O skakaniu przez mury, o zatrzymywaniu tramwajów i o przygnębieniu końca lata

Nie spodziewałem się, że kiedykolwiek nas to spotka, ale kiedy młodszy Toyah wreszcie popadł w przygnębienie, to okazało się nie być to standardowe, znane wszystkim przygnębienie typu ‘Benjamin Braddock’, a zatem – „martwię się swoją przyszłością”, ale to straszne przygnębienie, jakie nas wszystkich od czasu do czasu dotyka, kiedy wiemy, że takie pojęcia jak prawo, sprawiedliwość i prawda to fikcja i bzdura, którą się zajmują już tylko nieliczni pasjonaci. Kiedy więc patrzę na niego, jak autentycznie gaśnie, doskonale wiem, co on czuje. Mnie na przykład zdarzyło się coś podobnego jeszcze w roku 1992, kiedy to Jan Olszewski wygłaszał swoje wielkie, pożegnalne przemówienie, i każdemu przeciętnie wrażliwemu człowiekowi musiało się zdawać, że co jak co, ale to musi ruszyć nawet klozetową deskę, a naprzeciwko siebie miał wyłącznie zarykiwujących się ze śmiechu Wałęsę z Wachowskim i Drzycimskim, a tuż obok wielkich polskich patriotów, syczących przez zaciśnięte zęby „precz!”. Pamiętam swoją z jednej strony bezradność, a z drugiej zdumienie, że jak to możliwe, żeby choćby nawet jeden z nich – choćby jeden – nie przystanął i nie pomyślał, że oto jest ten moment, kiedy trzeba dać świadectwo.

Chodzi więc biedny Toyah, nie wie co z sobą zrobić, i wciąż pyta: „Jak można? Jak można?” A co ja mam powiedzieć? Staram się go więc pocieszać, że to jest trochę taka gra; że niech sobie przypomni minę Jarosława Kaczyńskiego, Marka Kuchcińskiego i Jolanty Szczypińskiej podczas wystąpienia Krzywonos. Niech spróbuje zrozumieć, że skoro oni wiedzą, że to jest wszystko jedynie większe lub mniejsze gówno, to czemu my nie możemy się tym pocieszyć? Że nie trzeba wszystkiego brać aż tak serio. Tylko co zrobię, jak on mi podpowie cytatem, że „dla was to fraszka, nam chodzi o życie”? I oczywiście, będzie miał rację. Bo nam faktycznie chodzi o życie.

Zwłaszcza że wciąż pamiętam poważny, głęboki głos Jana Olszewskiego, kiedy opowiadał, jak wyjdzie na poranny warszawski świt, będzie szedł tymi ulicami, i będzie miał ze sobą tylko tę uczciwość i poczucie, że się nie sprzedał, a wokół niego widać było tylko te zawzięte twarze ludzi niewzruszonych i nie czujących ani żalu, ani wstydu, ani nic, poza głębokim przekonaniem, że to tylko taka gra, gdzie jedni są na górze, a inni na dole. To był czas, kiedy Lech Wałęsa z trudem i mozolnie zaczynał odzyskiwać utracony teren, a myśmy wpatrywali się w to kłamstwo i wciąż pytali – „Jak można?”

Jak informuje bloger leszek.sopot, a obok niego inni świadkowie zdarzeń sprzed 30 lat, a ja, nawet jeśli mam powody by niektórym z nich wierzyć w stopniu ograniczonym, to niekoniecznie w tym wypadku, Henryka Krzywonos nie dość, że nie rozpoczęła strajku tramwajarzy, ale – wręcz przeciwnie – rozpoczynać go nie za bardzo nawet miała ochotę. Potwierdza to Krzysztof Wyszkowski, człowiek, który też był na miejscu, więc musi wiedzieć, co mówi. Wspiera ich w tej wiedzy IPN. Może oni wszyscy kłamią? Może. Kto wie? Mogą kłamać. Nie oni pierwsi, nie ostatni. Tyle że to bardzo łatwo wyjaśnić. Wystarczy zorganizować skromną debatę i problem z głowy. Tu przecież nie chodzi o opinię. To jest kwestia nazwisk, dat, zdarzeń. Tam byli żywi ludzie. Można ich skonfrontować. Ale nie ma debaty. Jest wyłącznie rechot i zaciśnięte zęby. Wyszkowski błaga Borusewicza, apeluje do resztek jego przyzwoitości, by powiedział prawdę, by zaświadczył. Przecież on wie i pamięta. A on nawet nie piśnie. Błaga go Guzikiewicz, niech coś powie, niech tak okropnie nie kłamie. Cisza. I uśmiech. I obłudna oferta zgody i przyjaźni. I zapomnienia.

