Brzezina

Ponieważ dziś i jutro mam tu pewne sprawy do załatwienia, nie będę przez ten czas wrzucał tu nic nowego, no ale żeby tak już nie zlekceważyć kompletnie ludzi, od których tyle dostaję, to wklejam Wam tu (i tylko tu) jeden z rozdziałów mojej książki o markach, dolarach i pewnym biustonoszu. Bardzo to piękna historia, w sam raz na te nerowe czasy i na ten piekny, późno-letni dzień. Bądźcie zdrowi.

     Podczas jednego z naszych wakacyjnych pobytów u pana Kurowskiego w Rycerce, rozmowa zeszła na Sławatycze, i opowiedziałem naszemu gospodarzowi o tym, jak to Dziadek miał piękny prostokąt brzozowego lasu, z równie pięknym kwadratem polany, które całym swoim sercem starannie pielęgnował, a które dla mnie – wówczas jeszcze dziecka – stanowiły coś bardzo bliskiego autentycznemu rajowi. Opowiedziałem mu o tym lesie, o tej łące i w końcu też o tym, jak to Dziadek się w końcu bardzo postarzał, stracił zdrowie i siły, no i w ciągu zaledwie paru lat z lasu nie zostało ani jedno drzewo.

     Rycerka to wieś położonych w górach,  a  więc konsekwentnie pan Kurowski, jako jej stały mieszkaniec, to najprawdziwszy góral, z całą tą tradycyjną góralską oprawą, z której przede wszystkim, już od pierwszego wejścia, można zobaczyć przydomowy tartak, a jednym z głównych tematów rozmów są tak zwane kubiki drewna. Kiedy on słyszał o tym, jak to mojemu dziadkowi okoliczni ludzie wycieli cały las, wpadł w szał, jakiego ani wcześniej ani już nigdy później obserwować nie miałem okazji. To wtedy, prawdopodobnie po raz pierwszy raz w życiu zrozumiałem, jak świętą rzeczą jest to coś, co nosi tradycyjną nazwę własności.  

      Bardzo był na tych złodziei zły nasz gospodarz Stefan Kurowski i myślę, ze gdyby dziś – o ile on oczywiście jeszcze żyje – ktoś mu przypomniał naszą rodzinę, to on by nas kojarzył tylko z tą historią. Historią o tym, jak to pewien stary człowiek na Górnym Podlasiu miał piękną brzezinę, i kiedy pod koniec życia zaniemógł, mu tę brzezinę drzewo po drzewie okoliczni mieszkańcy rozkradli.

      Właśnie tak. Brzezinę. Moja obsesja na punkcie tamtego lasu z dzieciństwa jest tak silna, że ile razy na przykład mam okazję oglądać wspaniały film Andrzeja Wajdy pod tym właśnie tytułem, widzę las mojego dziadka. Nie był to duży las. Dziś mi jest oczywiście bardzo trudno powiedzieć, ile tam trzeba było zrobić kroków, by przejść go całego wzdłuż i wszerz, zwłaszcza że kiedy tam spędzałem czas, byłem bardzo małym dzieckiem i wszystko siłą rzeczy wydawało się większe i bardziej nieprzeniknione, jednak faktem jest, że już nawet i wtedy wiedziałem, że to nie jest duży las. Ot taki zwykły prostokąt lasu, jakie możemy spotkać wszędzie na tamtych terenach.

      Jeździliśmy tam oczywiście na grzyby, a przez to, że obok był jeszcze ów kwadrat łąki, każdego roku przychodził czas, kiedy trzeba było się tam pojawić i uczestniczyć w tak zwanych sianokosach, i w tym co później nieuchronnie następowało, w grabieniu i zbieraniu tego co zostało skoszone i wywożeniu do wykorzystania już w domu, na gospodarstwie. Pamiętam, że te wyjazdy miały niezmiennie bardzo uroczysta oprawę, a więc zabieraliśmy ze sobą kanapki, ugotowane na twardo jajka, ogórki, pomidory, no i – co może i najważniejsze – herbatę z cytryną w butelkach po jakimś winie, zawsze zatkaną zrobionym z gazety korkiem. Wszędzie panował odpowiedni upał, dorośli pracowali przy sianie, a my, czyli ja z moim kuzynem Józkiem, albo próbowaliśmy zbierać grzyby, albo najskuteczniej jak tylko było można, zbijaliśmy bąki.

