O zdradzaniu o świcie - inaczej

Pod przedwczorajszym tekstem zamieściłem film, który moja córka znalazła na youtubie, a który, moim zdaniem, w bardzo zabawny sposób wyszydzał rządową, antypisowską propagandę. Zamieściłem ten film, i w tym momencie Toyahówna zaczęła przynosić mi kolejne klipy z tej serii, jeszcze bardziej dowcipne i jeszcze bardziej poruszające. W końcu okazało się, że jest ich tam w Internecie cała masa. Że one były produkowane systematycznie i od dłuższego czasu, jako komentarze na temat bieżących wydarzeń na styku polityki i życia publicznego. I że – co można rozpoznać po zapisanej pod nimi liczbie obejrzeń – w jakiś przedziwny sposób nie zostały spopularyzowane.

Jak mówię, poziom tej produkcji, konsekwencja, dowcip i celność – cały ten pomysł – mnie osobiście zachwyciły. Postanowiłem więc sprawdzić, kto za tym stoi. Kto miał na tyle talentu, by coś takiego wymyślić i wyprodukować. Okazuje się, że te filmy są oryginalnie zamieszczane na portalu, który robi na mnie wrażenie jak najgorsze, a o tym, co to takiego może być, niech świadczy to, że za polityczny kształt całego przedsięwzięcia odpowiada postać już tu mająca pewien swój szczególny kult – Eliza Michalik. Wygląda jednak na to, że filmy o których mowa, nie są częścią owego działu politycznego, lecz jakby niezależnym elementem całości, umieszczoną poza tą całą mizerią. Jak do tego doszło, że ktoś zażyczył sobie, żeby te filmy tam były? Nie mam pojęcia. Autentycznie, nie mam pojęcia. Ale są tam, stamtąd trafiają na youtube, i – jak mówię – niemal nikt o nich nie wie. Biorę pod uwagę, że to wszystko jest dokładnie takim samym przypadkiem jak dziennikarska kariera wspomnianej Michalik. Od Sakiewicza po Superstację.

Obejrzałem więc pokazany mi przez moją córkę spot o zwycięstwie partii ludowej, wpadłem w zachwyt i, dla wspólnej zabawy, zamieściłem go tu na blogu. I oto okazało się, ze tylko jeden z komentarzy dowiódł choćby podstawowego zainteresowania tą właśnie zaproponowana przeze mnie zabawą. Jeden, ale za to jaki! Komentarz naszego kolegi Michała Dembińskiego. Kim jest Michał Dembiński i co on sobie myśli na temat polskiej polityki, znaczna część z uczestników tego bloga pewnie wie. Otóż Michał Dembiński jest kimś, kogo my tu pogardliwie nazywamy lemingiem, i to lemingiem wydaniu turbo. Michał wkleił więc tu swój komentarz i napisał, że jego ten filmik rozbawił do łez i że gdyby on go wcześniej widział, to pewnie zagłosowałby na Kaczyńskiego. Ja oczywiście bardzo mocno biorę pod uwagę, że ów komentarz Michała, to czysta ironia i szyderstwo, tyle że nie bardzo jestem w stanie sobie wyobrazić logiki tego szyderstwa i ironii. Chodzi mi o to, że kiedy my tu na przykład napiszemy, że Tusk kłamie, a ktoś na to z humorem odpowie, że tak, oczywiście, że kłamie, bo to Żyd, to ja rozumiem i fakt ironii i sens tej ironii. Bo, jak wiadomo, Tusk wcale nie kłamie, a my jesteśmy pisobolszewickimi antysemitami, więc jedno z drugiego konsekwentnie wynika.

W przypadku spotu o zwycięstwie Platformy w wyborach i sposobu, w jaki Michał na niego zareagował, jedyne co mogę zrobić, to albo uznać, że ten przekaz jednak do niego autentycznie dotarł, albo pokiwać głową i powiedzieć: „Rozumiem, że to jest ironia? Postaram się zapamiętać”. Dokładnie tak, jak to się dzieje w przypadku, gdy oglądamy nową polską komedię i, nie widząc tam śladu komedii, odpowiadamy szyderczo, że następnym razem będziemy się śmiali, tylko niech nas ktoś wcześniej uprzedzi.

