Żadnych debat!

Pamiętam to jak dziś, kiedy rozpoczynała się kampania przed wyborami w roku 2007, i dla większości przytomnych obserwatorów nie ulegało wątpliwości, że Prawo i Sprawiedliwość wygra i samą kampanię i, w konsekwencji, wybory. Oczywiście, po tych czterech latach, jakie od tego czasu minęły, wielu z nas trudno jest w to uwierzyć, a jeszcze trudniej pamiętać, ale tak to właśnie było. To prawda, sondaże wyglądały różnie, czasem lepiej, czasem już nie tak dobrze, natomiast, przede wszystkim, przez znaczną część kampanii, właśnie w sondażach, PiS utrzymywał pewną przewagę, natomiast, co tu akurat może bardziej istotne, wedle powszechnej opinii – również przekazywanej oficjalnie – Platforma Obywatelska nie miała najmniejszej szansy, by tamte wybory wygrać.

Z czego wynikało to przekonanie? Głownie z powodu dewastującej dla Donalda Tuska różnicy w jakości obu kampanii. Proszę pamiętać o jednym. Tamtej jesieni jeszcze nie istniało coś takiego jak rząd Tuska. Nie mieliśmy przed sobą realnej ekipy, złożonej ze zgranej grupy zajętych pracą dla Polski fachowców, nie było też samego pana premiera, jeżdżącego między Sopotem a Warszawą, by trzymać wszystko w garści. Zamiast tego mieliśmy rozwścieczoną i kompletnie chaotyczną opozycję, która w dodatku, przy równie wściekłej i chaotycznej pomocy ze strony LPR-u, Samoobrony i jak najbardziej mediów, próbowała wprowadzić taki bałagan, żeby tych wyborów w praktyce nie trzeba było już nawet organizować. Jeśli idzie natomiast o wciąż jeszcze pracujący rząd, cokolwiek by o nich nie mówić, była to wówczas, w powszechnym bardzo odczuciu, jakaś kotwica. Coś stałego i w miarę pewnego. Tak to było, i ja to świetnie pamiętam.

Ale spójrzmy na samą kampanię. Obecnie, niektórzy pamiętają z niej jedynie słynne spoty Prawa i Sprawiedliwości, dziś opisywane jako kontrskuteczne, bo czy to zbyt agresywne, czy też obchodzące bokiem społeczne oczekiwania. Może one takie były, a może nie – wszystko jedno. Faktem jednak jest, że kampania prowadzona przez Prawo i Sprawiedliwość, mieściła się w ogólnie przyjętym politycznym standardzie. To była zwykła, profesjonalnie prowadzona, spokojna kampania. To natomiast, co robiła w tym czasie Platforma, stanowiło wyłącznie jej karykaturę. Coś na poziomie montypythonowskich żartów. Dziś akurat przypominam sobie jeden tylko, choć bardzo charakterystyczny, przypadek. Była sobie scenka, na scence stali – jeszcze wtedy nie ministrowie, a więc odpowiednio przaśniejsi i bylejacy – Grad i Grabarczyk, a obok nich stał stolik i cztery krzesła. No i opowiadali coś o tym, że PiS chce przewrócić stolik. Kiedy skończyli gadać, podeszli to tych krzeseł i zaczęli je przewracać. Ja nigdy nie potrafiłem zrozumieć anegdoty kryjącej się za tym pomysłem, natomiast to co było w tym wszystkim najbardziej uderzające, to sam sposób prezentacji. Stali tam, ten Grad z Grabarczykiem, z minami takimi, jakby chwilę wcześniej ktoś ich na tę scenkę siłą wepchnął i kazał odstawiać tę kpinę, ludzie przed telewizorami czerwienili się ze wstydu, a na sam koniec tej żenady, z tymi wciąż pustymi minami, oni zaczęli przewracać krzesła. A po tym popisie, pokazywało się tefauenowskie studio, w nim dwaj wynajęci komentatorzy, którzy zażenowani i ze smutnymi minami mówili, że niestety, kampania Platformy jest bardzo niemrawa.

