O polactwie, węgractwie i wiecznej nadziei

Jak zapowiedziałem w jednym z niedawnych wpisów, pani Toyahowa pojechała na szkolną wycieczkę do Budapesztu i właśnie z niej wróciła. I jest tak, że oczywiście najlepiej by było, żeby ona sama siadła i napisała tych parę refleksji – bo, jak oczywiście, może my się domyślać, warto – ale też, co nie jest przecież tajemnicą, ona ten blog traktuje z sympatią bardzo szczególną, a mianowicie taką, z jaką ja na przykład traktuję sieć handlową o nazwie Tesco, a więc wyłącznie pod kątem specjalnych ofert na stosiku z alkoholem. A więc wszystko, jak zwykle, pozostaje w moich rękach, natomiast nie da się ukryć, że i niżej umieszczone zdjęcia, jak i wszelkie informację znalazły się tu wyłącznie dzięki jej spostrzegawczości, inteligencji i uprzejmości.

Na początek wypadałoby coś powiedziec na temat, który na pewnie interesuje najbardziej. Mianowicie, jak prezentują się Węgry po przejściu liberalnego huraganu, który przez minione 8 lat pustoszył ów piękny i bohaterski kraj. Otóż, jak relacjonuje moja zona, wszystko to wciąż widać. Oczywiście, Węgrzy zdecydowanie nabierają nowego oddechu, niemniej, jeśli porównać taki Budapeszt z Warszawą, czy nawet z Katowicami, widać zdecydowanie, że naszym specjalistom od naprawiania wszystkiego, co im wpadnie w ręce, jeszcze parę lat pracy pozostało. Budapeszt jest wciąż naturalnie wielki i piękny, natomiast w oczy rzuca się bardzo duża liczba tak zwanych szmateksów, stosunkowo dużo jakichś trabantów czy wartburgów, no i mnóstwo biedoty zalegającej ulice. Owa nędza leży na chodnikach, podpiera ściany domów i włóczy się w poszukiwaniu jakiegoś grosza. Jak twierdzi Toyahowa, to wszystko, a więc te trabanty, sklepy ze starą szmatą i ci biedacy, stanowi widok w pewnym sensie podstawowy, a nam pozostaje tylko, jeśli jesteśmy tylko w stanie użyć choć minimalnej inteligencji, dojść do wniosku, że faktycznie, przez te osiem lat węgierscy liberałowie nie próżnowali.

A więc to by było to, co możemy określić, jako krajobraz po węgierskim tsunami. Jednak jest coś jeszcze, czego, przyznam uczciwie, zupełnie się nie spodziewałem, co mi nawet się w mojej starej głowie nie zaczęło zalęgać, a co muszę uznać za Węgry wydaniu niemal bohaterskim. Mam tu na myśli kilka obrazów, które pani Toyahowa ze swojej wycieczki przywiozła i je przepięknie skomentowała, a ja tu te jej komentarze dziś tak jak tylko potrafię poszerzę i obdarzę pewną refleksją. Otóż w Budapeszcie znajduje się muzeum komunizmu, które jednak, w odróżnieniu od podobnych tego typu instytucji, czy to w Polsce, czy w Niemczech, czy może nawet i w Czechach, nie ma charakteru kabaretowego – gdzie można sobie zrobić zdjęcie w czapce ormowca, lub obejrzeć zdjęcie półek zastawionych octem, lub pośmiać się z Lenina – lecz stanowi gest jak najbardziej poważny, czy wręcz złowrogi. Już sama jego nazwa nie pozostawia wiele do dodania – Muzeum Terroru. I jak najbardziej słusznie. Bo komunizm to nie były dowcipy i milicjantach, to nawet nie był Che Guevara z domalowanym hitlerowskim wąsem. Komunizm to był terror w wersji jeden do jeden. Węgrzy najwyraźniej to rozumieją.

Oni to muszą rozumieć, a świadczy o tym choćby ten pozornie zupełnie pozbawiony sensu, kompletnie idiotyczny ruski pomnik w samym środku miasta, z ruskim sierpem i młotem i również, z jak najbardziej ruską gwiazdą. I proszę sobie wyobrazić, że pomnik ten jest na stałe, z każdej strony ogrodzony owymi specjalnym barierkami, dokładnie takimi samymi, jak te, które my ostatnio mieliśmy wielokrotnie oglądać na Krakowskim Przedmieściu. Różnica jest taka tylko, że u nas te barierki odgradzały ludzi od krzyża, by uniemożliwić im składanie pod nim kwiatów, palenie świec i modlitwę, podczas gdy w Budapeszcie, te barierki tam stoją, żeby Węgrzy nie pluli na tę gwiazdę i nie obrzucali jej jakimś brudem. Wokół tego niezwykłego pomnika od rana do wieczora i przez cała noc, 24 godziny na dobę, chodzą policjanci, którzy mają za zadanie to coś chronić przed naturalnymi emocjami ludzi. I to, uważam jest coś niezwykłego. To jest coś, co gotów byłbym nawet mieć w Polsce. Byleby nie pod specjalnym nadzorem obecnej władzy. Nie z nimi. Oni by cały efekt spieprzyli. Jak to oni.

