Ogień

Święto Wszystkich Świętych jest, jak się zdaje jedynym powszechnie obchodzonym świętem w Polsce, gdzie większość zainteresowanych ma w głowie kompletny chaos. Jak się dobrze zastanowić, to nawet Święta Bożego Narodzenia, i to również w tych ostatnich, bardzo nowoczesnych czasach, obchodzone już tak mniej więcej od listopada, co by nie mówić o tej całej idiotycznej dekoracji, tych Mikołajach i bombkach, nie odchodzą jakoś szczególnie dramatycznie od pierwotnej idei, a więc informacji, ze Bóg się nam narodził i od tego momentu nic nie jest takie jak było. Jak idzie o Wszystkich Świętych, mamy poważne zmartwienie. Dla większości obywateli, ten dzień to tak zwane Święto Zmarłych, a więc okazja, żeby pójść na groby i sobie pogadać w towarzystwie dawno niewidzianych krewnych i znajomych, ewentualnie zrobić ten wysiłek i przypomnieć sobie, że prędzej czy później trzeba będzie kopnąć w kalendarz. O Świętych, a już z całą pewnością o Wszystkich Świętych, by nie wspomnieć o tych Świętych, o których pies z kulawą nogą nie pamięta, nikomu już do głowy nie przyjdzie, żeby pomyśleć.

Dostaliśmy wczoraj od Księdza długi wpis, który był w sposób oczywisty napisany z okazję tego dnia, i ciekawe że o grobach i o naszych zmarłych słowa tam nie było. Wręcz przeciwnie, dużo tam się czuło powiewu zycia, a jak wziąć jeszcze pod uwagę tytuł, a więc tę wieczność, to można by było dojść do wniosku, że właściwie naprawdę jest na co liczyć. Kto wie, czy w pewnym momencie, dzięki tej historii nie zrobiło się tak ciepło, że nawet banda tych pajaców przebranych za dynie przestała irytować, lecz wyłącznie budzić pełne pobłażliwości współczucie.

No i mija dziś dzień kolejny. Dzień Zaduszny. A więc dzień, kiedy nagle można z pełną mocą poczuć powiew tej śmierci. Czystej, niewzruszonej, niepojętej śmierci. Ja go wprawdzie już poczułem wczoraj, a ponieważ – co już zostało tu odpowiednio wcześniej wspomniane – dni były naprawdę prześliczne, może i jeszcze dzień wcześniej, a może jeszcze wcześniej, ale dziś wciąż jestem lekko rozdygotany. Trochę za bardzo.

Cmentarz który uważam za swój, a więc cmentarz w Katowicach na ulicy Sienkiewicza, jest wprawdzie nie tak wielki, sławny i pełen emocjonujących miejsc jak cmentarze w innych miejscach Polski, ale nikt nam nie zarzuci, że nie ma tu czego odwiedzać. Jest tu na przykład grób Zbigniewa Cybulskiego – aktora. Jest na tym moim cmentarzu pochowany Alfred Szklarski – pisarz, któremu pani Rowling nie dorasta do pięt. Jest Jerzy Duda Gracz – artysta malarz. Jest piękny czarny nagrobek żony Wojciecha Kilara, a obok miejsce puste, czekające na ten miejmy nadzieję bardzo odległy dzień. Od niedawna jest tu pochowana pani senator Bochenek, której życie zostało zmasakrowane przez smoleńską mgłę. Mnóstwo jest tu grobów ludzi, którzy zmarli, a którzy byli ważni nie tylko dla najbliższych. Są tu groby obłożone kwiatami i świeczkami, ale też groby zapomniane, często z wymalowanym napisem ‘do likwidacji’. Widziałem wczoraj coś, co przypominało grób tylko przez to, że zatopione w czarnej ziemi leżały jakieś połamane kamienie z trudem przypominające krzyż, bez żadnego nazwiska, z ledwo widocznym napisem 1916, i trzy świeże, nie wiadomo przez kogo zapalone świece…