I wtedy nastąpiły dwie rzeczy. Po pierwsze Leszek Balcerowicz, przy współpracy z jakąś przymasońską niemiecką fundacją, stworzył coś, co się nazwało Forum Obywatelskiego Rozwoju, i przy pomocy owej instytucji uruchomił bezprecedensową akcję propagandową na rzecz zaciągnięcia do wyborów młodzieży studenckiej. Agresywność tej kampanii, jej niewątpliwy profesjonalizm, i pieniądze jakie za nią musiały stać, nawet dziś – jednak w nowych i bardziej bezwzględnych czasach – robią wrażenie. Kulminacją owej kampanii stało się historyczne już hasło: „Zabierz babci dowód – idź na wybory”. Dziś mamy skłonność sądzić, że to ohydztwo zostało stworzone przez jakiegoś zdegenerowanego internautę. Nic bardziej błędnego. Pomysł z dowodem babci został ukuty na samych szczytach Systemu. I to jest oficjalnie potwierdzony fakt. A więc to było jedno. Forum Leszka Balcerowicza. Druga rzecz, to debata. Otóż zupełnie tak samo jak dzisiaj, System przez całe długie tygodnie namawiał Jarosława Kaczyńskiego, by zgodził się debatować z Donaldem Tuskiem. I im bardziej Kaczyński odmawiał, tym bardziej System naciskał. Dlaczego Premier nie chciał debatować z Tuskiem? Myślę, że pierwsza przyczyna była taka jak i dziś: zwykła ludzka niechęć do spotykania się z postacią tak jednoznacznie złą i zdemoralizowaną. Drugi natomiast powód, jak mi się zdaje, polegał na tym, że kampania rozwijała się wystarczająco dobrze i bez debaty, więc nie było potrzeby, by tam cokolwiek ruszać.

Osobiście, bardzo liczyłem na to, że debaty nie będzie. Strasznie imponowało mi to, jak Jarosław Kaczyński stał cały czas ponad tym wszystkim, i miałem nieustanną satysfakcję, jak zarówno sam Tusk, jak i całe jego medialne zaplecze, bezradni krzyczą o tę debatę, i z każdym dniem stają się coraz bardziej zdenerwowani. A w dniu, kiedy premier Kaczyńśki oświadczył, że, jak idzie o debatowanie, to on chętnie, tyle że z kimś poważniejszym niż Donald Tusk… no choćby z Aleksandrem Kwaśniewskim, skakałem z radości. Ale miałem też swój własny powód, by błagać wręcz Jarosława Kaczyńskiego, by się z Tuskiem nie spotykał. Otóż ja wiedziałem, że tego typu konfrontacja, w dodatku zorganizowana przez, siłą rzeczy, środowiska Kaczyńskiemu wrogie, może przynieść zwycięstwo wyłącznie Tuskowi. Wiadomo było z góry, że Donald Tusk, wypudrowany, odpowiednio skadrowany, wyczyszczony z wszystkiego co u niego naturalne i go determinujące, nakręcony przez profesjonalny sztab kłamców, będzie w swoim żywiole. Że dla kogoś takiego jak Donald Tusk, jedyną okazją, by się pokazać w korzystnym świetle, będzie pokazanie się w świetle maksymalnie sztucznym, i w końcu będzie musiało dojść do tego, że cała naturalność, inteligencja, błyskotliwość i siła prawdy, jaka stoi za Jarosławem Kaczyński będzie jak psu na budę. I z tego wszystkiego zostanie tylko telewizyjny show. Taki „Taniec z gwiazdami” dla idiotów.

No i stało się tak, że nagle Jarosław Kaczyński na tę debatę się zgodził. Sztab Platformy aż wrzasnął z radości, natomiast ja się zacząłem zastanawiać, kto to taki namówił Premiera, by zmienił zdanie? W „Ojcu Chrzestnym” jest taka scena, kiedy to stary już bardzo Vito Corleone po raz setny uprzedza swojego syna, że ten kto do niego przyjdzie z propozycją rozmów będzie zdrajcą. Michael za każdym razem odpowiada, że tak, on wie, pamięta, a stary Don wciąż mu powtarza tę jedną rzecz. Pamiętaj, że ten, który zaproponuje rozmowy, to zdrajca. Uważam, że tak to właśnie się odbyło pamiętnej jesieni 2007 roku. Ktoś namówił Jarosława Kaczyńskiego, by kompletnie bez sensu i nie wiadomo po co, zmienił strategię i zgodził się na ów telewizyjny występ. Dziś wielu twierdzi, że ta niecała godzina, to idiotyczne przecież pytanie o ceny jabłek, czy wreszcie zachowanie sprowadzonych przez Sławomira Nowaka do telewizyjnego studia młodych chuliganów, zmieniło wynik wyborów. Osobiście z tą opinią się nie zgadzam. Myślę, że wynik wyborów został ustalony przez akcję FOR-u i gremialny udział w wyborach ludzi, którzy polityką nigdy się nie interesowali, nie mieli o niej żadnego pojęcia, ale potraktowali ten dzień jako okazję do dobrej zabawy. To było dobre parę milionów głosów. A to już wystarczyło. Sama debata, jeśli miała wpływ na przegraną PiS-u, to tylko taki, że jeszcze w trakcie bardzo dobrej kampanii, pozwoliła odciągnąć Jarosława Kaczyńskiego na jakiś tydzień od porządnej pracy na rzecz zwycięstwa. No i, niewykluczone, że uratowała Donalda Tuska przed jakimś ostatecznie go kompromitującym wybuchem wściekłości pod sam jej koniec.

