Opakowanie zastępcze

Czytelnicy bloga, który prowadzę od paru już lat, znają tę moją wstydliwą tajemnicę, że jestem osobą kiepsko oczytaną i ten brak oczytania już tylko się pogłębia. Owo pogłębianie polega na tym, że o ile kiedyś, jeszcze w latach młodzieńczych, czytałem dużo, to w kolejnych latach zacząłem ograniczać się coraz bardziej do gazet, by ostatnio już nawet nie czytać nawet tych cholernych gazet. Wygląda na to, że ostatnio sytuacja stała się do tego stopnia dramatyczna, że jedyne teksty jakie przyjmuję, to te, które sam piszę, a i nawet to bardzo pobieżnie. I oto, proszę sobie jednak wyobrazić, ostatnio się ni stąd ni z owąd bardzo rozczytałem i dzisiejszy mój komentarz będzie swoistym przeglądem lektur.

Zaczęło się od tego, że otrzymałem zlecenie przetłumaczenia tekstu amerykańskiego autora Georga Friedmana, na temat geopolitycznej sytuacji krajów naszego rejonu, a więc Ukrainy, Rumunii, Mołdawii, Turcji, no i Polski. Friedman jest mi autorem oczywiście nieznanym, ale ponieważ, jak się dowiaduję, jego prace są przetłumaczone i do kupienia i w Polsce, muszę przyznać, że ta moja nieznajomość jest wyłącznie konsekwencją wcześniej wspomnianego nieoczytania. Zwiedza więc Friedman nasze okolice i w formie ni to dziennika, ni to historycznej rozprawki, ni to wreszcie rozprawy publicystycznej, przedstawia, jak on sobie wyobraża naszą obecną i przyszłą sytuację przy założeniu, ze wszyscyśmy się znaleźli w rosyjsko-niemieckich kleszczach i jest to stan, z którego prostego wyjścia nie ma. Niezwykle ciekawe są te teksty. Ja je tłumaczę na język polski, no i przy okazji sobie czytam.

Co więcej? A więc w międzyczasie, zdarzyło mi się też przeczytać artykuł w Rzeczpospolitej informujący nas o tym, że polski rząd, ze szczególnym uwzględnieniem ministra Rostowskiego, doprowadza Polskę do całkowitej finansowej zapaści, i że właśnie w związku z tym faktem, został ostatnio bardzo brutalnie zaatakowany przez trzech poważnych ekonomistów, na czele z Leszkiem Balcerowiczem. Akurat – muszą to tu zauważyć – jeśli idzie o niego, to dla mnie on jest poważnym ekonomistą o tyle o ile, ale ponieważ sprawa dotyczy środowiska, gdzie on poważnym ekonomistą oczywiście jest jak najbardziej, przyjmuję tu jego opinie poważnie.

Wreszcie, gdyby ktoś myślał, że ja wyłącznie albo czytam gazety, albo oglądam kolorowe fotografie z komentarzami poniżej, albo przeglądam jakieś teksty z Sieci, i się tym głupio chwalę, pragnę zauważyć jeszcze, że oprócz tego, przeczytałem coś prawdziwego. Mianowicie książkę. Otóż pani Toyahowa nagle sobie przypomniała o tym, że my chyba mamy w domu książkę Czesława Bieleckiego, wydaną jeszcze w roku 1990, a zatytułowaną „Z celi do celi – Listy do żony”. Po pewnych wytężonych poszukiwaniach, książka została odnaleziona, no i stąd się ostatecznie wzięło to, że ją wziąłem do ręki i przeczytałem.

A więc oto mamy trzy teksty, które jakimś niezwykłym trafem przeczytałem niemal w jednym czasie, i które, jeszcze jakimś bardziej niezwykłym cudem, sprowadziły się w mojej głowie do jednej ponurej i bardzo bolesnej refleksji. Refleksji o tym, że przyszedł czas, kiedy zacząć się wstydzić, to już i tak, jak na stan, do jakiego jako społeczeństwo daliśmy się doprowadzić, stanowczo za mało. A więc dziś o tym. O nas i o tym wstydzie, który udajemy wciąż, że nas nie dotyczy.