Oglądam bowiem kolejne spoty, będące parodią starych kronik filmowych i wyszydzające państwową propagandę kierowaną od tylu już lat pod adresem całej wielkiej grupy społecznej, i myślę sobie, że to straszna szkoda, że wyborczy sztab Prawa i Sprawiedliwości nie zechciał skontaktować się z autorem tych arcydzieł, zapłacić mu za nie ciężkie pieniądze i oprzeć na nich całą kampanię. Jestem głęboko przekonany, że z wielu względów, które dla mnie są oczywiste, a których tu z braku miejsca nie pasuje mi omawiać, i tylko mam nadzieję, że one są oczywiste dla wszystkich, gdyby ta kampania, w swoim najbardziej popularnym wymiarze, została ograniczona do tych filmów – skończyłaby się czystym zwycięstwem. Gdyby, z jednej strony, Prawo i Sprawiedliwość, zamiast tego idiotycznego spotu pokazującego jakichś obcych nam ludzi w sytuacjach równie idyllicznych, jak te, znane znam z reklamowych broszur Świadków Jehowy, wyświetlały od rana do wieczorem te stare kroniki filmowe, a z drugiej, zorganizowały kurs podstawowej ekonomii dla najbardziej podstawowego popu, w wydaniu zaprezentowanym nam przez Zytę Gilowską, nie potrzebowalibyśmy już niczego więcej. To byłaby totalna pełnia. Polski wyborca w ten sposób otrzymałby dwa podstawowe komunikaty: jeden taki, że to co do niego dociera od lat, to najbardziej prymitywna post-peerelowska propaganda, a więc coś co on zna przecież świetnie, a drugi, że w tych wyborach nie tyle chodzi o Smoleńsk, o korupcję, o cenzurę, o wolność, o terror, ani nawet o Polskę, ale znacznie bardziej o pojedynczy ekonomiczny interes każdego z nas. Że złe rządy Platformy, to nie bałwan Tusk i stojące na straży tego bałwaństwa represyjne państwo, ale zamach na nasz podstawowy byt. Na nasze kieszenie, na stół stojący w naszej kuchni, i na lodówkę w kącie.

Kampania. Dużo się dziś dyskutuje na temat tej kampanii. Nie bardzo mam ochotę to robić, bo wiem, jaka to odpowiedzialność, mieć na głowie coś tak ważnego, jak zwycięstwo w wyborach do Parlamentu. Jak ciężka musi być świadomość, że od naszych decyzji zależy właściwie los państwa. Poza tym, bardzo nie chcę zakładać opcji radykalnej, sugerującej, że ludzie prowadzący tę kampanię byli albo głupi, albo pełni złej woli. A znam tę opinię bardzo dobrze. Ona się pojawia w przestrzeni publicznej od dłuższego już czasu, a dziś jest formułowana niemal oficjalnie. Że ci, co prowadzili te kampanię, nie mieli żadnego interesu, by ją wygrać. Bo z ich punktu widzenia, ludzi, którzy na uwadze mają wyłącznie swój interes i swoją codzienną wygodę, przejmowanie władzy to same kłopoty, i w dodatku wcale nie tak pewna przyszłość. Bo rządzenie w czasach takiego kryzysu, i to rządzenie państwem tak zdewastowanym, ale też rządzenie przy takiej wrogości ze strony mediów i popularnej kultury, to żadna przyjemność. Oczywiście, Jarosław Kaczyński jest tu poza wszelkim podejrzeniem, tyle że – i to też jest już dziś formułowane niemal oficjalnie – jego siła i niezłomność to w większym stopniu wynik naszych pobożnych życzeń, niż fakt. Wiele bowiem wskazuje na to, że to co System zrobił 10 kwietnia 2011 roku, dla niego stanowiło pokaz siły, którego on unieść nie zdołał.

Ale wolę myśleć – jak to ja – że oni zwyczajnie nie unieśli tej odpowiedzialności, że chcieli dobrze, ale ich to wszystko przerosło. I że oni Jarosława Kaczyńskiego nie zawiedli. Poza tym, wiem, że nie muszę się zadręczać jakimiś smutnymi podejrzeniami, bo za mnie, na swoim blogu, wszystko to świetnie wykonuje choćby mój przyjaciel Coryllus. Jednak nie umiem też przestać myśleć o tym, że jest aż zbyt wiele tropów, które prowadzą do przeświadczenia, że coś zostało bardzo, ale to bardzo spieprzone.

Prawdziwym smutkiem napełnia mnie sytuacja, w której wydarzenie tak wielkie jak smoleńska katastrofa, zaledwie półtora roku po 10 kwietnia, spotyka się z tak małym społecznym zainteresowaniem. Że pamięć ludzka i ludzki ból potrafią być czymś tak ulotnym. Jest mi też bardzo przykro, kiedy widzę, jak Zuzanna Kurtyka przegrywa wybory do Senatu z jakimś lokalnym nikim, a Zbigniew Romaszewski z jednym z najbardziej szarych peerelowskich urzędników – Markiem Borowskim. Najprościej oczywiście byłoby mi tu powiedzieć, że to wszystko przez Platformę i tę całą propagandę. Że to przez to kłamstwo i przez ludzką głupotę. Jednak nie mogę nie zauważyć, że w tym samym Krakowie, gdzie Zuzanna Kurtyka została przez wyborców odrzucona, inny kandydat PiS-u, Andrzej Duda, uzyskał wynik niemal najlepszy w Polsce. I zastanawiam się, jak to właściwie jest? Oni Kurtyki nie chcą, ale Dudę już jak najbardziej? Dlaczego? O co tu chodzi?