Co mam powiedzieć młodemu Toyahowi? Żeby się przestał przejmować? Że niech lepiej myśli o tym, że za chwilę pójdzie do dentysty i go będzie bolało, i że niech się tym martwi? Najwyżej nie pójdzie. I tak nie ma pieniędzy.

Spróbujmy więc tak. Minęło właśnie trzydzieści lat, jak Lech Wałęsa niezbadanym cudem, czy może zrządzeniem losu, znalazł się w strajkującej stoczni i wywrzeszczał sobie przywództwo. Minęło trzydzieści lat, jak całe zło tego świata utrzymuje wielki, dumny naród w środku Europy – a z nim cały świat – w idiotycznym przekonaniu, że ów człowiek przeskoczył mur tak wysoki, że się go przeskoczyć zwyczajnie nie da, i że tak oto narodziła się legenda. Trzydzieści lat, kiedy każdy głos tłumaczący fakt tak oczywisty, że nie ma mowy o jakimkolwiek skakaniu, był w jednej chwili uciszany, a jak się jednak mimo to jakoś przebił, to w jeszcze krótszym momencie zostawał wyszydzany. Trzydzieści lat, jak nawet najbardziej rzetelne dokumenty historyków dowodzące, że nie mogło być skaczącego przez mur Wałęsy, były ośmieszane i lekceważone. Kilka tygodni temu, ni stąd ni z owąd, ogólnopolska telewizja TVN24 nadała poważnej długości i równie poważnego kształtu reportaż, w którym właściwie jednoznacznie, bez udawania, że mogą tu być jakieś wątpliwości, wykazała, że Wałęsa nie skakał przez żaden mur, bo to z wielorakich przyczyn było niemożliwe. Później – z niezwykłych zupełnie powodów – przypomniała, że najprawdopodobniej Wałęsa został przywieziony do Stoczni wojskową motorówką. Wreszcie, poproszono samego Wałęsę o wyjaśnienie tej zagadki, a on – z charakterystycznym dla siebie brakiem przytomności – odpowiedział, że to nie jest w ogóle ważne, czy on przeskoczył przez mur, czy został tam przywieziony przez komunistyczne służby, bo to co się liczy, to fakt, że on obalił komunizm…

Czekaliśmy trzydzieści lat, aż wreszcie ot tak, bez wyraźnej przyczyny, bez wyjaśniania powodów tego wieloletniego kłamstwa, a nawet bez jakiejkolwiek dyskusji, System przyznał, że Wałęsa znalazł się w Stoczni wyłącznie decyzją ówczesnych władz, dla im tylko znanych powodów i zamiarów. Piszę, że odbyło się to bez jasno podanej przyczyny, bo za tym ujawnieniem, nie poszły żadne kolejne ruchy. O co więc chodziło? Pewnie System chciał coś Wałęsie powiedzieć. Bo przecież nie nam. W każdym razie, mu to coś powiedział i Wałęsa resztkami sił musiał zrozumieć choćby tylko to co w tym przekazie było najważniejsze. No musiał, skoro Donald Tusk nawet wpiął sobie w klapę odpowiedni znaczek.

Trzydzieści więc lat. To szmat czasu. Nie ma żartów. Młody Toyah zastanawia się, jak długo będzie jeszcze trwała ta histeria z Krzywonos. Bóg jeden wie. Czasy stają się coraz ciekawsze. Metody stały się jeszcze bardziej wymyślne, a przy tym skuteczne ja sto szatanów, więc może być różnie. Jedno już jednak wiemy na pewno. Nie ma takiego kłamstwa, które by się obiło o mur bezczelności. To już jest stan nie do odtworzenia. W jednym z poprzednich wpisów zasugerowałem nieco żartobliwie, ze Krzywonos jest szykowana na następcę Wałęsy. Że on najwyraźniej traci siły i nie wiadomo, ile jeszcze pociągnie przy w miarę stabilnej przytomności. Więc może to i tak będzie. Że to Krzywonos go zastąpi. Niektórzy mówią, że to może być trudne, bo cokolwiek by o Wałęsie nie mówić, to jedno mu należy oddać – on nie chlał. Przynajmniej nie chlał.

Dobra. Kończymy.. Idę po moje dziecko. Pokażę mu ten tekst i zobaczymy, czy mu się zrobiło lżej. A jak idzie o Was, to przychodźcie tu, i jak już nie raz prosiłem – jeszcze może ten miesiąc. A za wszystko dziękuję.