Zacznę od Rzeczpospolitej. Informacja podana przez ów dziennik, z powołaniem się i na tych trzech ważnych gospodarczych ekspertów, ale przecież nie tylko, mówi nam, że polski dług publiczny rośnie w bardzo szybkim tempie z dnia na dzień, a obecnie sięga już ponad 700, a może już prawie 800 miliardów złotych. Ja się kompletnie nie znam na tych sprawach, ale za to wiem, co to jest dług publiczny. Otóż dług publiczny to jest coś takiego jak dług osobisty, tyle że w skali państwa. Jeśli ja i moja rodzina jesteśmy zadłużeni w bankach, to dlatego, że w pewnym momencie zaczęliśmy wydawać więcej, niż zarabiać. Dopóki te kredyty spłacamy, nie jest najgorzej. Natomiast jeśli zamiast je spłacać, tylko ich sumę zwiększamy, zaczyna się robić niebezpiecznie, bo na końcu tej przygody jest zawsze już albo sznur, albo coś bardziej naturalnego. Jak się okazuje, Polska – jak twierdzą wspomniani specjaliści, z winy obecnego rządu – zmierza w stronę tego sznura, tyle że w skali całego narodu, a nie jednej biednej rodziny, zadłużonej przez nieroztropnego tatusia. Oto co przeczytałem w Rzeczpospolitej. Dla sprawiedliwości oceny i właściwego porządku, muszę dodać, że minister Rostowski twierdzi, że nie ma powodów do niepokoju, bo on ma na wszystko oko. Premier Tusk oczywiście się z tą oceną swojego ministra jak najbardziej zgadza.

Teraz o tym Amerykańskim publicyście. Otóż Friedman – powołując się na historię tej części świata i najróżniejsze precedensy – twierdzi, że nadzieje wyrażane przez niektórych, jakoby Niemcy nie miały w stosunku do Polski i innych krajów regionu złych intencji, natomiast Rosja była zbyt słaba, więc również wystarczająco łagodna, żebyśmy się mieli nią przejmować, to wyłącznie bezmyślna naiwność. Że bez silnej koalicji, o której kiedyś daremnie marzył Piłsudski, kiedy tworzył swoje plany odnośnie Międzymorza, zarówno Polska, jak i Ukraina, czy inne kraje skazane są na ostateczne skolonializowanie, tyle że w nowoczesnym, jak najbardziej politycznie akceptowalnym opakowaniu. Friedman zwiedził nasze kraje, spotykał się z ludźmi, dziennikarzami i z przedstawicielami władz i doszedł do wniosku, że sytuacja jest już naprawdę bardzo nerwowa. I że najwyższy już czas zacząć krzyczeć. Niezwykłe są te jego relacje. Kto ma ochotę, będzie mógł się z nimi zapoznać już niedługo na stronie http://www.geopolitics-europe.com/. Jeśli idzie o mnie, właśnie kończę tłumaczenie fragmentu o Polsce. Oto co pisze Friedman:

„W chwili obecnej Polska ekonomicznie radzi sobie niezwykle dobrze. Gospodarka się rozwija, i nie ma wątpliwości, że, jak na dziś, kraj ten jest liderem spośród wszystkich byłych państw satelickich. Jednak okres, gdy z Unii Europejskiej do Polski płynie strumień pomocy, nieuchronnie zbliża się ku końcowi, a już zza rogu wyłaniają się problemy choćby z systemem emerytalnym. Zdolność Polski do utrzymania swojej gospodarczej pozycji w skali Unii Europejskiej w najbliższych latach zostanie poddana poważnemu wyzwaniu. I wtedy może się zdarzyć, że kraj ten zostanie przesunięty do pozycji klienta.

Nie wydaje mi się, by Polacy mieli cokolwiek przeciwko temu, by zostać klientem, pod warunkiem, że będzie się ich dobrze i uczciwie traktować. Problem polega jednak na tym, że Niemcy, podobnie jak inne główne państwa Unii ani nie dysponują możliwościami, ani też nie bardzo im zależy na tym, żeby dbać o peryferie Unii akurat w stylu, który by owym peryferiom odpowiadał. Jeśli Polsce podwinie się noga, zostanie potraktowana przy użyciu dokładnie tych samych systemów kontroli, jakie zostały nałożone na Irlandię. W trakcie naszej rozmowy, pewien przedstawiciel polskich władz stwierdził, że dla niego tego typu perspektywy nie stanowią problemu. Kiedy wspomniałem o możliwej utracie przez Polskę suwerenności, odpowiedział, że są różne rodzaje suwerenności, i że na przykład utrata suwerenności budżetowej nie koniecznie musi oznaczać ograniczenia suwerenności państwowej.

