próżność
• Pruchnik
• Prymas
• prywatność
• prywatyzacja
• przebaczenie
• przedimki
• przedsiebiorcy
• przedszkola
• Przemek Kossakowski
• przemoc
• przemoc seksualna
• przemoc w rodzinie
• przemówienie
• przemsa
• przemysł erotyczny
• przemysł farmaceutyczny
• przemysł farmacutyczny
• przemysł odziezowy
• przemysł rozrywkowy
• Przemysław Czarnek
• Przemysław Gintrowski
• Przemysław Gosiewski
• Przemysław Wipler
• Przemysław Wojcieszek
• Przemyśl
• przepraszanie
• przeprosiny
• przesądy
• przesłuchania
• przestępczość
• prześladowania
• przetwory
• przewodniczący
• przeżycie
• przmysław wipler
• Przybył
• przyjazne państwo
• przyjaźń
• przyjaźń polsko-niemiecka
• przypadek
• przyrost naturalny
• przysłowia
• Przystanek Woodstock
• Przystanek Woodstock. Kościół
• przyszłość
• przyszły król
• przywództwo
• przywództwo światowe
• Psalmy
• psy
• psychiatrzy
• psychika
• psycholodzy
• psychologia
• psychologowie
• psychoterapia
• Pszoniak
• publicystyka
• pulp fiction
• pułkownik Kukliński
• Puma
• punk
• punk rock
• pustka
• pusty kościół
• Puszcza Notecka
• Putin
• pycha
• pyta.pl
• PZPN
• queer
• racjonalizm
• Radek Sikorski
• radio
• Radio Maryja
• Radio Zet
• Radosław Fogiel
• Radosław Kotarski
• radosław majdan
• Radosław Markowski
• Radosław Rakowski
• Radosław Sikorski
• radość
• radość zycia
• Radwańska
• radykalizm
• Rafael Nadal
• Rafalala
• Rafał A. Ziemkiewicz
• Rafał Betlejewski
• Rafał Dutkiewicz
• Rafał Gaweł
• Rafał Krakowiak
• Rafał Olbiński
• Rafał Trzaskowski
• Rafał Zawistowski
• Rafał Ziemkieiwicz
• Rafał Ziemkiewicz
• Rafał Ziemnkiewicz
• rak
• Rakosi Matias
• Rana Plaza
• rankingi
• raper Tadek
• raport
• RAS
• Ras Fufu
• rasizm
• RAŚ
• raw water
• Ray Manzarek
• Rączka
• recma
• Redpill
• Reduta Dobrego Imienia
• referendum
• reforma
• reformy
• Regionalna Izba Gospodarcza
• Reinhold Vetter
• reklama
• reklamy
• Rekolekcje
• rekonstrukcja
• rekonstrukcja rządu
• relative pronouns
• religia
• Renata Grochal
• reparacje
• represje
• reprywatyzacja
• reputacja
• Reset
• resort
• reszka
• Rewizor
• rewolucja
• Rewolucja Francuska. Nicea
• rewolucja seksualna
• rewolucjja
• reżim
• ręka
• Richard Kuklinski
• Richard Nixon
• Richard Speck
• Richy Victor
• Rillington Place
• Rimini
• Rita Pax
• RMF
• roald dahl
• Robbie Williams
• Robert 'Litza' Friedrich
• Robert B. Lisek
• Robert Bąkiewicz
• Robert Biedroń
• Robert Bogdański
• Robert Brylewski
• Robert Ciborowski
• Robert De Niro
• Robert Frycz
• Robert Gliński
• Robert Górski
• Robert Gwiazdowski
• Robert Jansen
• Robert Kiyosaki
• Robert Krasowski
• Robert Leszczyński
• Robert Lewandowski
• Robert Marshall
• Robert Mazurek
• Robert Nowaczyk
• Robert Węgrzyn
• Robin Williams
• Robwert Plant
• rock and roll
• rock'n'roll
• Rockefeller
• rocznica
• rocznica czerwca
• Roczniok
• rodney king
• rodzina
• Roger Waters
• Roksana Węgiel
• Roland Joffe
• Rolex
• Rolling Stones
• Rolling Stonesi
• Roma Giertych