      Do dziś nie wiem, jakie było tego wytłumaczenie, ale, gdy idzie o grzyby, lasy, które rosły w pobliżu były bardzo zdecydowanie wyspecjalizowane. W naszym lesie rosły głównie prawdziwki, w lesie z jednej strony kurki, a w lesie nieco dalej tak zwane kraśniaki. No i oczywiście, jak to dzieci, mieliśmy zwyczaj, by je wszystkie nazywać, czy to Prawdziwkowem, czy to Kraśniakowem, czy wreszcie Kurkowem.

      Ja zdaję sobie jak najbardziej sprawę z tego, jak są powszechnie odbierane opowieści wędkarzy, czy grzybiarzy odnośnie ich niewiarygodnych osiągnięć, jednak skoro już opowiadam o tej mojej brzezinie, a nie chciałbym opuścić ani jednego wartego wspomnień elementu, nie mam wyjścia i muszę wspomnieć o pewnym niezwykłym grzybobraniu, które zapisało się w mojej pamięci.

      Otóż któregoś dnia we dwójkę z moim kuzynem – do dziś zresztą moim wielkim przyjacielem –  wzięliśmy niewielki woreczek, który nam z reguły służył do grzybobrań, wsiedliśmy na rowery i pojechaliśmy na Poręby, co stanowiło wówczas tradycyjną nazwę owego świętego miejsca. Pochodziliśmy po tym lesie, znaleźliśmy parę grzybów, następnie zwiedziliśmy lasy okoliczne, potem wróciliśmy do naszego Prawdziwkowa, pokręciliśmy się jeszcze przez chwilę i ruszyliśmy do domu. I oto przy samym wyjściu, natrafiliśmy na najprawdziwszy wysyp najprawdziwszych, nomen omen, prawdziwków. Pamiętam, że niemal wszystkie były raczej nieduże, często jeszcze ledwo co brązowe, i było ich tak strasznie duzo, że zbierając je nawet nie musieliśmy się podnosić z kolan. Napchaliśmy nimi caly ten nasz woreczek… no i w tym momencie zaczął się kłopot, bo ich było jeszcze bardzo dużo, a myśmy nie mieli w co ich zbierać.

       Zaczęliśmy więc następnie z nich wrzucać do kapturów naszych kurtek, a kiedy i te kaptury już nie wystarczały, zdjęliśmy koszule i zrobiliśmy z nich takie zawiniątka, które też napełniliśmy grzybami. Wreszcie, kiedy już nie umieliśmy wpaść na żaden nowy pomysł, z bólem serca na resztę machnęliśmy ręką i wróciliśmy do domu.

       Powiem szczerze, że nie bardzo wiem, czemu ze wszystkich moich dziecięcych wspomnień z pobytu w Sławatyczach, to grzybobranie zapamiętałem tak dokładnie. Myślę, że to ów nastrój obfitości tak mnie dziwnie ustawił. Jak tamten sen, również jeszcze z tamtych czasów, jak to mam te swoje pięć, czy osiem lat, idę sobie brzegiem Bugu i co chwila gdzieś w trawie znajduję zgubione przez kogoś pieniądze. Tu jakaś złotówka, a tu pięć złotych, tu znowu jeszcze dwa złote – a wszystko tylko dla mnie. Na lody. I na nic więcej. I tylko dla mnie.

       Dziś już po mojej Brzezinie nie ma jednego śladu. Ani drzewa, ani krzaczka. Ani nawet wspomnienia. Byłem tam jakiś czas temu, i powiem szczerze, że nie potrafiłem nawet uczciwie rozpoznać, gdzie on wtedy, ów las, sobie tak pięknie rósł. Zupełnie jakby mi się coś poprzestawiało w głowie i zaszedłem w jakieś kompletnie obce sobie miejsce. Okropne. Naprawdę okropne. Jak jakiś cholera uniwersytet, czy co?

