Szare towarzystwo z Fejsa

Kiedy się to zdarzyło, sprawę zlekceważyłem. Zlekceważyłem, bo w ogóle tak jestem skonstruowany, że rzeczy do mnie docierają zwykle po pewnym czasie. Poza tym, mimo że – jak wszystkim wiadomo – jestem moherowym faszystą i tropicielem wszelkiego autoramentu spisków, w owo tropicielstwo nie angażuję się aż tak, jak niektórzy mogliby przypuszczać. Jeśli mam do wyboru spisek i jego brak – wybieram zawsze to drugie. A więc przypadek, lub nawet jeżeli plan, to bardzo niegroźny i nic nie znaczący.

No ale w końcu padło i na mnie. Otóż wczoraj otrzymałem mail od jednego z naszych blogowych przyjaciół, który uprzejmie zaproponował mi, bym dołączył do jego Facebooka. Ponieważ, jak już niektórzy mieli okazję się dowiedzieć, ta cywilizacyjna rozrywka nie jest już od pewnego czasu moim udziałem, co zostało w pewnym sensie na mnie wymuszone troską o dobro moje i mojej rodziny, napisałem wspomnianemu koledze, że, jeśli idzie o Facebooka, ja akurat od pewnego czasu już nie biorę udziału w tej zabawie. On to oczywiście natychmiast zrozumiał, natomiast to co mi wciąż kazało pozostać w temacie, to fakt, że pod zapraszającym mnie mailem, znalazłem sześć zaproszeń już od samego Facebooka. Trzy z nich były dość oczywiste. Mianowicie Facebook uznał, że ja „mogę znać” mojego syna, jedną z moich córek i córkę jednego z moich bliskich kolegów, z którą utrzymuję taki sobie kontakt. Oprócz nich pojawił się jakiś człowiek, którego akurat sobie nie przypominam, no ale skoro Facebook pisze, ze ja go „mogę znać”, to równie dobrze może się okazać, że ja go nie znam.

To co mnie jednak zdziwiło – najpierw, jak mówię, przelotnie – a później, z każdą chwilą coraz mocniej, to dwa kolejne nazwiska. Otóż jedno z nich, to jest człowiek, którego uczyłem jakieś dziesięć lat temu i z którym mogłem mieć – choć akurat tego nie pamiętam – jakąś skromną mailową wymianę w tamtych latach. Drugie z nich jest jeszcze ciekawsze. Otóż też mniej więcej w tamtym czasie kupowałem coś przez Internet. Człowiekiem, z którego zasobów przez chwilę korzystałem, był pewien Anglik, z którym wymieniłem może dwa, a może trzy maile. Nic takiego. Normalne, gdzie mieszkasz, kim jesteś i pozdrowienia. Ale jak mówię, to było tak dawno, że gdybym miał częstszy zwyczaj nawiązywania internetowych wiadomości, pewnie bym jego nazwiska nawet nie zapamiętał. A tu nagle czytam wiadomość od Facebooka, że oni sobie pomyśleli, że ja go „mogę znać”.

Zobaczyłem te dwa nazwiska i pomyślałem najpierw, że pewnie oni mnie wciąż mają gdzieś w pamięci swojego komputera i że to dziwne, a później, że patrzcie państwo, jak ten Facebook jest dobrze zorientowany. No ale minęło parę godzin, a ja dalej się zastanawiałem, jak to się stało, że do mnie wysyła wiadomość kolega z bloga, a Facebook dołącza do niej wspomnienie – moje wspomnienie – sprzed niemal już dziesięciu lat. Zapytałem więc młodego Toyaha, co on o tym sądzi. On najpierw też nie wykazał zainteresowania. Uznał, że pewnie oni są jakoś zsynchronizowani z Onetem, a ponieważ ja mam od wielu lat konto właśnie na Onecie, to automatycznie wykryli moje jakieś stare maile. No ale przede wszystkim, ja przez dziesięć lat wysłałem i otrzymałem tysiące maili od ludzi, których kiedyś bardziej lub mniej, lub jeszcze mniej znałem, a o których dziś nawet nie mam pojęcia, czy żyją. Dlaczego dziś Facebook nagle mi przypomina tych dwóch? I w ogóle, czemu mi przypomina kogokolwiek z tak zapadłej przeszłości. I jak on to robi, że jest w stanie przypominać mi o czymś, czego ja już niemal nie pamiętam?