Jest jednak jeszcze coś – o bardzo podobnym charakterze i kierunku – o czym opowiedziała mi moja żona, i co udokumentowała na poniższym zdjęciu.

To co widzimy przedstawia najprawdziwszy pomnik katyński, poświęcony Polsce i Polakom przez miejscowych Węgrów. Oczywiście, pomnik jak pomnik, może tylko ładniejszy od innych tego typu. Albo nie tak ładny, jak inne. Mnie się podoba bardzo, ale to jest akurat nieistotne. To co w nim najciekawsze, to, pomijając to, że on nie stoi w Polsce, lecz na Węgrzech, to podpis. Poważny jak bezgwiezdna czerń, wykonany w trzech językach: po węgiersku, po polsku i po angielsku. Oto jego treść.

„Wiosną 1940 roku w Katyniu, na mocy decyzji najwyższych władz państwowych i partyjnych Związku Sowieckiego, NKWD zamordowało prawie 22 tysiące polskich jeńców wojennych, oficerów wojska polskiego, policjantów i osoby cywilne. Celem masakry katyńskiej było zniszczenie elity narodu polskiego i unicestwienie niepodległego ducha Polaków. Katyń to symbol tragedii i bohaterskiej śmierci tysięcy Polaków, a także symbol wartości wartościom i walki o prawdę, z zakłamaniem i zmową milczenia. To dramatyczne świadectwo złowrogiego oblicza rządów totalitarnych.
W hołdzie ofiarom, ku przestrodze potomnym, na pamiątkę wielowiekowej solidarności i przyjaźni narodów węgierskiego i polskiego
Samorząd dzielnicy Obuda-Bekasmegyer roku pańskiego 2008”.

A więc tak. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że nawet gdyby jakimś cudem nasze władze państwowe samorządowe, czy dzielnicowe gdzieś w Polsce postanowiły postawić pomnik ku czci ofiar Katynia, Smoleńska, czy jakiegokolwiek miejsca polskiej męki na terenie Rosji, a miejski architekt, inne miejscowe, czy państwowe władze, ogólnopolskie i lokalne media, czy jakieś lokalne koterie tego pomysłu nie oprotestowałyby, i tego typu pomnik ostatecznie by stanął, to już tablica o takiej treści nie miałaby szans powisieć choćby przez jeden dzień. Każdy kto ma choćby minimum społecznej świadomości odnośnie tego, czym jest współczesna Polska, wie, że my Polacy na tego typu pamięć nie mamy co liczyć, a nawet nie mamy o niej dziś co marzyć. Nie dziś. Nie tu. Natomiast okazuje się, ze mamy to szczęście, że o tego typu gestach myślą, marzą i je robią Węgrzy. I to jest wiadomość i piękna i straszna.

I teraz, skoro już doszliśmy do kwestii i strasznych i pięknych, nie pozostaje nam już chyba nic innego, jak zakończyć te refleksje czymś najbardziej optymistycznym. A więc przede wszystkim, nie ma wątpliwości, że całe to gadanie, jakiego to tu to tam jesteśmy świadkami o tak zwanym „polactwie” i o tym, jak to nasze społeczeństwo znalazło się w wiecznym uścisku kłamstwa i terroru, i jak to System nad nami ostatecznie zwyciężył, to bajki i bzdury. Węgrzy – ci sami Węgrzy, którzy dziś stawiają naszym męczennikom pomniki, ci sami Węgrzy, którzy dzień i noc kręcą się wokół tamtych barierek z zaciśniętymi pięściami, ci sami wreszcie Węgrzy, 1.200.000 ludzi którzy, jak mi wczoraj opowiadał Janek Pospieszalski, dzień w dzień, wraz ze swoim Episkopatem, modlili się o to by Prawda i Wolność zwyciężyła – dawno, dawno temu, w demokratycznych wyborach oddali swój kraj pod opiekę bandzie liberałów, a następnie, przez osiem lat pozwalali im na wszystko, a dziś pokazują nam o wiele więcej, niż moglibyśmy się od nich spodziewać.

I jest jeszcze coś, już naprawdę na sam koniec. Oto jeszcze jeden obrazek, który pani Toyahowa przywiozła z dzisiejszych Węgier. Może i najskromniejszy, ale kto wie, czy nie mówiący najwięcej. Wsłuchajmy się w ten głos. Choćby i wtedy, gdy on będzie do nas dochodził aż z tak daleka. Poczujmy ten wiatr. Jeszcze raz poczujmy ten wiatr. I, jeśli tylko kto może, proszę bardzo mocno - niech skorzysta z podanego obok numeru konta, i zechce wesprzeć ten blog.