Podczas jednego z naszych wakacyjnych pobytów u pana Kurowskiego w Rycerce, rozmowa zeszła na Sławatycze, i opowiedziałem naszemu gospodarzowi o tym, jak to Dziadek miał piękny prostokąt brzozowego lasu, z równie pięknym kwadratem polany, które całym swoim sercem starannie pielęgnował, a które dla mnie – wówczas jeszcze dziecka – stanowiły coś bardzo bliskiego do autentycznego raju. Opowiedziałem mu o tym lesie, o tej łące, i w końcu też o tym, jak to Dziadek się w końcu bardzo postarzał, stracił zdrowie i siły, no i w ciągu zaledwie paru lat z lasu nie zostało ani jedno drzewo.

     Rycerka to wieś położonych w górach,  a  więc konsekwentnie pan Kurowski, jako jej stały mieszkaniec, to najprawdziwszy góral, z całą tą tradycyjną góralską oprawą, z której przede wszystkim, już od pierwszego wejścia, można zobaczyć przydomowy tartak, a jednym z głównych tematów rozmów są tak zwane kubiki drewna. Kiedy on słyszał o tym, jak to mojemu dziadkowi okoliczni ludzie wycieli cały las, wpadł w szal, jakiego ani wcześniej ani już nigdy później obserwować nie miałem okazji. To wtedy, prawdopodobnie po raz pierwszy raz w życiu zrozumiałem, jak świętą rzeczą jest to coś, co nosi tradycyjna nazwę własności.  

      Bardzo był na tych złodziei zły nasz gospodarz Stefan Kurowski i myślę, ze gdyby dziś – o ile on oczywiście jeszcze żyje – ktoś mu przypomniał nasza rodzinę, to on by nas kojarzył tylko z tą historią. Historią o tym, jak to pewien stary człowiek na Górnym Podlasiu miał piękną brzezinę, i kiedy pod koniec życia zaniemógł, mu tę brzezinę drzewo po drzewie okoliczni mieszkańcy rozkradli.

      Właśnie tak. Brzezinę. Moja obsesja na punkcie tamtego lasu z dzieciństwa jest tak silna, że ile razy na przykład mam okazję oglądać wspaniały film Andrzeja Wajdy pod tym właśnie tytułem, widzę las mojego dziadka. Nie był to duży las. Dziś mi jest oczywiście bardzo trudno powiedzieć, ile tam trzeba było zrobić kroków, by przejść go całego wzdłuż i wszerz, zwłaszcza, ze kiedy tam spędzałem czas, byłem bardzo małym dzieckiem i wszystko siłą rzeczy wydawało się większe i bardziej nieprzeniknione, jednak faktem jest, ze już nawet i wtedy wiedziałem, że to nie jest duży las. Ot taki zwykły prostokąt lasu, jakie możemy spotkać wszędzie na tamtych terenach.

      Jeździliśmy tam oczywiście na grzyby, a przez to, że obok był jeszcze ów kwadrat łąki, każdego roku przychodził czas, kiedy trzeba było się tam pojawić i uczestniczyć w tak zwanych sianokosach, i w tym co później nieuchronnie następowało, w grabieniu i zbieraniu tego co zostało skoszone i wywożeniu do wykorzystania już w domu, na gospodarstwie. Pamiętam, że te wyjazdy miały niezmiennie bardzo uroczysta oprawę, a więc zabieraliśmy ze sobą kanapki, ugotowane na twardo jajka, ogórki, pomidory, no i – co może i najważniejsze – herbatę z cytryną w butelkach po jakimś winie, zawsze zatkaną zrobionym z gazety korkiem. Wszędzie panował odpowiedni upał, dorośli pracowali przy sianie, a my, czyli ja z moim kuzynem Juzkiem, albo próbowaliśmy zbierać grzyby, albo najskuteczniej jak tylko było można, zbijaliśmy baki.