Powiedziałem mu na to, że moim zdaniem on nie dostrzega wagi problemu. Zachowanie przez państwo prawa decyzji co do kształtu systemu podatkowego, czy dystrybucji pieniądza stanowi esencję państwowej niepodległości. Jeśli polskie państwo utraci te narzędzia, jedyne co mu pozostanie, to ewentualnie możliwość ogłaszania Ogólnopolskiego Miesiąca Kręcenia Lodów i podobnych obchodów. A wówczas inne kraje, zwłaszcza Niemcy, zajmą się za Polaków sprawami ich obronności, edukacji i całej reszty. Jeśli umieścimy budżet poza procesem demokratycznym, słowo ‘suwerenność’ można wyrzucić do kosza.”

A więc przetłumaczyłem ten fragment i na chwilę zaniemówiłem. Ktoś pomyśli, że pewnie z powodu tych lodów. To akurat też, bo to – przyznać trzeba – zbieżność niezwykła. Jednak to co na mnie zrobiło już autentyczne wrażenie, to ten „przedstawiciel polskich władz”. Ciekawe, prawda? Oto człowiek – jeden z tych ludzi, jeden z nich – przychodzi, i na uwagę o możliwej utracie przez Polskę suwerenności mówi, żeby mu nie zawracać głowy, bo przecież suwerenność suwerenności nierówna. Oni – Polak z Amerykaninem – sobie tam jeszcze przez jakiś czas rozmawiają, i jest nie mniej ciekawie, ale na razie to powinno nam wystarczyć. Resztę niedługo proszę czytać tam, gdzie prowadzi powyższy link.

No i wreszcie Czesław Bielecki. Ja o tym, kim jest Bielecki wiedziałem już znacznie wcześniej, jeszcze zanim on postanowił wystartować przeciwko Hannie Gronkiewicz-Waltz w wyborach na prezydenta Warszawy. I ta moja wiedza, mimo najróżniejszych kryzysów, kazała mi zawsze wierzyć, że jest on osobą wybitną. Dziś wpadliśmy na tę maleńką książeczkę z listami i oto czytam na okładce następującą informację: „Urodził się w 1948 r. w Warszawie. Architekt, grafik, publicysta, wydawca. Absolwent Politechniki Warszawskiej. Od 1979 r. współpracował z ‘Kulturą’ paryską, w której publikował pod pseudonimem Maciej Poleski. Autor ‘Ciągłości w architekturze’ i inicjator grupy twórczej ‘Dom i Miasto’. W 1982 r. założył podziemne wydawnictwo CDN. Będąc w konspiracji, założył z kolegami w 1984 r. spółkę projektową DiM’84. W 1986 r. przemycił z aresztu gryps z projektami na konkurs plakatu 40-lecia ‘Kultury’ i wygrał go. Więzień polityczny w latach 1968, 1983, 1985-86. W 1989 r. zainicjował powstanie spółki akcyjnej ‘Metropolis’, której celem jest rozwijanie terenów miejskich przez operacje nieruchomościowo-budowlane. Uczestnik Porozumienia Ponad Podziałami powstałego w 1989 r.”

No i są jeszcze różne osiągnięcia zawodowe i nie tylko, do roku 1990. O ewentualnej reszcie wiemy już skądinąd.