• roman giertych
• Roman Kurkiewicz
• Roman Polański
• Roman Pratasiewicz
• Roman Romkowski
• Roman Zieliński
• Romuald Dębski
• Romuald Lipko
• Romuald Szeremietiew
• Ronald Lauder
• Roosevelt. komunizm
• Rosemann
• Rosja
• Rosjanie
• Rossman
• Rossmann
• Rote Armee Fraktion
• Rothschild
• rower
• rowery
• Rowling
• Roxana
• Roy Moxham
• Rozetta
• Rozmowy w Toku
• rozprówcz z Yorkshire
• rozruchy w Anglii
• rozrywka
• roztańczone PGE
• rozum
• rozumienie
• rozwody
• rozwój
• Rożnowo
• Rój
• równouprawnienie
• Róża Thun
• Różal
• różności
• rtęć
• Rubikoń
• Ruby and the Ribcage
• Ruch 11 listopada
• Ruch Autonomii Śląska
• ruch narodowy
• Ruch Obywatelski
• Ruch Ośmiu Gwiazdek
• Ruch Palikota
• Rudecka-Kalinowska
• Rudy Giuliani
• Rumunia
• Rupert Murdoch
• Rush Limbaugh
• RWE
• Ryan Gall
• Ryanair
• Rymkiewicz
• rynek
• rynek idei
• rynek książek
• rynek książki
• rynek. Kazimierz Ujazdowski
• Ryszard Bogucki
• Ryszard Bugajski
• Ryszard Cyba
• Ryszard Czarnecki
• Ryszard Dąbrowski
• Ryszard Kalisz
• Ryszard Kowalczyk
• Ryszard Krauze
• ryszard legutko
• Ryszard Makowski
• Ryszard Nowak
• Ryszard Opara
• Ryszard Petru
• Ryszatd Bogucki
• Rytm. Uważam Rze
• rząd
• rząd światowy
• rządzenie
• rzecznik Kochanowski
• Rzeczpopolita
• Rzeczpospolita
• rzeź Ormian
• Saartjie Baartman
• Sabine Lisicki
• Sala Kongresowa
• Salezjanie
• Salomon
• salon
• Salon 24
• salon24
• salon24 mireks
• Salon24 TV
• salon24.pl
• Salvador Sobral
• samobójstwo
• samochody
• samoobrona
• samorządność
• samorządy
• samotność
• Samuel N.
• Samuel Pereira
• Samuel Truett Cathy
• San Andreas
• San Escobar
• San Jose
• Sanok
• Santa Maria in Traspontina
• Santa Minica
• Saragossa
• Sarah Elizabeth Brown
• Sarah James
• sarmatyzm
• Sasha Baron Cohen
• Sasha Frere-Jones
• satanizm
• satyra
• satysfakcja
• Savar
• savoir vivre
• sąd
• Sąd Najwyższy
• sądy
• SB
• scena
• schizma
• Schmaletz
• Schnepf
• schwa
• scizma
• Scorsese
• Scott McKenzie
• SCOTUS
• Seawolf
• Sebastian Karpiniuk
• Sejm
• Sekielski
• seks
• sekskolonie
• sekty
• Senat
• sens życia
• serce
• Serena Williams
• Sergiusz Kowalski
• seryjni mordercy
• sesja dla ESPN
• Seweryn Antonowicz Kłosowski
• Seweryn Blumsztajn
• sex
• Seymour Hoffman
• sędzia Tammy Kemp
• sędzia Topyła
• sędziowie
• sędziowie. William Zanzinger
• sępy
• sfałszowane wybory
• SGH
• Shane MacGowan
• Shelagh Genuis
• Shiloh Pitt
• Shyamalan
• siatkarze
• siatkówka
• siatkówka plażowa
• sie pomaga
• Sieci
• Sieć
• siergiej brin
• sierpień 1980
• Sierpień 80
• Silesia City Center
• silesion.pl
• Silni Razem
• siła nawyku
• Simon Mol
• Sinead O'Connor
• siostra Bernadeta
• Siostry Godlewskie
• Siostry Radwańskie
• siostry zakonne
• Skaldowie
• Skała
• Skarb
• SKOK
• SKOK Wołomin
• SKOK-i
• skoki
• Sky News
• Sląsk
• SLD
• sława
• Sławatycze
• Sławoj Leszek Głódź
• Sławomir Broniarz
• Sławomir Cenckiewicz
• Sławomir Cytrycki
• Sławomir Jastrzebowski
• Sławomir Jastrzębowski