To nie może chodzić o mój komputer. Od tamtych lat zmieniałem sprzęt wraz z całą jego możliwą zawartością kilkakrotnie. Domyślam się, że ci dwaj robili to nawet częściej, więc też chyba winowajcą nie są ich komputery. Pozostaje ten Onet, lub – może jeśli idzie o tego Anglika – jakiś jego tamtejszy operator. No ale – dalej dociekam – jeśli Facebook sprzężony jest z tymi internetowymi systemami i automatycznie uzyskuje dane o tak drobnych wymianach sprzed dziesięciu już lat, to znaczy, że z jednej strony Onet i wszyscy inni zachowują na wieczną pamiątkę wszystkie informacje dotyczące każdego najmniejszego głupstwa z całej swojej historii, a jednocześnie każde tego typu głupstwo staje się automatycznie własnością organizacji – bo wygląda na to, że to jest prawdziwa Organizacja – takiej jak Facebook. Po co, dlaczego, jak, i na jakiej zasadzie? No a jeżeli oni wiedzą to, to czego nie wiedzą? A jeżeli czegoś nie wiedzą, to czy to znaczy, że wiedzieć nie mogą, czy że nie chcą, czy może że chcą, tyle że akurat nie teraz?

Są to pytania, które mnie akurat szczególnie nie dręczą. I też pytania, od odpowiedzi na które – akurat jeśli idzie o mnie – jak sądzę nie zależy nic. Moje życie jest tak zbudowane, że jedyna rzecz, jaka może dla mnie mieć znaczenie ostateczne, to tylko to, że ono prędzej czy później musi się skończyć. A jeśli idzie o codzienność, to moje wszelkie zmartwienia są związane albo z bezpośrednim losem mojej rodziny, albo siłą rzeczy moim. A on akurat nie jest w rękach ani Facebooka, ani Banku Światowego, ani nawet za bardzo Donalda Tuska i jego ferajny.

Weźmy nasze zdrowie. Gdybym ja był jakimś ważnym biznesmenem, albo politykiem, to ludzie ze służb specjalnych mogliby mnie zechcieć otruć, a moje dzieci uprowadzić. Gdybym był prezesem jakiejś ważnej spółki, Facebook mógłby moim nieprzyjaciołom dostarczyć jakieś moje stare maile i mnie w ten sposób próbować zniszczyć. Nawet gdybym był – tak jak i dziś jestem – nikim, ale za to miałbym za sobą jakąś bujną przeszłość na poziomie drągów i dziwek, to być może warto by było poszperać w starych śmieciach. Ja jednak jestem kim jestem, a ponieważ w dodatku moja jedyna publiczna działalność polega na prowadzeniu tego bloga, jeśli ktoś mi chce zrobić krzywdę już ma mnie na widelcu. W dodatku, z przyczyn o których tu już pisałem, sprawianie mi kłopotów i tak System już skutecznie przekazał w ręce ludzi którzy mnie otaczają, a więc tak zwanych współobywateli. A więc, jak się już przekonałem, w celu doprowadzenia mnie do finansowej ruiny, nie trzeba angażować Facebooka. No powiedzmy – trochę. Ale z pewnością nie jego głębokiej części systemowej.

A zatem kiedy dziś widzę, że Facebook wie, z kim ja prowadziłem nicnieznaczące rozmowy w roku 2000 i się w dodatku tą wiedzą przede mną chwali, nie czuję zaniepokojenia. Nie czułbym też tego niepokoju nawet wtedy, gdybym zamiast z jakimś nieznanym mi Anglikiem, te maile pisał z posłem Węgrzynem. W końcu dziesięć lat temu nawet on nie był kimś, na kogo należy uważać… No dobra, niech będzie, że nie z Węgrzynem, ale z Tomczykiewiczem. Natomiast to, że nie ma we mnie niepokoju, nie musi oznaczać, że cała ta sytuacja mnie nie interesuje. Bo interesuje mnie bardzo. To co chcę mianowicie wiedzieć, to czy przypadkiem nie jest przypadkiem tak, że ten mały, nicnieznaczący incydent świadczy o czymś znacznie większym i dużo poważniejszym, niż to że ja żeby przeżyć kolejny miesiąc muszę liczyć na ludzi, którzy czytają te słowa. Czy nie jest tak, że właśnie to drobne, i w gruncie rzeczy śmieszne, zdarzenie, nie pokazuje nam bardzo wyraźnie, jakie są powody tego, że dziś w Polsce – choć przecież nie tylko – jest jak jest. A jest tak, że na poziomie znacznie wyższym niż my się dziś znajdujemy, ludzie są tak straszliwie spanikowani, tak splątani, tak ubezwłasnowolnieni, jak chyba nigdy dotąd. Że na poziomie, który my możemy ewentualnie dostrzec przez szybę telewizora, panują wyłącznie strach, kłamstwa i wymuszenie. Że ci, którzy jeszcze nie tak dawno byli zwykłymi, miłymi, Bogu ducha winnymi ludźmi, dziś gotowi są sprzedać własną matkę, byleby… właśnie co? To jest to pytanie. Byleby co?

I pomyśleć tylko, że taki drobiazg, jak zaproszenie z Facebooka, może uruchomić tak interesującą falę refleksji.