Podobna sytuacja jest w Warszawie. Czy to, iż warszawscy wyborcy wybrali Borowskiego, a Romaszewskiemu powiedzieli, że już wystarczy, świadczy o tym, że oni już nie lubią Solidarności i PiS-u, natomiast zatęsknęłi za komuną? Nie sądzę. Warszawa dała wystarczająco dużo dowodów na to, że im PiS i Solidarność aż tak nie przeszkadzają. Oczywiście, oni wolą od PiS-Platformę, ale przecież nie Borowskiego! Im znacznie bardziej – przykro mi bardzo, że to mówię – przeszkadza sytuacja, w której PiS i Solidarność, mają zaciętą, wypełnioną cierpieniem i goryczą twarz starych bohaterów. Zbigniew Romaszewski jest moim bohaterem. To ja o Romaszewskim potrafię myśleć wyłącznie z dumą i podziwem. Podobnie też to tylko już ja, kiedy patrzę na udręczoną twarz Zuzanny Kurtyki na tle strzępów owej białoczerwonej szachownicy, czuję do niej tylko miłość. Obawiam się jednak, że to wszystko, jak idzie o świat bezlitośnie sunący obok nas, zostało już bezpowrotnie zmarnowane. Dla nas, Polaków, w tej chwili liczy się przede wszystkim to, czy uda się przeżyć do końca dnia i czy przypadkiem ktoś nas tu nie chce wydymać. Dopóki nie mamy podstaw, by sądzić, że nocy nie doczekamy, a kłamców albo też aż tak wielu nie ma, albo są, tyle że po każdej ze stron. A tym bardziej, nie mamy powodu uznać, że bohaterstwo Romaszewskiego i cierpienie pani Kurtyki są w ogóle naszą sprawą.

Ta kampania została zrobiona moim zdaniem znacznie lepiej niż tamta, sprzed roku. Było w niej dużo rzeczy, które mi się podobały. Niemniej wciąż mam bardzo mocne poczucie, że zabrakło tam czegoś może i bardzo małego, ale decydującego. Przypominam sobie właśnie tamtą jesień, kiedy nagle w Internecie odkryłem serię wyborczych spotów Prawa i Sprawiedliwości, w których na jednolitym, prostym tle występowali zwykli, normalni ludzie i opowiadali, jak ciężko żyć w świecie, gdzie się jest wykluczonym i wzgardzonym. Jak ciężko jest głosić prawdę, gdy ta prawda jest wszędzie wokół wykpiwana. Pamiętam te spoty i owo dojmujące zdziwienie, że one sa tylko w Internecie. Że nikt ze sztabu Prawa i Sprawiedliwości nie uznał za stosowne ich emitować w telewizji.

Nie znam się na prowadzeniu kampanii. Nie mam jakiejkolwiek orientacji w kwestiach socjologicznych, ale też, gdyby ktoś mi zaproponował, by tę kampanię poprowadził, to bym odmówił. Kamiński, Hofman, i wreszcie Poręba postanowili tę robotę przyjąć, i, jak mówię, zakładam, że zrobili co potrafili. Ale mogę też mieć do nich pretensje, że nie wypatrzyli tych filmow, nie wzięli na katowickie spotkanie kamery i nie nagrali wystąpienia Zyty Gilowskiej, i wreszcie, że nie wygrzebali tych starych, jeszcze sprzed roku, spotów, zatytytułowanych „Myśl samodzielnie” – inna sprawa, że po co je mieli wygrzebywać, skoro sami je już dawno usunęli z partyjnych portali? Mogę mieć do nich o to pretensje, tak samo jak mam prawo komentować wszystko, co skomentować mam ochotę. Dokładnie tak samo, jak każdy może komentować skuteczność – lub kontrskuteczność – tego na czym ja się znam, a więc mojego tu pisania.

Coś zostało fatalnie przegapione. Niektórzy mówią, że celowo. Niektórzy mówią, że taki właśnie był plan, bo jest tak, że to już tylko my, obserwatorzy z poza marginesu, przejmujemy się tym co się dzieje. Reszta śpi bardzo dobrze. Tego jednak nie wiem i na ten temat nie chcę się wypowiadać. Natomiast patrząc właśnie z boku, podtrzymuję tę opinię. Coś zostało fatalnie przegapione. I autorzy tego gapstwa są znani. Mam nadzieje, że to tylko gapstwo. Mam nadzieję, że to gnuśność. Mam nadzieje, że oni jednak nie zadziałali po mistrzowsku.

Jak jest, nie wiemy? Jednak, tak czy inaczej, my pozostajemy wierni. Bo nie mamy interesów. My mamy swoje serca i swoje marzenia. Jeśli oni tych naszych emocji potrzebują wyłącznie do swoich parszywych celów, niech je sobie biorą. One naprawdę nic nie kosztują. Tak jak mnie nic nie kosztuje wylewanie tych moich żali na ekran komputera. No, powiedzmy, nie do końca nic. Jakiś czas temu narysowano mi te cenę bardzo wielkimi literami. No ale co mam zrobić? Machnąć na to wszystko ręką? Nie da rady, jak mawia Zyta Gilowska. Nie da rady. Pozostaję więc tu gdzie jestem i liczę na solidarną obecność tych, którzy podziałają moją wrażliwość. Książka i cała reszta jest tuż obok, po prawej – a jakże! – stronie.