• Sławomir Neumann
• Sławomir Nitras
• SŁawomir Nowak
• Sławomir Petelicki
• Sławomir Preiss
• Sławomir Sierakowski
• Sławomir Zapała
• Sławomir Żarski
• Słowo
• Słupsk
• służba
• służba zdrowia
• służby
• służby wojskowe
• smak
• smierć
• smog
• Smoleńsk
• smoleńska
• Smoleńska Katastrofa
• Smoleński Las
• smród
• smutny autobus
• snapchat
• snobizm
• social influencers
• Social Network
• socjaliści
• socjalizm
• socjotechnika
• Sokrates
• Soli Deo
• SOlid Help AG
• Solidarni 2010
• Solidarni2010
• Solidarność
• Solidornaść
• Solorz
• sonda
• sondaże
• Sopot
• sorry
• Sosnowiec
• Sowa i Przyjaciele
• Sowiniec
• sól
• spam
• spawanie
• spisek
• spoleczeństwo
• społeczeństwo
• sponsoring
• sponsorzy
• sport
• sport polityka
• sport wyczynowy
• sporty ekstremalne
• spotkanie u premiera
• Spotlight
• spoty
• spowiedź
• sprawiedliwość
• Sputnik News
• Squid Games
• Stadion Narodowy
• stadiony
• stado
• Stalin
• stałem pod blokiem
• Stan Tymiński
• stan wojenny
• Standard & Poor's
• Stanisław Barańczak
• Stanisław Bareja
• Stanisław Cejrowski
• Stanisław Dziwisz
• Stanisław Fudakowski
• Stanisław Janecki
• Stanisław Krajski
• Stanisław Lem
• stanisław michalkiewicz
• Stanisław Obirek
• Stanisław Piotrowicz
• Stanisław Płatek
• Stanisław Pyjas
• Stanisław Remuszko
• Stanisław Sosabowski
• Stanisław Wielgus
• Stanley Kubrick
• Stany Zjednoczone
• starość
• Staruch
• Staruchowicz
• stary
• Stefan Bratkowski
• Stefan Chwin
• Stefan Niesiolowski
• Stefan Niesiołowski
• Stefan Wiechecki
• Stefano Landi
• Stephen Biko
• Stephen Genuis
• Stephen Hawking
• Stephen King
• Steve Reich
• Stocznia Gdańska
• Stop Bzdurom
• strach
• strajk
• strajk górników
• Strajk Kobiet
• strajk lekarzy
• strajk nauczycieli
• Straż graniczna
• strażacy
• strażnik
• stres bojowy
• stręczycielstwo
• strzelanie
• strzelanina
• strzelanina w Virginii
• Studio Polska
• Style Hotels
• subiektywizm oceny
• Sucharit Bhakdi
• Sudan
• suka Leszka
• sukces
• sumienia
• sumienie
• Super Expres
• Super Express
• superstacja
• superwizjer
• Suwałki
• suwerenność
• swiadectwo
• sylwester
• Sylwester Latkowski
• Sylwester marzeń
• Sylwester w Zakopanem
• Sylwester Wardęga
• Sylwia Spurek
• symbole
• System
• system edukacji
• system oświatowy
• sytem
• szachy
• szajba
• Szalachetna Paczka
• szaleństwo
• szalik
• szanse
• szantaż
• Szare Szeregi
• szatan
• szczaw
• Szczepan Twardoch
• szczepionka
• szczepionki
• szczęście
• szczęśćie
• szczucie
• Szczucin
• Szczyt klimatyczny
• szczyt nato
• Szentendre
• Szklarska Poręba
• Szkło Kontaktowe
• Szkoda że jest ladacznicą
• szkolanawigatorow.pl
• szkolenia
• szkolnictwo
• szkolnictwo wyższe
• szkolnioctwo
• szkoła
• Szkoła nawigatorów
• Szkoła Podstawowa nr 46 im. Stefana STarzyńskiego
• szkoły
• Szlachetna Paczka
• Szolc
• szowinizm
• szpital im. Rydygiera
• sztab
• sztab wyborczy
• sztuka
• Szwajcaria
• Szwecja
• szyderstwo
• Szydłobus
• szykuła
• Szymon Hołownia