Dziś czasy są już decydowanie inne, no i zdecydowanie trudniejsze. Dziś mamy do czynienia przede wszystkim z prawdziwą ekipą, a nie bandą przypadkowych amatorów. Wprawdzie szczęśliwie skompromitowaną i w większości Polaków budzącą wyłącznie zmęczenie, jednak wciąż poważną ekipą zawodowo prowadzonych polityków. Same media też są zdecydowanie bardziej uważne i w tej swojej ostrożności perfidne. Ale, jak mówię, społeczna atmosfera jest już znacznie inna niż, powiedzmy, jeszcze w roku 2008. Forum Obywatelskiego Rozwoju wciąż działa, ale nie ma takiej możliwości, by tamtą akcję powtórzyć choćby w minimalnym wymiarze. Zwyczajnie brak klienteli. A sam Balcerowicz też już jest zajęty czym innym. Donald Tusk czuje się wyraźnie zmęczony i w sposób oczywisty nawet niezdolny do wygrzebania się spod tego pudru. I, tak jak nigdy dotąd, ma – i on, i ci co go prowadzą – wiarę, że jedyne co go może jeszcze uratować, to ta debata. Pewnie go nie uratuje. Nawet jeśli ją wygra, to jego zwycięstwo w normalnych ludziach wzbudzi wyłącznie wspomniane wyżej ziewanie. W końcu, ileż można patrzeć w oczy tej ruskiej maszyny, o której już jedyne co wiadomo na pewno, to to, że ona faktycznie działa dobrze. Tyle że co z tego? Komu to jeszcze imponuje?

Ale tak. To jest bardzo możliwie, że Donald Tusk zorganizowaną dziś publiczną debatę z Jarosławem Kaczyńskim wygra. I, z mojego punktu widzenia, jest to bardzo dobry powód, żeby się na nią nie godzić. Żadnych rozmów, żadnych spotkań. Wczoraj mieliśmy świetny przykład, jak ta kampania się pięknie rozwija bez tej debaty. Kiedy Jarosław Kaczyński, wściekłemu i wręcz poszarzałemu na twarzy Tuskowi, z uśmiechem powiedział, że on chyba stracił kondycję. Uważam, że to jest idealny kierunek. Trzeba dziś spokojnie patrzeć, jak Donald Tusk traci powoli przytomność i wesoło komentować, czy to podczas jakiś prasowych konferencji, czy spotkań z ludźmi, każdy jego gest, każdy ruch, każde słowo. Z uśmiechem. Jestem pewien, że czym bliżej będzie wyborów, tym bardziej radosne tego efekty będziemy mogli obserwować. A kiedy już na początku października Donald Tusk zacznie publicznie płakać, będziemy mogli uznać, ze prawda wreszcie zwyciężyła. I zobaczymy naszego premiera, jak siedzi w kąciku, cały zasmarkany, ze spływającym po policzkach tuszem i szminką i jęczy: „Ty tchórzu! Czemu to zrobiłeś? No czemu?” I na niebie pojawi się słońce.

Zwykle kulturalni ludzie tak nie postępują, ale ja zakładam, że sytuacja jest mało zwykła, w związku z tym pragnę poinformować wszystkich przyjaciół tego bloga, ze dzień 7 września, to dzień moich urodzin. Myślę więc, że jest to też świetny moment, by zwrócić się do każdego, kto ma odpowiednie możliwości, o to, by w ramach urodzinowego prezentu, kupił sobie moją książkę, ewentualnie coś wrzucił do skarbonki. Albo - w końcu, czemu nie? - jedno i drugie. Numer konta tuż obok. Dziękuję.