Ale na tym moim cmentarzu znalazłem jeszcze w sobotę miejsce, które już odwiedziłem czterokrotnie i które będę już odwiedzał zawsze. Miejsce, które zrobiło na mnie takie wrażenie, że autentycznie do dziś nie mogę się pozbierać. I ja i moja żona i dzieci. Mam na myśli tonący w kwiatach i świecach grób siedemnastoletniej dziewczynki, zmarłej w styczniu 2008 roku, a więc już niemal trzy lata temu na białaczkę. Grób, jak mówię, jest cudowanie ozdobiony kwiatami i palącymi się wciąż świeczkami, a na płycie wypisany jest tekst, który już dziś znam na pamięć. Tekst, którego nie mogę zapomnieć i zapomnieć nie chcę. Tekst absolutnie porażający.

Wczoraj, pod rekolekcjami księdza Paddington, nasz marynarz, zaznaczył w swym komentarzu, że jest osobą niewierzącą, i prosił Księdza, żeby mu coś w tej sprawie powiedział – swoją drogą, co za nieszczęśnik z tego Bartosia, kiedy w swoim opętaniu wciąż utrzymuje, że PiS to wyłącznie pobożne babcie od Rydzyka – a ja natychmiast pomyślałem, że napiszę ten tekst. I dla siebie i dla innych i dla mojego niewierzącego przyjaciela z Gdyni. Dlaczego? Dlatego, że jestem najszczerzej i najgłębiej przekonany, że to co jest napisane na tym nagrobku, to głos Boga. To jest to, co trochę żartobliwie za panią Toyahową – nazwałem w jednym z wcześniejszych wpisów truskawką. Truskawką w swej unikalnej, wyjątkowej i niepowtarzalnej fizyczności.

Nigdy wcześniej nie słyszałem o tej dziewczynce, która zmarła w Katowicach tamtej zimy. Nie mówiono o niej w telewizji, nie organizowano na jej rzecz ogólnopolskiej pomocy. Nie została bohaterem. Po prostu któregoś dnia zmarła na białaczkę. Dziś, kiedy szukamy od paru dni czegokolwiek o niej w Sieci, jedynie najmłodszej Toyahównie udało się trafić na informację, do jakiego gimnazjum ona chodziła i ze miała drugą najwyższą średnią – 5,6 – w szkole. Że zdobyła jakąś nagrodę w konkursie na baśń,. Że brała udział w jakichś konkursach przedmiotowych. I tyle. Nawet nie ma słowa o tym, że zmarła. Wiemy, ze skończyła to gimnazjum, domyślamy się, że musiała pójść do jakiegoś liceum – pewnie jednego z tych bardziej ambitnych – i zaraz potem zmarła. I tyle. No i widzimy ten grób. Od trzech lat tonący w kwiatach, i płonący blaskiem tych świec, jakby to ona, a nie kto inny, na oczach oszołomionego świata, zmarł niedawno w tej smoleńskiej katastrofie.

Cóż takiego się stało? Kto to taki umarł? Kim było to dziecko? Kto je tak kochał?

I czytamy tę inskrypcję. To nie są słowa poety. To nie mądrości wielkich filozofów. To nie wyjątek z mądrej ksiązki. To parę zdań napisanych przed śmiercią przez kogoś, kto wie, że to już koniec. Nie wiem, co powie na to Don Paddington, ale dla mnie to słowa Boga:

„Mam problem, bo w moim zyciu biologia rywalizuje z chemią.

Hoduję blasty, a jednocześnie poddaję się chemicznym doświadczeniom.

Kiedyś myślałam, że można łączyć pasje, na przykład religię z fizyką.

Teraz wiem, że trzeba na to więcej czasu.

Że trzeba czasem umrzeć w przerwie między lekcjami”.

Truskawki, blasty, lekcje, pasje…

Tak, Mój Drogi Marynarzu. Czy widzisz ten ogień?