• Szymon Niedziela
• ściana wschodnia
• śląsk
• śląsk.
• Śląsk. RAŚ
• śląskie tramwaje
• śląskość
• Ślązacy
• śledztwo
• Ślub
• ślunska godka
• ślunsko godka
• śmierć
• śmierć blogera
• śmierć dziecka
• śmierć pielęgniarki
• środowisko
• św. Hubert
• św. Jadiwga
• św. Jadwiga
• św. Serwacy
• świadectwo
• świadkowie jehowy
• świat
• Świat według Wildsteina
• Światowa Organizacja Zdrowia
• Światowe Dni Młodzieży
• świąteczne porządki
• Święczkowski
• święta
• święta Martyna
• Świętaiść
• Święte Królestwo
• Święto Dziękczynienia
• Święto Wojska Polskiego
• Święto Wolności
• Świętochłowice
• świętość
• T-Rex
• tablica
• Tadeusz Bartoś
• Tadeusz Cegielski
• Tadeusz Cymański
• Tadeusz Isakowicz Zaleski
• Tadeusz Isakowicz-Zaleski
• Tadeusz Mazowiecki
• Tadeusz Nalepa
• Tadeusz Pieronek
• Tadeusz Rolke
• Tadeusz Rydzyk
• Tadeusz Skorupa
• Tadeusz Sławek
• Tadeusz Wilecki
• Tadeusz Wrona
• tajemnica
• tajna historia
• talent
• talenty
• Tamir Rice
• tandeta
• Tarantino
• targi
• Targi ksiązki w Krakowie
• targi książki
• targi książki w Katowicach
• targi książki w Krakowie
• Targi Wydawców Katolickich
• Targowica
• Tarnawce
• tasmy
• tasmy Wprost
• taśmy
• taśmy Wprost
• Tatarstan
• tatuaż
• tatuaże
• Tauron Festival
• tchórzostwo
• teatr
• Teatr Powszechny
• Teatr Stary
• Teatr Śląski
• Teatr w Kaliszu
• techniki manipulacji
• Tele Polska
• Telekomunikacja Polska
• telewizja
• Telewizja Narodowa
• Telewizja Polska
• telewizja prywatna
• telewizja publiczna
• Telewizja Republika
• Telewizja Trwam
• Telok
• Tempo
• tenis
• Teologia Polityczna
• teorie spiskowe
• teraz my
• Terri Schiavo
• terror
• terroryzm
• terrroryzm
• testy
• teść
• Texas
• tęcza
• tęczowy bóg
• tęsknota
• The Beatles
• The Chosen
• The Doors
• The Economist
• The Great Hedge of India
• The New Yorker
• The News of the World
• The Police
• The Prisoner
• The Residents
• The Rolling Stones
• The Who
• Thick As A Brick
• Time Magazine
• Titanic
• Tjitse Dondorp
• tłumaczenia
• tłumaczenie
• TOK FM
• tolerancja
• Tom Cruise
• Tomasz Bazan
• Tomasz Beksiński
• Tomasz Bereźnicki
• Tomasz Dostatni
• Tomasz Grodzki
• Tomasz Hypki
• Tomasz Jastrun
• Tomasz Jaśkiewicz
• Tomasz Kalita
• Tomasz Kozłowski
• Tomasz Kwasniewski
• Tomasz Lenz
• Tomasz Lipiński
• Tomasz Lis
• Tomasz Mackiewicz
• Tomasz Mierzwiński
• Tomasz Nałęcz
• Tomasz Orłowski
• Tomasz Sakiewicz
• tomasz sekielski
• Tomasz Sianecki
• Tomasz Siemoniak
• Tomasz Sobierajski
• Tomasz Stańko
• Tomasz Terlikowski
• Tomasz Turowski
• Tomasz Węcławski
• Tomasz Wołek
• Tomasz Zubilewicz
• Tomasz Żyła
• Tomek Beksiński
• Tomek Laskus
• Tommy Edison
• Tony Malloth
• Toots Thielemans
• Top Model
• Tori Amos
• Toruń
• Torwar
• totalitaryzm
• totalna opozycja
• totolotek
• toyah
• toyah.pl
• Toyahowa
• tradycja
• Traktat Lizboński
• transformacja
• Triangle Shirtwaist
• Tricky
• trolle
• trolling
• trotyl
• Trójka
• trójmiasto
• trumny
• Trump
• Trybuna