Ktoś powie, ze przecież to nic takiego. Weźmy takiego Lityńskiego, czy Wujca. Też mają nie byle jaką przeszłość. A Michnik? Ten to dopiero! Niech więc będzie i tak. Zajrzyjmy więc do środka. Cóż ten Bielecki tam pisze? To są, jak wskazuje sam tytuł, listy do żony, a więc w dużym stopniu osobiste adresy. Niemniej jest coś jeszcze. Bielecki w więzieniu czyta książki – strasznie dużo tych książek – uczy się języka angielskiego, tworzy jakieś słowniki, no i projektuje Warszawę. Nieustannie tworzy projekty architektoniczne Warszawy – „place, pasaże, rozbudowy budynków użyteczności publicznej”. Myśli wciąż o tej Warszawie i ją w swojej głowie i sercu zmienia. Żeby była piękniejsza i bardziej funkcjonalna. Warto wrócić do tej książki. Można w niej znaleźć człowieka niezwykłego. W pewnym sensie jedynego. Wyjątkowego. A ja sobie myślę, co z tego wszystkiego zostało w czasie niedawno przeprowadzonych wyborów na prezydenta Warszawy, w których Gronkiewicz –Waltz Bieleckiego rozgromiła? Rozpędziła go na cztery wiatry, jak jakiegoś przybłędę bez historii. Został tylko jakiś Czesław Bielecki – kandydat PiS-u. Człowiek – jakżeby inaczej! – Kaczyńskiego.

Warszawiacy uznali, że oni przyjmą wszystko – nawet tę kobietę; nawet ją; niech już będzie choćby i ona – byleby tylko nie jakiegoś pisiora. Niech szlag trafi wszystko. Niech to miasto diabli wezmą. Byle nie cholerny kaczysta. Mieszkam w Katowicach i mam swoje powody, żeby się za moje miasto wstydzić. Ale my tu mamy swojego Uszoka. On też był popierany przez Prawo i Sprawiedliwość. A tu, choć podobnie jak w Warszawie też się PiS-u nienawidzi – i tu uwaga do mojego kolegi Michała Dembińskiego – nikomu, poza najbardziej nieprzytomnej z nienawiści peowskiej młodzieży, nie przyszło do głowy o nim mówić, że to był kandydat PiS-u. Bo to nieprawda. Bo był Uszok, podobnie jak w Warszawie Czesław Bielecki, kandydatem niezależnym, tyle że przez PiS popieranym. Dlaczego? Bo zwyczajnie był najlepszy. I on wygrał, między innymi dlatego, że cokolwiek by mówić o Ślązakach, oni nie są samobójcami na gwizdnięcie. I my jakoś sobie z Uszokiem poradzimy. Warszawa natomiast przez kolejne cztery lata będzie musiała gnić pod rządami tej dziwnej kobiety. Warszawy sprawa. Mnie natomiast jest już tylko wstyd.

Podobnie jak mi jest wstyd za tych wszystkich, którzy już tak zgłupieli z tej durnej, bezdusznej propagandy, że im się stało już dokładnie wszystko jedno. Za tych, którzy, kiedy wyjdą któregoś dnia na ulicę i zostaną zaatakowani przez bandę pijanych żuli, którzy odbiorą im wszystko, co będą mieli przy sobie, a na dodatek każą im wrócić do domu po resztę, to oni posłusznie do domu wrócą, i za chwilę przybiegną i oddadzą im wszystko co mają. A jak któryś z nich powie „Przyprowadź pan jeszcze żonę i córkę”, to przyprowadzą. Byleby tylko ci żule ich zapewnili, że żaden z nich nie nazywa się Kaczyński, albo jakoś tak. Wstyd mi jak cholera. Czytam relację ze stanu polskiego wewnętrznego zadłużenia, słucham tego Amerykanina, jak mi opowiada, co się kotłuje w głowach przedstawicieli polskiego rządu, patrzę na tego Bieleckiego i na tę kobietę, która go rękoma Warszawiaków rozniosła w drobny mak, i wstydzę się.

Dziś dowiedziałem się, że polska prokuratura zbada sprawę niszczenia przez Rosjan wraku naszego samolotu. Tyle tylko, że – jak nas się lojalnie uprzedza – najpierw trzeba się będzie w tej sprawie skonsultować z prokuratorami rosyjskimi, żeby nam powiedzieli jak jest naprawdę. Rzeczpospolita doniosła, że Platformie wzrosło, a PiS-owi spadło. Igor Janke zameldował, że polska blogosfera się rozwija. Jest jak zwykle. Albo jeszcze lepiej – jak kiedyś. Szynka, panie. Szynka z drobiu. W opakowaniu zastępczym. Smacznego!

Powyższy tekst, tu w wersji nieco rozszerzonej, ukazał się w miniony piątek w Warszawskiej Gazecie