      Do dziś nie wiem, jakie było tego wytłumaczenie, ale, jak idzie o grzyby, lasy, które rosły w pobliżu były bardzo zdecydowanie wyspecjalizowane. W naszym lesie rosły głównie prawdziwki, w lesie oz jednej strony kurki, a w lesie nieco dalej tak zwane kraśniaki. No i oczywiście, jak to dzieci, mieliśmy zwyczaj, by je wszystkie nazywać, czy to Prawdziwkowem, czy to Kraśniakowem, czy wreszcie Kurkowem.

      Ja zdaję sobie jak najbardziej sprawę z tego, jak są powszechnie odbierane opowieści wędkarzy, czy grzybiarzy odnośnie ich niewiarygodnych osiągnięć, jednak skoro już opowiadam o tej mojej brzezinie, a nie chciałbym opuścić ani jednego wartego wspomnień elementu, nie mam wyjścia i musze wspomnieć o pewnym niezwykłym grzybobraniu, które zapisało się w mojej pamięci.

      Otóż któregoś w dwójkę z moim kuzynem – do dziś zresztą moim wielkim przyjacielem –  wzięliśmy niewielki woreczek, który nam z reguły służył do grzybobrań, wsiedliśmy na rowery i pojechaliśmy na Poręby, co stanowiło wówczas tradycyjną nazwę owego świętego miejsca. Pochodziliśmy po tym lesie, znaleźliśmy parę grzybów, następnie zwiedziliśmy lasy okoliczne, potem wróciliśmy do naszego Prawdziwkowa, pokręciliśmy się jeszcze przez chwilę i ruszyliśmy do domu. I oto przy samym wyjściu, natrafiliśmy na najprawdziwszy wysyp najprawdziwszych, nomen omen, prawdziwków. Pamiętam, że niemal wszystkie były raczej nieduże, często jeszcze ledwo co brązowe, i było ich tak strasznie duzo, ze zbierając je nawet nie musieliśmy się podnosić z kolan. Napchaliśmy nimi caly ten nasz woreczek… no i w tym momencie zaczął się kłopot, bo ich było jeszcze bardzo duzo, a mysmy nie mieli w co je zbierać.

       Zaczęliśmy więc nastepne z nich wrzucać do kapturów naszych kurtek, a kiedy io te kaptury już nie wystarczały, zdjęliśmy koszule i zrobiliśmy z nich takie zawiniątka, które też napełniliśmy grzybami. Wreszcie, kiedy już nie umieliśmy wpaść na żaden nowy pomysł, z bólem serca na resztę machnęliśmy ręką i wróciliśmy do domu.

       Powiem szczerze, ze nie bardzo wiem, czemu ze wszystkich moich dziecięcych wspomnień z pobytu w Sławatyczach, to grzybobranie zapamiętałem tak dokładnie. Myślę, że to ów nastrój obfitości tak mnie dziwnie ustawił. Jak tamten sen, również jeszcze z tamtych czasów, jak to mam te swoje pięć, czy osiem lat, idę sobie brzegiem Bugu i co chwilę gdzieś w trawie znajduję zgubione przez kogoś pieniądze. Tu jakaś złotówka, a tu pięć zloty, tu znowu jeszcze dwa złote – a wszystko tylko dla mnie. Na lody. I na nic więcej. I tylko dla mnie.

       Dziś już po mojej brzezinie nie ma jednego śladu. Ani drzewa, ani krzaczka. Ani nawet wspomnienia. Byłem tam jakiś czas temu, i powiem szczerze, ze nie potrafiłem nawet uczciwie rozpoznać, gdzie on wtedy, ów las, sobie tak pięknie rósł. Zupełnie jakby mi się coś poprzestawiało w głowie i zaszedłem w jakieś kompletnie obce miejsce. Okropne. Naprawdę okropne. Jak jakiś cholera uniwersytet, czy co?

        

Wspomniana książka dziś niestety jest już tylko do kupienia w księgarni pod adresem www.basnjakniedzwiedz.pl, no ale czemu nie? To jest też zaledwie parę kliknięć stąd.