• Trybunał Konstytucyjny
• Trynkiewicz
• trzech kumpli
• trzeci sektor
• Trzecia RP
• trzęsienie ziemi
• TSA
• Tucker Carlson
• TUiR Warta
• TV Republika
• TV Silesia
• TVN
• TVN Style
• tvn24
• tvn24.pl
• TVP
• tvp info
• TVP Poznań
• TVPInfo
• TVPiS
• Twarz
• twit-up
• Twitter
• twitup
• twórczość artystyczna
• Tygodnik Lisickiego
• tygodnik Polityka
• Tygodnik Powszechny
• Tygodnik Solidarność
• Tyniec
• Tyskie
• tysol.pl
• U-2
• ubecja
• uberman
• ubezpieczenia
• ubóstwo
• Ucho prezesa
• uchodźcy
• uczciwość
• uczenie
• ugotowani
• układ
• Układ Zamknięty
• ukraina
• ulica Krzywa
• Ulmowie
• umieranie
• umorzenie
• umowy śmieciowe
• unia europejska
• Unia Wolności
• Unitra
• uniwersytet
• Uniwersytet Śląski
• Uniwersytet Warszawski
• uniwersytety
• Unsound
• upa
• upadek
• upadek cywilizacyjny
• upadek państwa
• upał
• upały
• uporczywe leczenie
• Uprowadzenie Agaty
• Urke Nachalnik
• urodziny
• USA
• USOPAL
• ustawa
• Uważam Rze
• uzależnienia
• uzurpacja
• Vaclav Havel
• Van Morrison
• Victor Orban
• Viki Gabor
• Viktor Orban
• Villa Nuova
• vine
• Vineeta Gupta
• Viva
• Voice of Poland
• voodoo
• w polityce
• W Sieci
• W tyle wizji
• Wacław Oszajca
• wafelek za 99 groszy
• wakacje
• Waldemar Chrostowski
• Waldemar Frydrych
• Waldemar Kuczyński
• Waldemar Łysiak
• Waldemar Pawlak
• Walentynki
• Walerian Pańko
• walka
• Wałbrzych
• wampir z Bytowa
• Warka
• Warsaw Shore
• Warsaw Spire
• Warszawa
• warszawka
• Warszawska Gazeta
• Warszawskie Muzeum Archidiecezjalne
• Warszawskie Targi Książki
• warszawskie wystąpienie
• Warta Poznań
• warto rozmawiać
• wartości
• Watykan
• Wawel
• Wayne Wang
• Wąchock
• Wągrów
• wdzięczność
• Webb Sisters
• Wedel
• Weekend
• Wejchert
• wejściówki
• Welurowe Pantofle
• Wenanty Katarzyniec
• Wenderlich
• Wentzl Kraków
• Werner Herzog
• Weronika Klawonn
• Weronika Marczuk
• Weronika Pazura
• Wesele
• weto
• wezwani do tablicy
• wezwani doo tablicy
• wędliny
• Węgry
• wgospodarce.pl
• Whatever People Say I Am That's What I'm Not
• Who is America
• wiadomości
• Wiadomości TVP
• wiara
• Wiatr
• Widelec
• Wiech
• wieczność
• Wiedeń
• wiedza
• wiejski folklor
• Wielka Brytania
• wielka orkiestra świątecznej pomocy
• Wielkanoc
• wielki indyjski żywopłot
• Wielki Inkwizytor
• Wielki Piątek
• Wielki Post
• wielokulturowość
• Wieniedikt Jerofiejew
• wiernosć
• wierność
• Wiesław Bruzgo
• Wiesław Chrzanowski
• wiesław kot
• Wiesław Oszajca
• Wiesław Walendziak
• wieś
• Wietnam
• Wieża spadochronowa
• Więź
• Wigilia
• wikipedia
• Wiktor Skworc
• Wiktor Stribog
• Wiktor Zborowski
• Wild Wild Country
• Wilhelm Szewczyk
• will
• William Adams
• Wimbledon
• Wincenty Łaszewski
• windykacja
• wingsuit
• Winterhilfswerk
• wiosna
• Wirtualna Polska
• Wisława Szymborska
• Witalij Kałojew
• Witold Gadowski
• Witold Kieżun
• Witold Mrozek
• Witold Szabłowski
• witold waszczykowski
• wizerunek
• wizyta
• wizyta w Japonii
• wkręcanie
• wladza
• Władimir Putin
• Władimr Putin
• władyka
• Władysław Bartoszewski
• władysław frasyniuk
• Władysław Pasikowski
• Władysław Tomczyk
• Władysławowo
• władza
• własne zdanie
• własność
• Włodek Ciejka
• Włodzimierz Cimoszewicz
• Włodzimierz N.
• Włodzimierz Pawlik
• Włodzimierz Szczepański
• Włoszczowa
• wnuki
• woda utleniona
• wojciech cejrowski
• Wojciech Czech
• Wojciech Drozdowicz
• Wojciech Fibak
• Wojciech Giełżyński
• Wojciech Gil
• Wojciech Jabłoński
• Wojciech Jaruzelski
• Wojciech Kilar
• Wojciech Krolop
• Wojciech Kuczok
• Wojciech Lemański
• Wojciech Łączewski
• Wojciech Mann. Anna Gacek
• Wojciech Markert
• Wojciech Maziarski
• Wojciech Młynarski
• Wojciech Olszański
• Wojciech Orliński
• Wojciech Popiołek
• Wojciech Reszczyński
• Wojciech Roszkowski
• Wojciech Sadurski
• Wojciech Smarzowski
• wojciech staszewski
• Wojciech Sumliński
• Wojciech Waglewski
• Wojciech Wencel
• Wojciech Zimiński
• Wojciek Karolak
• Wojewódzki
• wojna
• Wojna Cristero
• wojna ideologiczna
• wojna kultur
• wojna na Ukrainie
• wojna papież Franciszek Shane MacGowan
• Wojna polsko-ruska
• wojna religijna
• wojna w umyśle
• wojna w w Wetnamie
• wojna w Wietnamie
• wojsko
• Wojsko Polskie
• Wojtek Smarzowski
• Wola
• Wola Zambrowska
• wolna wola
• wolność
• wolność Jarosław Kaczyński
• wolność słowa
• wolność wypowiedzi
• wolny rynek
• Wołanie
• wołyń
• Woodstock
• Woody Allen
• Woorstock
• workhouse
• World Trade Center
• WOSP
• wośp
• wpadki
• wpolityce.pl
• wpotylice.pl
• Wprost
• Wprost przeciwnie
• wrażliwość
• wrażliwość społeczna
• Wrocław
• Wroński
• wróżbita Maciej
• WSI
• wsparcie
• wspomnienia
• wspomnienie
• współ-czucie
• współczesność
• współczucie
• współpraca
• wstyd
• wsumie.pl
• wszechnica solidarności
• wszy
• Wszystkich świętych
• wściekłość
• wtbory 2015
• WTC
• wybaczenie
• Wyborcza
• wybory
• wybory 1989
• wybory 2007
• wybory 2010
• wybory 2015
• wybory do Sejmu
• wybory parlamentarne
• wybory parlamentarne 2015
• wybory prezydenckie
• wybory prezydenckie 2010
• wybory w USA
• wybpory 2015
• wybuch
• wybuch w Katowicach
• wychowanie
• wychowanie dzieci
• wychowanie seksualne
• wyczyn
• wydawnictwa
• wydawnictwo znak
• wydudać
• wyklształciuchy
• wykluczenie komunikacyjne
• wykop.pl
• wykształceni
• wykształcenie
• wymiar s[prawiedliwości
• wymiar sprawiedliwości
• wynagrodzenia polityków
• wynarodowienie
• wyobraźnia
• wyprzedaż
• wyrok
• wyrok na Kamińskiego
• Wysokie Obcasy
• wystąpienie telewizyjne
• wywiad
• wyzysk
• x. Ludwik Wciórka
• Yael Bartana
• Yellow Dog Democrat
• Yellow Dog Democrats
• youtube
• Z Mordoru
• zaangażowanie
• zabawki
• zabawny kuc
• zabobon
• zabobony
• zabory
• zabójstwa dzieci
• zabójstwo
• zabójstwo w Białej Podlaskiej
• zabójstwo w Białej Podlsakiej
• zabójstwo żołnierza
• Zabrze
• Zach Sobiech
• zacietrzewienie
• zaćmienie
• zaćmienie słońca
• Zaduszki
• zagadki
• zaginięcie
• zagrożenia
• zajob
• zaklamanie
• zakłamanie
• Zakopane
• zaleganie afektu
• zamach
• zamach stanu
• zamach w Bostonie
• zamach w Norwegii
• zamach w Smoleńsku
• zamek
• zamieszki
• zamość
• Zanussi
• Zapendowska
• zapomnienie
• zaprzaństwo
• zasady
• zasługi
• zaścianek
• Zatoka Sztuki
• zawiść
• zawodowcy
• zawodowstwo
• zazdrość
• Ząbkowice Śląskie
• Ząbkowska
• zbawienie
• Zbigniew Benbenek
• Zbigniew Bogucki
• Zbigniew Herbert
• Zbigniew Holdys
• Zbigniew Hołda
• zbigniew hołdys
• zbigniew janas
• Zbigniew Kuźmiuk
• Zbigniew Preisner
• Zbigniew Religa
• zbigniew romaszewski
• Zbigniew Stonoga
• Zbigniew Ścibor-Rylski
• Zbigniew Zapasiewicz
• Zbigniew Ziobro
• zbrodnia
• zbrodnie ukraińskie
• zburzenie Bastylii
• ZChN
• zdalne nauczanie
• zdarzenie
• zdrada
• zdrajca
• zdrajcy
• zdrowie
• Zdzisław Beksiński
• zemsta
• Zenek Martyniuk
• Zenon Martyniuk
• zepsucie
• zespół aspergera
• Zespół Downa
• zespół Edwardsa
• Zespół Parlamentarny
• Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk"
• zeszyty karmelitańskie
• zfałszowane wybory
• zgorszenie
• zielona energia
• ziemiaństwo
• Ziemkiewicz
• Ziemowit Gowin
• zima
• zima 1979
• Zimna Wojna
• Zjawa
• zjednoczona opozycja
• zjednoczona prawica
• Zjednoczone Emiraty Arabskie
• Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe
• zlo
• Złe Psy
• zło
• złodziejstwo
• Złota Ryba
• złotówka na Toyahuja
• Złoty Melon
• Zmartwychwstanie
• zmiana władzy
• Zmień Kraj Idź Na Wybory
• zmysły
• Znak
• znaki
• zniewolenie
• zniknięcie samolotu
• ZNP
• Zofia Osiejuk
• Zosia
• zrównoważony rozwój
• ZUS
• Zuzanna Falzmann
• Zuzanna i Kamil
• Zuzanna Kurtyka
• Zuzanna M
• Zuzanna M.
• Zuzia M
• związki partnerskie
• zwierzęta
• zwycięstwo
• zybory
• zycie
• Zygmunt Bauman
• Zygmunt Kałużyński
• Zygmunt Miernik
• Zyta Gilowska
• żaloba
• żałoba
• żart
• żart radiowy
• żebranina
• Żelewski
• żmierć
• Żołnierze Wyklęci
• żółte kamizelki
• żółty pies
• życie
• życie poczęte
• życie wieczne
• Życiński
• życzenia
• życzenia noworoczne
• życzenie smierci
• życzliwość
• żydokomuna
• żydostwo
• Żydzi
• żyletki
• żywioł
• żywopłot
• żywoty świętych
• Ебать ПиС

Zgłoś nadużycie

Polecane

• Baśń jak niedźwiedź

  Kolacja, żeniaczka, rzeź – pogadanka. I kilka nowych książek

  1 miesiąc temu
• Proszę Pani

  Jak rodziłam w Holandii cz. III - Plan porodu

  3 lata temu
• The Great British Blog

  Stiff Upper Lip (Essential Advice for Elite Englishmen)

  3 tygodnie temu
• W-wa Jeziorki

  Surviving the gloom

  6 dni temu

Na razie słuchaj starszych, bo mają więcej lat i mogą Cię często ustrzec od błędów i niebezpieczeństw strasznych. Nie oszukuj i nieożartowywuj nikogo. Nie strasz siostry, a opiekuj się nią. Śmiej się dużo, ale szczerze, nie złośliwie. Nie bądź mazgaj (chyba nie jesteś). Nie bądź sknera i pazerus, bo to nie przystoi. Nie bierz przykładu z brata starszego, dopóki nie stanie się godzien tego - Grzegorz Przemyk (1964-1983) w liście do swojego młodszego, przyrodniego brata

Obserwatorzy